Karyer mexanik uskunalari

16 va 20	4-6	150-160	10-12
36
6-10	140-160	12-15	30
10-12	120-130	16-18	25
12-14	105-120	18-20	18
14-16	80-110	20-32	13
25	6-10	140	18-20	25
	10-12	110	20-30	20
	12-14	88	18-20	16
	14-16	81	26-30	11
	16-20	81	18-20	8
32	10-12	110	-	18
	12-14	95	45	14
	14-16	80	50	10
	16-18	75	55	8

Burg‘ilash stanogining yillik ekspluatatsion unumdorligini aniqlaymiz
metr/yil

2.3. Buldozer unumdorligini hisoblash
Buldozerning kon jinsini kesish va ko‘chirishdagi unumdorligi quyidagi formula bilan ifodalanadi:

m³/soat

Bu yerda: V_v – bulg‘alanayotgan prizmaning xaqiqiy xajm , m³;
T_S –siklning davomiyligi, s;
=0,75 mashinadan vaqt davomida foydalanish koiffitsenti;
=0,85 tashishda material yo’qotilishini hisobga olish koiffitsenti;
Bulg‘alanayotgan prizmaning xajmi
Otval balandligi H=2.12 m

_Otval uzunligi L=4.53 m
Prizmaning hajmini hisoblaymiz
_m3

f=12 ⁼0,67

Prizmaning bulg‘alanish koeffitsienti qiymati K_p – otval balandligi- N ning uning uzunligi - L ga va quyida keltirilgan kon jinslari turiga bog‘liq bo‘lib, quyidagicha aniqlanadi:

6-jadval

N/L munosabatlari	0,15	0,3	0,35	0,4	0,45
IaII toifadagi (svyaznыe) kon jinslari	1,45	1,25	1,18	1,1	1,05
(Nesvyaznыe) konjinslari	0,87	0,83	0,85	0,77	0,67

Sikli vaqtiT_S-telejkaning ishchi va bo‘sh yo‘nalishlardagi xarakatlanish vaqtiga teng.

T_S = t_r+ t_x+t_man+t_per=82,4+20+5=107,4 sek.
buerda: t_r -ishchi, t_x–yuksizyo‘nalishda, t_man -mayovrlarvaqti, va t_per- tezliknio‘zgartirish uchun sarflangan vaqtlar; t_man+ t_per = 5 s.

t_r ishchi vaqti alohida bajariladigan jarayonlardan iborat bo‘lib, u kon jinsini qamrash, kon jinsini siljitish va kon jinsini to‘kish (yoki belgilangan joyga taqsimlash) dan iboratdir. Har bir jarayonni bajarish yo‘li (L₁, L₂, L₃) va tezligi ( _1,2,3) ma’lum bo‘lgan holda ish vaqti quyidagicha hisoblanadi:

Kon jinsini qamrashda t_r1=L₁/ ₁= 7/0,52=13,4 sek.
Konjinsinisiljitishda t_r2=L₂/ ₂= 58/0,84=69 sek.
Konjinsinito‘kishda t_r3=L₃/ ₃= 0
buerda, Kon jinsini qamrashda;

L₁= 6-10 m, ₁= _n*(0,6÷0,7) = (0,7÷0,85)*(0,6÷0,7)=0,8*0,65=0,52 m/sek

Kon jinsini siljitishda;
L₂ ≤ 60 m, ₂= _n*(1,0÷1,32) =(0,7÷0,85)*(1,0÷1,32)=0,8*1,05=0,84 m/sek
Kon jinsini to‘kishda; L₃= 0 m, ₃= 0;
t_x– yuksiz yo‘nalishda harakatlanish vaqti t_x= L_x/ _x=60/3 = 10sek
bu yerda L_x= ≤ 60+5 m, _x=2,8-3 m/sek
Buldozerning unumdorligini hisoblaymiz:
m³/soat
Bulьdozerningtexnikunumdorliginihisoblaymiz:
m³/soat
- otvalning to‘lalik koefitsienti
- kon jinsining ko‘pchish koeffitsienti
Buldozerning ekspluatatsion unumdorligini hisoblaymiz:

m³/smena

-ish sharoitlari, mashinist kvalifikatsiyasi va kon-texnik sharoitlarni hisobga oluvchi kompleks koeffitsient bo‘lib, uning qiymati 0,6-1 oraliqda qabul qilinadi.
- smena vaqtidan foydalanish koeffitsienti, uning qiymati 0,8-0,9.
Buldozerning yillik unumdorliginihisoblaymiz


Q_g=Q_smnT=846.19 2 305=516175,9 m³/yil

3. Kompleksdagi mashinalar sonini aniqlash
Karyer uchun zarur bo‘lgan ekskavatorlar sonini aniqlash
m³/yil

m³/yil

Bu yerda A-karyerning ruda bo’yicha unumdorligi
–kon jinsining zichligi
-ruda bo’yicha va ochish ishlari bo’yicha umumiy hajm
ta
bu yerdaQ– karyerning yillik unumdorligi, m³/yil.

Ekskavatorlarning inventar parki quyidagi ifoda yordamida aniqlanadi

n_inv= K_i·N_r =1.18*3=3,55=4 dona qabul qilamiz.
Bu yerda K_i– ta’mirashda turgan ekskavatorlar sonini ko‘rsatuvchi koffitsient, odatda 1,151,2 oraliqda olinadi.


3.2 Burg‘ulash stanoklari ishchi parkini aniqlash
ta burg’ulash stanogi
buerda W_b – yillik burg‘ilash hajmi, m/yil
m/yil
Bu yerda  –bir metr skvajinadan chiqadigan kon jinsining hajmi, 50 m³/m.


3.3 Otval uchun buldozerlar sonini aniqlash
N_r = V_k/Q_t=2000000/516175,9= 3,87=4 ta buldozer


XULOSA
Men ushbu kurs loyihamni tayyorlash mobaynida, ochiq kon ishlarining eng asosiy qismlari bo’lmish: qazib olish,yuklash va tashish ishlarida qo’llaniladigan kon mashinalari, kon jinsini massivdan ajratib olish uchun-burg’ulash mashinasi,yuklash ishlari uchun-ekskovator va tashish ishlari uchun buldozerlar ularning texnik ko’rsatgichlari, vazifasi, konstruktiv tuzilishi, ishlash prinsipi va konning unumdorligiga qarab kon mashinalari turi va soni tanlanishi haqida ko’plab ma’lumotlarga ega bo’ldim. Albatta konchilik sanoatini texnikalarsiz tasavvur qilish qiyin. Shuning uchun ularni to’g’ri ekspluatatsiya qilish unumdorlikka erishishning muhim shartidir. Buning uchun texnikalarning texnik tasnifidan kelib chiqib soatlik , smenalik , texnik , nazariy, ekspluatattsion va yillik unumdorligini aniqladim. Chunki shu ko’rsatgichlarga tayanib korxonaning ichki va tashqi iqtisodiy xarajatlariga holis baho berish mumkin. Shu asosda yil davomida foydali qazilma qazib olish jarayonining va asosiysi unumdorligining ko’rsatgichlarini bilish mumkin.
Mening kurs loyihamda :, SBSH-160 burg’ulash stanogi; EKG-8I ekskavatori va T-500 tipli buldozer tanlandi.
Tanlangan ekskavator EKG-8I ning texnik tavsiflari,konstruktiv sxemasi va ishlash prinsipi chizmalar va ma’lumotlar asosida keltirildi va ekskavatorning turiga ko’ra uning ko’rsatgichlari aniqlandi.
SBSH-160 burg’ulash mashinasi haqida umumiy ma’lumotlar keltirilib o’tildi va SBSH-160 burg’ulash mashinasining texnik tavsifi jadval ko’rinishida kiritildi so’ngra burg’ulash stanogining aylantiruvchi uzatuvchi mexanizm turi va ishlash prinsipi haqida tushuncha hosil qilindi va ishchi asbob turi tanlandi.
T-500 tipli buldozerining umumiy vazifasi va ish prinsipi bilan tanishib chizmalar yordamida o’rganildi va texnik tavsifi keltirildi.
Kon sharoitidan kelib chiqib foydali qazilmani qazish uchun EKG-8I ekskavatorini tanladim va buning uchun bizga EKG-8I ekskavatoridan 3 ta kerak ekan.
SBSH-160 rusumli burg’ulash stanogini tanladim va bu burg’ulash stanogini unumdorligidan kelib chiqqan holda SBSH-160 burg’ulash stanogidan 11 ta kerak bo’lar ekan.
Ochish ishlarida T-500 tipli buldozeridan esa 4 ta yetarli bo’ladi.


Foydalanilgan Adabiyotlar
1. Подэрни Р.Ю. Горные машины и комплексы для открытых горных работ/ в 2 томах – М.: МГГУ, 2002;

2. Подерни Р.Ю. Горные машины и автоматизированные комплексы для ОГР - М.: Недра, 1985;

3. Подерни Р.Ю. Механическое оборудование карьеров - М.: МГГУ, 2003;

4. Чулков Н.Н. Расчёт приводов карьерных машин.- М.: Недра,1987;

5. Катанов Б.А., Сафохин М.С. Машинист бурового станка на карьере.- М.: Недра, 1984;

6. Щадов М.И. Справочник механика ОГР. Экскавационно-транспортные машины циклического действия - М.: Недра, 1989;

7. Оборудование для механизации производственных процессов на карьерах./ Под ред. В.С. Виноградова. – М.: Недра, 1974;

8. Сатовский Б.И. Современные карьерные экскаваторы. – М.: Недра, 1
http://fayllar.org