Kadmiy ajratib olish Reja: Qo‘rg‘oshin ajratib olish Mis metalini eritish

Konverterlashga solingan qora misning va hosil bo‘ladigan
mahsulotlarning kimyoviy tarkibi, %

Mahsulotlar

Cu

Zn

Pb

Sn

Fe

SiO₂Al₂O₃

Qora mis 80-87 2-6
1-2
0,7-1,8
2-4
–
–

Xomaki
mis
97-98,5 0,02 0,3-0,5 0,05-0,12 0,01
–
–

Konverter
shlaki
12-20 6-12
2-4
1,5-4,5
20-30 10-20 8-10

Dag‘al
chang
0,6-1,0 59-68 6-8
1,0-1,2 1,0-1,2
–
–

Ikkilamchi misni rafinirlash (tozalash)

Anod misini rafinirlashning asosiy xususiyati, ularda nikel miqdorining yuqoriligi, nodir metallar miqdorining pastligidir. Bunday mislarni rafinirlashda elektrolit tarkibida 40–50 g/l Cu; 130–150 g/l N₂SO₄; 20–25 g/l Ni; 13 mg/l gacha Pb; 7,0 mg/l gacha Bi; 50 mg/l gacha Sb; 100 mg/l As bo‘ladi. Elektrolitik tozalash jarayonining tok zichligi 250–280 A/m², tok bo‘yicha chiqish 90 foizni, 1 tonna rafinirlangan misga sarf bo‘lgan elektr energiya miqdori 350-380 kVt · soatni tashkil qiladi.Rafinirlash ikki xil yo‘l bilan olib boriladi: olovli va elektr yordamida. Olovli rafinirlash furmalarining miqdori kam va og‘zi yon tomoniga surilgan konverterda olib boriladi. Olovchi rafinirlashga suyuq xomaki mis tushadi. Pech vannasining sig‘imi 100–150 t bo‘ladi. Pechlarda xomaki mis gaz yoki mazut bilan tozalanadi. Yoqilg‘i sarfi sovuq havo puflab ishlatilganda 8–12 foizni, havo 350 °C gacha qizdirilganda 5–6 foizni tashkil qiladi. Oksidlovchi vazifasini havo,

kislorod bilan boyitilgan havo va bug‘-havo aralashmasi bajaradi.Bug‘-havo aralashmasi ishlatilganda shlak chiqarish kamayadi.Misni tiklash tabiiy gaz bilan amalga oshiriladi. Jarayonning umumiy davom etishi 18–20 soatni tashkil qiladi. Rafinirlangan misning tarkibi quyidagicha, %: 99,4 Cu; 0,4 Ni; 0,001 S; 0,01 Pb;0,0002 Bi; 0,02 As; 0,001 Fe; 0,1 O₂; 0,001 Zn; 0,05 Sn. Shlak miq

dori, %: 2–10 Fe; 36–50 Cu₂O; 0,1–0,4 NiO; 0,2 gacha SnO₂; 1–2

CaO; 0,7 gacha PbO; 0,3 gacha Sb₂O₅; 5–15 Cu; 40 SiO₂.
Anod misdan oltin va kumushni ajraешb olish, aralashmalarni
qo‘shimcha yo‘qotish uchun – elektrolitik tozalash olib boriladi.
Jarayon yashik tipidagi elektroliz vannalarda bajariladi. Elektrolitik tozalash mahsuloti – katod mis.
Zamonaviy ikkilamchi rangli metallurgiya korxonalarida hosil
bo‘lgan xomaki mis, birlamchi metallurgiya zavodlarida ruda va konsentratlarni qayta ishlashdan hosil bo‘lgan xomaki mis birga qayta ishlanadi.
Qoida bo‘yicha ikkilamchi mis nisbatan past sifatli bo‘ladi. Birlamchi va ikkilamchi mislarning kimyoviy tarkibi jadvalda keltirilgan.