Karbonat angidrid, suv- oksidlar natriy gidroksid-asoslar sulfat kislota-kislotalar

MURAKKAB BIRIKMALAR TURLARI

kimyo, ular orasidagi o'tish moddalarning asosiy sinflari va saf bo'lib ajralib. nomenklatura suv molekulalarining o'z tarkibida mavjudligini bildiradi oldingi qisqacha bayoni murakkab birikmalar muhokama aquacomplexes bo'ladi. ammine tomonidan bunday triiodo triamminrody sifatida ammiak neytral zarralar o'z ichiga olgan moddalar o'z ichiga oladi. şelatlayıcı birikmalar sinfi alohida molekulyar tuzilishi. Ularning nomi biologik muddatli chelicera kelgan - shunday panjasi decapod chaqirdi. Bu moddalar ligand panjalarini kabi, bir kompleksleştirici agenti o'z ichiga olgan fazoviy konfiguratsiyasi o'z ichiga oladi. Bunday moddalar, temir O'QSALAT kompleksi, rodyum, platina yoki mis ionlari o'z ichiga Oksidlanish davlat +4, aminoacetic kislota tuzlari bilan etilendiamminovy platina kompleks o'z ichiga oladi.

MURAKKAB BIRIKMALAR NOMLARINI TUZISH UCHUN QOIDALARI

Maktabni davomida kimyo sarguzasht eng keng tarqalgan test savol: IUPAC-nomenklaturasi kompleks tarkibdan qo'ng'iroq. (NH _4) 2 [Pt (OH) ₂ Cl _4]: Agar ma'lum bir misol, biz algoritm quyidagi formuladan ega bo'lgan unvon modda kompilyatsiya _tahlil.

1. 
   Ism ichki muvofiqlashtirish sohasida tarkibini aniqlash bilan boshlanadi. Hidroksil guruhlar va xlor anionlar mavjud. Bu nomdagi so'nggi Optsiya -O qo'shing. Biz tetrahloro-, digidrokso- olish.
   
2. 
   Endi biz uning qayd Lotin nomini foydalanib kompleksleme agenti topish, va oksidlanish darajasi ko'rsatiladi, Qavslar ichida suffiksi -Ular unga qo'shib: platinate (IV).
   
3. 
   ichki soha ramzi bilan yakunlandi, tashqaridan ko'chib. Biz katyonun uni chaqiradi: Bu misolda ammoniy ionlari bo'ladi.
   

MURAKKAB BIRIKMALAR FOYDALANISH

Ushbu maqolaning boshida biz bunday gemoglobin, klorofil, vitaminlar kabi organometalik moddalar eng muhim vakillari deb ataladi. Ular moddalar almashinuvida muhim rol o'ynaydi. Keng qora va rangli metallar eritib texnologik tsikllari murakkab birikmalar ishlatilgan. Muhim rol metallurgiya karboniller o'ynagan bo'ladi - qaysi nomenklaturasi xos murakkab moddalar bir ligand sifatida uglerod oksid CO ularning molekulalarida mavjudligini ko'rsatadi. Ushbu moddalar, masalan, o'z rudalardan nikel, temir, kobalt kabi isitish va kamayadi metallar ostida irib-chirib etiladi. Eng majmualari ham laklar, bo'yoqlar va plastik ishlab chiqarish reaksiyalarda katalizatorlar sifatida ishlatiladi.
Organik birikmalarga tavsifli xossa — uglerod atomlarining bir-biri bilan oddiy, qoʻsh yoki uch bogʻ orqali toʻgʻri chizikli, zanjirsimon, 1, 2, 3 va koʻp halqali (yadroli) yoki karkasli birikmalar hosil qila olishidir. Bunday birikmalar asosini ochik, zanjirli uglevoddan oʻzga atomlarga almashtirilishi mumkin. Bu atomlar geteroatomlar deb ataladi (mas, kislorod, azot, oltingugurt). Strukturasiga koʻra, organik birikmalar alifatik birikmalar (ochik, zanjirli uglevodorodlar va ular hosilalari)ga, yopiq uglerod zanjirli karbotsiklik birikmalar (alitsiklik birikmalar, aromatik birikmalar) va geterotsiklik birikmalarga boʻlinadi. Zanjirida qoʻsh bogʻ yoki 3 bogʻi boʻlmagan uglevodorodlar va ularning hosilalari toʻyingan birikmalar, qoʻshbogʻ yoki 3 bogʻ tutganlari — toʻyinmagan birikmalar hisoblanadi.
Har bir uglevodoroddagi vodorod atomlarini turli funksional guruhlarga almashtirish yoʻli bilan genetik qator keltirib chiqarish mumkin, mas, etan — etilxlorid — etanol — sirka aldegidi — sirka kislotasi va h.k. Bular uglevodorodlar RH (funksional guruhi yoʻq), galogenalmashgan hosilalar RHal, spirtlar ROH, aldegidlar RCHO, ketonlar R,COR2, karbon kislotalar RCOOH, birlamchi, ikkilamchi va uchlamchi aminlar RNH2, R2NH va RN nitrobirikmalar RNO2, tiollar (markeptanlar) RSH, sulfidlar R2S va boshqa Uglerod — uglerodli qoʻshbogʻlar ham funksional guruxlar qatoriga qoʻshiladi.
Bir xil tuzilishga ega boʻlgan oʻxshash funksional guruxli organik birikmalar uglerod zanjiridagi — SN2 — guruxlari soni bilan farqlanganda gomologik qatorlar kelib chiqadi.
Molekulasida uglerod va vodorod atomlari hamda organogen atom (Hal, O, N, 8)lardan tashqari uglerod bilan bogʻlangan elementlari boʻlgan birikmalar elementorganik birikmalar hisoblanadi.
Organik kimyoning rivojlanishida rus olimlaridan V. V. Markovnikov, N. N. Zinin, A. Ye. Favorskiy, S. V. Lebedev, N. D. Zelinskiy, A. N. Nesmeyanov va boshqalarning xizmatlari katta.
Organik kimyoning rivojlanishida Oʻzbekiston kimyogarlarining ham katta hissa-si bor. 20-asrning 20-yillarida Oʻrta Osiyo universiteti kimyo f-tida prof. S. N. Naumov boshchiligida xinon va toluxinon — dibromidlar tuzilishini aniqlash ustida kuzatuvlar amalga oshiriddi (1933). 2, 3-siklogeksandion 1,4-dikarbon efiri tuzilishi oʻrganildi. Mazkur modda hosilalaridan xinoksalin, monoksalin, dioksim, monogibrazon, pi-razolon, bipirazolon, oazonlar olindi, shoʻrsuv nefti tadqiq qilinib, uning tarkibidagi uglevodorodlar va oltingugurt miqdori aniqlandi.
40-yillarda O. S. Sodiqov boshchiligida organik kislotalar, biologik stimulyatorlar, RR vitamini, xinozidin va boshqa olish yoʻlga qoʻyildi. 50-yillarda S. Yu. Yunusov Oʻzbekiston oʻsimliklari tarkibidagi noyob organik moddalarni ajratib olish va tarkibini oʻrganishga kirishdi. Aromatik birikmalarni alkillash va alsillash amalga oshirildi (I. P. Sukervanik va boshqalar). Aproton va proton kislotalar alkillash reaksiyalarida katalizatorlar sifatida qoʻllandi, l-atsetilanizol olish usuli sanoatga tatbiq etildi. Ortotsiklogeksilfenol sintez qilin-di (prof. A. R. Abdurasulova). Turli organik birikmalarni alkillash reaksiyalari, gumin kislotalari hosilalari oʻrganildi (prof. A. B. Qoʻchqorov). A. S. Sultonov neftni qayta ishlash sohasi uchun samarali katalizatorlar sintez qilib amaliyotda qoʻlladi. Uning shogirdlari M. F. Obidova bilan prof. A. Abduqodirov ham organik kataliz rivojiga katta hissa qoʻshdilar.
Metallorganik birikmalar (prof. 3. M. Minulkin) va kumir kimyosi (prof. D. T. Zambramskiy) rivojlantirildi. Gumin kislotalarini elektrolitlar bilan choʻktirish orqali fraksiyalarga ajratish usuli qoʻllanishga tavsiya etildi. Organik birikmalarni karbonillash reaksiyalari tadqiq qilindi (Yo. Yu. Aliyev).
Keyingi 30 yil davomida fosfororganik birikmalar, fiziologik faol moddalar, elementorganik birikmalar, kompleksonlar va organomineral oʻgʻitlar kimyosi tez rivojlandi. Bu borada A. A. Abduvahobov, Sh. I. Solihov, S. Iskandarov va boshqalarning ishlari tah-singa sazovordir.