Календар режа ва дастур материалларининг бажарилиши

AMALIY ISH № 3
Yo’nishda qirqish rejimlarini analitik hisoblash
Ishdan maqsad:
1. Tokarlik dastgohida ish jarayonida kesish elementlarini aniqlash. Tokarlik keskichlarining klassifikatsiyasi, tuzilishi va asosiy ko’rinishlarini o’rganish.
2. Kesuvchi qismini geometrik parametrlarini o’lchaydigan priborlarni o’rganish.
3. Keskich ishchi chizmalarini tuzish va uni amalda qo’llash.
Ishning mazmuni: Kesuvchi qism geometrik parametrlarini o’lchash, tokarlik keskichlarini asosiy ko’rinishlarini alomatlarini o’rganish va tokarlik keskichlarini ayrim asosiy turlarini eskizlarini tuzish.
Ishni bajarish tartibi.
1. Amaliy mashg’ulot darsida talaba tokarlik keskichlarini asosiy qismlari va eskizlari bilan tanishadi va keskichlar klassifikatsiya bo’yicha quyidagilarga bo’linadi:
Ish bajarish turi bo’yicha, surish yo’nalishi bo’yicha, keskich kesuvchi qismini joylashishi bo’yicha, tuzilishi bo’yicha, oldingi yuzani ko’rinishi bo’yicha, kesuvchi lezviyasini ko’rinishi bo’yicha va keskich ushlagichni kesimi bo’yicha.
Amaliy ishning hisobotida o`tuvchi keskichni chizmasi keltirilgan bundan tashqari kesuvchi qismi elementlari, uning qismlaring nomlanishi va aksonometrik proektsiyasi keltirilgan.
Bundan keyin talabalar bitta guruxda 3 tadan bo’lib tajriba vaqtida burchaklarni o’lchash uchun uch xil tokarlik keskichini olib o’qituvchi bilan ko’rsatilgan burchaklar o’lchaydilar. Keskichni katta razmerlarini ya`ni (uzunligi, eni, qalinligi …) masshtabli lineyka va shtangentsirkul bilan o’lchanadi.
Asosiy orqa burchak , oldingi burchak γ yordamchi burchak ₁ va asosiy kesuvchi qismini burilish burchagi λ lar burchak o’lchagichi bilan o’lchanadi yoki universal burchak o’lchagich o’lchanadi.
Chizmadagi asosiy va yordamchi burchaklar φ va φ₁ lar o’lchanadi. O’lchangan parametrlar jadvalga kiritiladi. Uchli burchak qiymati β, kesish burchagi δ va rejadagi burchak cho’qqisi quyidagi formulalardan aniqlanadi:


β=90⁰-(α+γ)⁰
δ=90⁰-γ
ε=180⁰-(φ+φ₁)⁰
Keyin o’qituvchi yordamida keskich uchun ishchi chizma tuziladi. Chizmada keskichni kerakli bo’lgan xamma ko’rinishlari keltiriladi, bundan tashqari keskichni geometrik parametrlari va gabarit ko’rinishlari xam ko’rsatiladi.