K berdimuratova

Birinshi topar problemalarg’a uliwmalig’i ha’m aktualhg’i og’ada ken’ da’rejede belgilcnetug’in problemalar kiredi. Bunday problemalar ha’r qiyli ma’mleketler arasindag’i qatnastan kelip shig’adi, sol sebepli olardi intersotsialhq problemalar dep ataymiz. Bul jerde eki u’lken a’hmiyetke iye problemalardi bo’lip ko’rsetiwge boladi: ja’miyet o’mirinen unsti shig’anp taslaw ha’m a’dil paraxat o’mirdi, tmishliqti ta’miyinlew; jan’a du’nya ju’zilik ekonomikaliq ta’rtipti ornatiw.
Ekinshi topardi ja’miyet lia'm ta’biyattin’ o’z ara ta'sir etisiwi na’tiyjcsinde payda bolatug'in problemalar belgileydi: olarg’a adamlardi energiya, otin, ishimlik suwi, shiyki zat resurslari h.t.b. menen ta’miyinlew problemasi, ekologiyahq problemalar ha’m de du’nya ju’zlik tcn’izdi ha’m kosmoshq ken'islikti o’zlestiriw ma’selesi belgileydi. Bul problemalardi sotsiota’biyiy problemalar dep alip qarawg’a boladi.
U’shinshi topar problemalardi adam-ja’miyet sistemasi menen baylanisli bolg’an problemalar belgileydi, olar antroposotsialhq problemalar dep ataladi. Olarg’a demografiyahq problema, densawhqti saqlaw, bilimlendiriw h.b. ma’seleleri kirgiziledi. Anaw yamasa minaw problemanm’ qanday da bir konkret toparg’a kirgiziliwi sha’rtli xarakterge iye bolip, olar da’slepki berilgen tiykarlardan, olardi bo’liw o’lshemlerinen g’a’rezli boladi. Sol sebepli qa’legen klassifikatsiya ma’selenin’ sheshiliwinin’ sheshiwshi varianti retinde alip qaralmay, al ol globalhq problemalardin’ o’z ara baylamsinin’ ta’biyatin jaqsi tu’siniwge iytermeleytug’in quramah sistemanin’ qayta qurihwimn’ mu’mkin bolg’an usillannm’ biri retinde ahp qarahwi tiyis.
Endi bizler adamzat o’miri ushin awir qa’wip tuwg’izip turg’an a’hmiyetli problemalardin’ mazmunin analizlewge o’temiz.
§3. Tiykarg’i globalhq problemalar ha’m olardin’ o’z ara g’a’rezliligi
Ha’zirgi zaman globalhq problemalari tutas, dinamikaliq, yag’niy waqit aralig’mda o’zinin’ halm o’zgertiwshi, ashiq (olardin’ qatanna tazadan uliwma adamzathq a’hmiyetke iye bolg’an problemalar kiriwi mu’mkin, al eskileri bolsa sheshiliwine qaray joq boliwi mu’mkin) sistemani beredi. Globalhq qarsihqlardin’ shiyelenisiwine qaramastan, olardi ilimnin’, filosofiyamn’ ja’rdeminde sheshiwimiz za’ru’r, yag’niy sebepti na’tiyjeden, a’hmiyetlini a’hmiyetli emesten panqlaw ushin olardi teoriyaliq jaqtan tu’siniwimiz sha’rt.