Kalorimetrik òlshewler I. Bab. Kalorimetr turaqlısın anıqlaw

Jumis baǵdarı. Kúshsiz kislotanı kúshli tiykar menen neytrallanıw ıssılıǵın anıqlaw ushın kalorimetr jıynaladı. Kalorimetrge aralastırǵısh, Bekman termometri hám silti ushın ampula ornatıladı.
Neytrallanıw reaksiyası ıssılıq shıǵıwı menen baradı. Bunı anıqlaw ushın Bekman termometrin tájiriybe baslanıwınan aldın kapillyar daǵı sınap meniskini shkalanıń tómengi bólegine sazlanadı. Keyininen kalorimetr turaqlılıǵı anıqlanadı hám kalorimetrge bos ampula qóyıladı. Sonnan keyin neytrallanıw ıssılıǵın anıqlawǵa kiriwiladi. 500 ml kólemli kolbaǵa 0, 1 g anıqlıqta tartıp alınǵan 6 g (m1) muz sirke kislota solinadi hám distillangan suw menen belgige shekem suyultiriladi. Eritpediń temperaturası bólme temperaturası menen teńlesgennen keyin eritpediń kolba menen birgeliktegi massası (m2) anıqlanadı. Massalar ayırmasınan m = m2 - m1 eritpe massası tabıladı hám kolba daǵı eritpe kalorimetrge quyıladı. Texnikalıq tárezinde 4 g NaOH tartıp alınadı hám 50 ml kólemli kolbaǵa salıp, az - ozdan kem muǵdardaǵı suw menen eritiladi. Eritpe kólemi 50 ml ga jetkiziledi hám bólme temperaturasıǵa shekem sawıpıladı. Sonnan keyin aldınan massası o'lchangan tayaqchali ampulaga solinadi hám eritpe menen birgelikte massası olshenedi, massalar ayırmasınan silti eritpesiniń massası tabıladı. Ampula kalorimetrge ornatılǵannan keyin ıqtıyatlıq menen ampula tubi tayaqsha járdeminde sindiriladi (tayaqsha ampulada qaldıriladi). Eritpeni aralastırıp turǵan halda Δt anıqlanadı.

Neytrallanıw ıssılıǵı tómendegi teńleme járdeminde esaplab tabıladı :

Q = KΔt,
bunda Q - neytrallanishda bóleklengen ıssılıqtıń ulıwma muǵdarı, K -kalorimetr turaqlısı, Δt - tájiriybede baqlanǵan temperatura eliriwi.

Kúshli kislotalardı kúshli tiykarlar menen neytrallaganda 57, 1 kJ ıssılıq ajırasıwın bilgen halda Gess nızamı boyınsha sirke kislotanıń dissotsiyalanish ıssılıǵın anıqlaymız:

Qdiss = Q - 57, 1
Salıstırma neytrallanıw ıssılıǵı tómendegi teńleme
arqalı tabıladı :
bunda - aralasıw ıssılıq effekti;
- suyultiriw ıssılıq effekti;
- kislota eritpesi salmaǵı.
1 buyım kislotanıń neytrallanıw ıssılıǵı tómendegine teń:
bunda M - kislotanıń molekulyar salmaǵı ;
a- kislotanıń protsent koncentraciyası.
Joqarıdaǵı keltirilgen teńlemelerge tiykarlanıp tómendegin keltirip shıǵaramız :

bunda v hám s kislotanıń kólemi hám molyar koncentraciyası. To
Esaplaw formulaları :
m = m2 - m1
Q = KΔt
- aralasıw ıssılıq effekti;
- suyultirish ıssılıq effekti;
- kislota eritpesi salmaǵı.
a - kislotanıń protsent koncentraciyası.
v hám s kislotanıń kólemi hám molyar koncentraciyası.
Elementtıń atı

Element kólemi v, ml M
Element massası m, gr