K berdimuratova

Ko’rkem o’ner. Ruwxiy o’ndiristin’ a’hmiyetli tu’ri sipatinda ko’rkem o’ner ahp qaraladi. Haqiyqatliqti men’geriwdin’ bul usih sotsial realliqtin’ o’zgeshe qubihsina, filosofiya tilindc «estetikahq» dep atalatug’in kategoriyag’a tiykarlanadi.
Estetikahq tek g’ana ko’rkem o’nerge ta’n qa’siyet emes, ol sotsialhq bolmistin’ uliwma sipatlamalarmin’ biri bolip tabiladi. Adamda estetikahq sezimlerdi ta’biyat landshaftlari, materialliq ha’m ruwxiy ma’dcniyattin’ qa’legen predmeti, adamlar, olardin’ ha’r qiyli aktivliginin’ ko’rinisleri (miynet, oyin, sport h.b.) payda etiwi mu’mkin. Estetikahq adamda o’zgeshe sezim ha’m oydi payda etetug’in omn’ a’meliy iskerliginin’ qanday da birshegarasin an’latadi.
Estetikaliqtin’ payda boliwimn’ obektivlik tiykan retinde o’lshem, garmoniya, simmetriya, pu’tinlik maqsetke muwapiqhhq qatnaslannda ko’rinetug’in bolmistin’ qanday da bir fundamentally nizamhqlan alip qaraladi. Bul qatnaslardin' ko’rgizbeli, amq-seziwlik formasi obektivlik du’nyada adam­nin’ janinda o’zgeshe rezonansti payda etedi. O’zinin' predmetlik ha’m ruwxiy du’nyasin bul bolmistin’ universally qatnaslannin’ ha’reketi menen sa’ykeslendirip, adam estetikaliq dcp atalatug’in o’zgeshe keypiyatlardi payda etedi.
Estetikaliq sezimler, olardin’ tiykarinda jatirg’an qatnaslardin’ universally xarakterge iye boliwma baylamsli, adam iskerliginin’ qa’legen tu'rinde payda boliwi mu’mkin. Biraq olardin’ ko’pshiliginde estetikaliq ta’rep ekinshi da'rejeli bolip qaladi. Тек g’ana ko’rkem o’nerde estetikaliq baslama tiykarg’i ha’m o’zlik ma’nige iye boladi.
Ko’rkem o’ner taza tu’rindegi estetikaliq iskerlik sipatinda adamlardin’ a’meliy iskerliginin’ bo’linip shiqqan ta’repin an’latadi. Ko’rkem o’ner adam ta’repinen du’nyani o’zlestiriwdin’ uzaq dawam etken tariyxiy protsesinde praktikadan o’sip shiqti. Ko’rkem o’ner du’nyasinm’ do’reliwinin’ ma’nisi nede? Ne ushin ol adamg’a kerek? Onin’ kerekligi ko’p tu’rli ma’nige iye.

• 
  Ko’rkem o’ner ja’miyettin’ o’zin o’zi tu’siniw instrumenti (ha’tteki ekstremal jag’daylarda da) sipatinda ahp qaraladi.
  
• 
  ideal ko’rkem du’nya adamlardi jetiklikke iytermelewshi estetikaliq bahalylar, suliwhq etaloni sistemasin islep shig’adt.
  
• 
  Tcren’ ha’m a’wmetli ko’rkem obrazlar uhwma adamzathq belgiler da’rejesine ko’teriledi, olarda adamlardin’ minezleri, temperamentlerinin’ barliq ta’repleri o’z sa’wleleniwin tabadi.
  
• 
  Estetikaliq du’nya adamzattin’ haqiyqiy yadi bolip tabiladi. Onda a’sirler dawaminda ha’r qiyli turmis obrazlanmn’ qaytalanbaytug’in o’zgeshelikleri saqlanadi.
  

Basqasha aytqanda, ko’rkem o’ner a’meliy jaqtan paydali funktsiyalardi— biliwlik, razvedkahq, ta’rbiyahq, aksiologiyahq, memorially h.b. funktsiyalardi atqaradi. Biraq en’ bash funktsiya retinde estetikaliq ahp qaraladi. Onin’ ma’nisi ko’rkem o’nerdin’ adamg’a estetikaliq la’zzetleniw, qanaatlamwshihqti inam etiwinde bolip tabiladi.
Ko’rkem o’ner ruwxiy o’ndiristin’ basqa tarawlanna sahstirg’anda aqilg’a emes, ko’birek seziwge bag’darlanadi. Sol sebepli onin’ du’nyani men’geriw usillan retinde ko’rkem obraz, estetikaliq realliqti qayta tiklewshi bas qurallar retindegi simvollar, uliwmalastmwdin’ «to’n’kerilgen» usili, fantaziyam qollaniw ha’m fantaziya jemislerinen o’mir shinhg’in talap etiw h.b. ahp qaraladi.