Kafedrasi xaitov elbek panjiyevich

Ichki hisob-kitob 

muomalalarini auditorlik 

tekshiruvidan o’tkazishning 

maqsadi quyidagilarni 

aniqlashdan iborat:

 

Baholashlar 

Taqdim etish va 

bayon qilish 

Aniqligi 

Hisob davrining 

cheklanganligi 

Huquq va 

majburiyatlar 

Mavjudlik 

To’liqlik 

---

8 

 

majburiyatlar qachon vujudga kelgan bo’lsa, aynan mana shu hisob davrida aks 

ettirilganligi; 

taqdim etish va bayon qilish – ichki hisob-kitoblarga doir majburiyatlarning 

barchasi  hisob  va  hisobotga  oid  me’yoriy  hujjatlarga  muvofiq  bayon  qilingan, 

turkumlangan va taqdim qilinganligi. 

Qo’yilgan maqsadga erishish uchun auditorlik tekshiruvida quyidagi 

vazifalar hal etilishi lozim (1-jadval).  

Auditor  tekshiruv  chog’ida  hisobot  ko’rsatkichlarida  jiddiy  hatolar 

yo’qligiga  etarli  darajada  ishonch  hosil  qilishi  lozim.  Dalil-isbotlarni  to’plash 

uchun  har  xil  manbalardan  shakllanadigan  axborot  bazasidan  foydalaniladi. 

Auditor  tekshiruvni  boshlashdan  oldin  ichki  hisob-kitoblarni  tekshirish  uchun 

zarur bo’lgan  me’yoriy  hujjatlar paketi,  sintetik va  analitik  hisob  registrlari va 

boshlang’ich hujjatlarni komplektlaydi.  

Ichki hisob-kitob muomalalarini buxgalteriya hisobida aks ettirish va soliqqa 

tortish  bo’yicha  belgilangan  qoidalarni  tartibga  soluvchi  Me’yoriy  hujjatlar 

paketi  auditor  tomonidan  mijoz-korxona  faoliyatining  xususiyatlarini  hisobga 

olgan holda shakllantiriladi.  

Ichki hisob-kitob muomalalarini hisobga oladigan schyotlar bo’yicha sintetik 

va  analitik  hisob  registrlari  korxonada  qo’llaniladigan  hisob  shakliga    (jurnal-

order,  memorial-order,  jadval-avtomatlashtirilgan  va  b.)  bog’liq.  Masalan, 

buxgalteriya  hisobi  jurnal-order  shaklida  yuritiladigan  korxonalarda  7-ASK,  8-

ASK 

va 

10-ASK 

jurnal-orderlar, 

jadval-avtomatlashtirilgan 

(yoki 

kompyuterlashtirilgan)  shaklida  –  4210-«Mehnat  haqi  bo’yicha  berilgan 

bo’nak»,  6510-«Sug’urta  bo’yicha  to’lovlar»,  6710-«Mehnat  haqi  bo’yicha 

xodimlar  bilan  hisob-kitoblar»,  6720-«Deponentlangan  mehnat  haqi»,  4220-

«Xizmat  safari  uchun  berilgan  bo’naklar»,  4230-«Umum  xo’jalik  xarajatlari 

uchun  berilgan  bo’naklar»,  4290-«Xodimlarga  berilgan  boshqa  bo’naklar», 

6870-»Hisobdor  shaxslardan  qarzlar»,  4710-  «Kreditga  sotilgan  tovarlar 

bo’yicha xodimlarning qarzlari», 4720-«Berilgan qarzlar bo’yicha xodimlarning  

qarzlari», 4730-«Moddiy zararni qoplash bo’yicha xodimlarning qarzlari» va 

---

9