Kamyob, nodir va radioaktiv elementlar texnologiyasi

Yangi materiallar haqida umumiy tushunchalar. Yangi materiallar hakida 
umumiy tushunchalar. Yangi materiallarni asosiy xossalari va xossalariga kо‘ra 
turlari hamda ularning ishlab chiqarish sohalarida qо‘lanilishi. Konstruksion yangi 
materiallar, ularga qо‘yiladigan asosiy talablar, yangi materiallar asosidagi 
konstruksionn materallar turlari, xossalari va qо‘llanilishi. Konstruksion yangi 
materiallar, ularga qо‘yiladigan asosiy talablar, kukun konstruksion yangi 
materiallarning turlari, xossalari va qо‘llanilishi. Konstruksion materiallarni ishlab 
chiqarishdagi xom ashyo materiallari. Xom ashyo kukun materiallari. Xom ashyo 
kukun materiallar xossalari haqida umumiy tushunchalar, temir kukuni asosli 
konstruksion materiallar haqida umumiy tushunchalar va ulardan materiallar ishlab 
chiqarish texnologiyasi.
Antifriksion materiallar. Antifriksion materiallar xossalari haqida umumiy 
tushunchalar va ularga qо‘yiladigan talablar. Antifriksion materiallar sinflanishi, 
tarkibi va qо‘llanilishi. Temir kukuni asosli antifriksion materiallar. Temir kukunli 
asosli antifriksion materiallar xossalari haqida umumiy tushunchalar va ularga 
qо‘yiladigan talablar hamda temir kukuni asosli antifriksion materiallarning 
qо‘llanish sohasi. Antifriksion materiallar ishlab chiqarish texnologiyasi, usullari, 
boshlang‘ich xom ashyolardan shixta tayyorlash, shixtani presslab press-briket olish, 
qizdirib pishirish usuli. Antifriksion va friksion kukun yangi materiallar. Antifriksion 
va friksion kukun yangi materiallar xaqida umumiy tushunchalar. Ularga 
qо‘yiladigan asosiy talablar. Antifriksion materiallar haqida umumiy tushunchalar. 
Antifriksion va friksion materiallar tarkibini ularning xossalariga ta’siri. Kukun 
g‘ovak materiallar. Kukun g‘ovak materiallar, ular haqida umumiy ma’lumotlar, 
klassifikatsiyasi, qо‘llanilishi va asosiy xossalari. Maxsus g‘ovak materiallar. Maxsus 
g‘ovak materiallar, kukun g‘ovak sovutuvchi materiallar, kukun g‘ovak katalizator 
materiallari haqida umumiy tushunchalar va ularga qо‘yiladigan talablar. Maxsus 
g‘ovak materiallarning qо‘llanish sohalari.
Qiyin eriydigan metallarning kimyoviy birikmalari. Erish harorati yuqori 
bо‘lgan issiqlikka chidamli metallarning kimyoviy birikmalari, klasifikatsiyasi va 
asosiy xossalari, karbidlar va nitridlar, boridlar va silitsidlar haqida umumiy 
tushunchalar. Qiyin eriydigan metallarning kimyoviy birikmalarini ishlab 
chiqarishning zamonaviy usullari. Erish harorati yuqori bо‘lgan issiqlikka chidamli 
bо‘lgan metallarning kimyoviy birikmalarni ishlab chiqarishning zamonaviy usullari, 
plazma-kimyoviy, о‘z-о‘zidan tarqaluvchi yuqori temperaturali sintez uslubida ishlab 
chiqarish. Qattiq qotishmalar. Qattiq qotishmalar, ular haqida umumiy tushunchalar 
turlari va xossalari, volframkarbidli qattiq qotishmalar xossalari.
Volframsiz qattiq qotishmalar va juda qattiq materiallar, mineral keramik 
asbobsozlik materiallari. Volframsiz qattiq qotishmalar, juda qattiq materiallar va 

---

mineral keramik asbobsozlik materiallar haqida umumiy tushunchalar, ularga 
qо‘yiladigan talablar hamda bu materialni qо‘llash sohalari. Elektrotexnik 
materiallar. 
Elektrotexnik 
materiallar, 
ular 
haqida 
umumiy 
ma’lumotlar, 
magnitodielektriklar va ferritlar haqida umumiy tushunchalar va ularga qо‘yiladigan 
talablar hamda bu materiallar qо‘llaniladigan sohalar. Yuqori haroratli 
elektrqizdirgichlar, karbid kremniy asosli elektr qizdirgichlar va ularni zamonaviy 
ishlab chiqarish usullari haqida umumiy tushunchalar va ularga qо‘yiladigan talablar 
hamda bu materiallarni qо‘llash sohalari. Nanomateriallar. Nanostrukturali 
materiallar. Nanomateriallarini qо‘llanilishi. Nanokukunlarni olish texnologik 
usullari.
Nanokukunlar asosida mashina va mexanizmlarda kо‘laniladigan detallar, 
ularni tayyorlash texnologiyasi va turlari. Kukun kompozitsion materiallar. 
Kompozitsion kukun materiallar olish texnologiyasi faning maksadi, vazifalari va 
xozirgi zamonaviy holati, kukun metallurgiyasi fani, kukun metallurgiyasining 
rivojlanishi. Materialning kukun holati va ularning asosiy xossalari. Materialning 
kukun holati va ularning asosiy xossalari: kukun materiallar xaqida umumiy 
ma’lumotlar, materiallarning kukun holatiga tushinchalari, kukun materiallarning 
xalq xо‘jaligi va ishlab chiqarishdagi о‘rni.
Respublikamizda kukun ishlab chiqarish bilan shug‘ullanadigan korxonalar va 
ularning hozirgi holati. Kukun materiallar ishlab chiqarish texnologiyasining asoslari. 
Kukun materiallar ishlab chiqarish texnologiyasining asoslari: kukun materiallarni 
ishlab chiqarishdagi asosiy texnologik jarayonlar va ularda kо‘laniladigan usullarning 
umumiy tasnifi hamda xozirgi zamonaviy ishlab chiqarish kurilamalari. Sharli 
tegirmonlarda kukun ishlab chiqarish. Sharli tegirmonlarda kukun ishlab chiqarish: 
kukun materiallarini sharli tegermonda ishlab chiqarish asoslari, maydalanish 
jarayoning fizikaviy asoslari, maydalashni intensivlashtirish, maydalash jarayonida 
tegirmon sharlarining xarakati. Fizikaviy usulda materiallarinnig kukunlarni ishlab 
chiqarish.
Fizikaviy usulda materiallarinnig kukunlarini ishlab chikish: metall va 
qotishmalarni eritib sepish, gaz – xavo oqimida erigan metallarni sepib kukun olish, 
erigan metall oqimini zarb bilan urgan holda metall va qotishmalarni kukunini ishlab 
chiqarish, fizik usulda olingan metallar kukunlarining о‘ziga xos xossalari. Kimyoviy 
usulda materiallarni kukunlarini ishlab chiqarish. Kimyoviy usulda materiallarni 
kukunlarini ishlab chiqarish: kimyoviy usulda kukunlarni vodorod, uglerod va boshqa 
qayta tiklash usullari yordamida olish, vodorod gazi asosida kukunlarni ishlab 
chiqarish kimyoviy tenglamalarini tuzish va texnologik parametrlarini aniqlash. 
Metallurgiya korxonalarning temir asosli chiqindilarni qayta tiklash. Metallurgiya 
korxonalarning temir chiqindilarini qayta tiklash. Texnologik jarayonlarda xosil 
bо‘ladigan moddalar miqdorini aniqlash va ularni xisoblash asoslari. Kukun 
materiallarini presslab shakl berish.
Kukun materiallarini presslab shakl berish: kukun materiallarni presslash 
usullari, kukun materiallarning presslanish xossalari, bir va ikki tamonlama presslash, 
qizdirib presslash, preslash bosiminining material g‘ovakligiga ta’siri. Press – 

---

shakllarni loyihalash. Press-shakllarni loyihalash, press-shakllarni ishlab chiqarish 
uchun asosiy materiallar, press-shakllarga qо‘yiladigan asosiy talablari, matritsa, 
puanson konstruksiyasiga qо‘yiladigan talablar, puansonning asosiy vazifasi, 
matritsaning mustaxkamligini xisoblash. Kukun materiallarini qizdirib pishirish. 
Kukun materiallarini qizdirib pishirish, qizdirish haroratini material boshlang‘ich 
g‘ovakligiga ta’siri, qizdirib pishirish texnologiyasidagi asosiy jihozlar, qizdirib 
pishirishda kukunni ximoyalash usullari. Kukun metall va qotishmalarga kimyoviy 
termik ishlov berish. Kukun metall va qotishmalarga kimyoviy termik ishlov berish, 
kimyoviy termik ishlov berishning asosiy turlari, kimyoviy termik ishlav berish 
jihozlari, kimyoviy termik ishlov berishda qо‘llaniladigan asosiy kimyoviy 
moddalarga kо‘yiladigan talablar. Kukun metall va qotishmalarni gaz fazali diffuzion 
xromlash. Kukun metall va qotishmalarga kimyoviy termik ishlov berish, kimyoviy 
termik ishlov berishning asosiy turlari, kimyoviy termik ishlov berish jihozlari, 
kimyoviy termik ishlov berishda kо‘laniladigan asosiy kimyoviy moddalarga 
kо‘yiladigan talablar.
Kukun materiallarni diffuzion xromlash texnologiyasi. Kukun materiallarni 
diffuzion xromlash texnologiyasi. Diffuzion xromlashdagi aralashmani tayyorlash 
tartibi, xrom kukunini ishlab chiqarishga tayyorlash, xromlash konteynerlari va 
ularga kо‘yiladigan asosiy talablar. Metall va nometallar nano kukunlarini ishlab 
chiqarish. Metall va nometall asosli tolali materiallar va ularni ishlab chiqarish 
texnologiyasi, tolalarni ishlab chiqarish jihozlari va kurilmalari, tolalar ishlab 
chiqarish uchun xom ashyo bazalari, xom ashyoga bо‘lgan asosiy talablari. Nano 
kukunlardan buyumlar ishlab chiqarish texnologiyasi. Metall va nometallar nano 
kukunlarini ishlab chiqarish texnologiyasi, nanokukunlar xaqida asosiy ma’lumotlar, 
nanokukunlarni ishlab chiqarish texnologiyasi va jihozlari, nano kukunlarni 
qizdirishdagi asosiy muammolar va ularni bartaraf etish choralari. Nometal 
kompozitsion materiallar.
Nometal kompozitsion materiallar haqida umumiy tushunchalar va ularga 
qо‘yiladigan talablar hamda bu materiallar qо‘llaniladigan sohalar. Nometall 
kompozitsion materiallaridan tayyorlanadigan detallar. Temir yо‘l, aviatsiya va 
mashinasozlikda nometall kompozitsion materiallardan tayyorlanadigan detallar, 
detallar tayyorlash texnologiyasi va ularga qо‘yiladigan asosiy talablar. Tо‘ldirgich 
materiallar. Dispersli (kukunsimon) tо‘ldiruvchilar, ularning asosiy xossalari. 
Kukunsimon tо‘ldiruvchili kompozitsiyalar olish usullari. Tо‘ldirishning chegaraviy 
darajasi tushunchasi, zich tarkiblar. Elastomer asosida olingan kompozitsion 
materiallar. Rezina materiallari, tarkibi, xom ashyo turlari va ta’rifi. Rezina 
materiallarining turlari va xossalari. Umumiy xossaga ega bо‘lgan rezina materiallari 
va ularni markalanishi. Mahsus rezina materiallari va ularning markalanishi. 
Issiqbardosh, yorug‘lik-ozonga, yeyilishga bardosh, elektrotexnik rezina materiallari. 
Qoplama hosil qiladigan kompozitsion materiallar. Qoplamalar olishda ishlatiladigan 
materiallarning tasnifi. Qoplama materiallariga qо‘yiladigan talablar. Qoplamani 
ekspluatatsiya qilish talab etiladigan xossalar.

---

Detallarni tiklash va puxtalashda qо‘llaniladigan kukun materiallarni 
sinflanishi. Tolalar bilan sinchlangan kompozitsion materiallar. Tolasimon 
tо‘ldiruvchilar, asosiy xossalari. Tolasimon tо‘ldiruvchili polimerli kompozitsion 
materiallar olish usullari. Tolaning kritik uzunligi tushunchasi. Tolali kompozitsion 
materiallaridan detallar tayyorlash texnologiyasi va ularning qо‘llanilish sohalari. 
Tolali kompozitsion materiallaridan tayyorlanadigan detallar haqida umumiy 
tushunchalar, detallar tayyorlash texnologiyasi va ularga kuyiladigan asosiy talablar. 
Sellyuloza bilan tо‘ldirilgan polimer kompozitsion materiallar. Kompozitsion 
materiallarning asosiy xossalari. Sellyuloza bilan tо‘ldirilgan polimer kompozitsion 
materiallar haqida umumiy tushunchalar va ularga qо‘yiladigan talablar hamda bu 
materiallar qо‘llaniladigan sohalar. Polimer materiallarni fizik-mexanik xossalarini 
tadqiq etish. Polimer asosidagi yelim materiallar.
Korroziyaga qarshi polimer kompozitsion qoplamalar. Polimer asosidagi yelim 
materiallar. Korroziyaga qarshi polimer kompozitsion qoplamalar haqida umumiy 
tushunchalar va ularga qо‘yiladigan talablar hamda bu materiallar qо‘llaniladigan 
sohalar. Kompozitsion materiallarni tolani о‘rab va qatlam plastik shakllarida ishlab 
chiqarish. Polimer kompozitsion materiallari uchun xom ashyo mahsulotlari. Polimer 
kompozitsion materiallari uchun foydalaniladigan xom ashyo mahsulotlari turlarini 
о‘rganish va ularni sifatini nazorat qilish bо‘yicha umumiy tushunchalar. Polimer 
kompozitsion materiallardan materiallaridan tayyorlanadigan detallar.
Temir yо‘l, aviatsiya va mashinasozlikda polimer kompozitsion materiallardan 
tayyorlanadigan detallar, detallar tayyorlash texnologiyasi va ularga qо‘yiladigan 
asosiy talablar. Polimer kompozitsion materiallaridan tayorlangan detallarni sifatini 
nazorat qilish. Polimer kompozitsion materiallardan tayyorlangan detallarni 
kimyoviy, fizik va mexanik xossalarini tekshirish. Polimer kompozitsion 
materiallaridan 
tayorlanadigan 
detallarda 
uchraydigan 
nuqsonlar, 
ularning 
klassifikatsiyasi, hamda bartaraf qilish usullari. Dispers puxtalangan kompozitsion 
materiallar. Dispersli (kukunsimon) tо‘ldiruvchilar, ularning asosiy xossalari. 
Kukunsimon tо‘ldiruvchili kompozitsiyalar olish usullari. Tо‘ldirishning chegaraviy 
darajasi tushunchasi, zich tarkiblar. Dispers puxtalangan moddalarni о‘z ichiga olgan 
polimer kompozitsion materiallaridan turli xildagi detallarni ishlab chiqarish 
texnologik usullarini tasnifi. Dispers puxtalangan kompozitsion materiallaridan 
tayyorlanadigan detallar haqida umumiy tushunchalar, detallarni tayyorlash 
texnologiyasi va ularga kuyiladigan asosiy talablar. Termoplast bog‘lovchilar asosida 
dispers-tо‘ldiruvchi polimer kompozitsion materiallardan detallari ishlab chiqarish 
texnologik usullari. Termoplastik biriktirgichlar, ularni turlari, detallar tayyorlash 
texnologiyasi va ularga qо‘yiladigan asosiy talablar.