Катталарни болаларга бўлган муносабати

ОТА-ОНАЛАР ВА ПЕДАГОГЛАРНИНГ БОЛАЛАРГА БЎЛГАН МУНОСАБАТЛАРИ СЎРОВНОМАСИ
Сўровноманинг иккита варианти тавсия этилган бўлиб, биринчиси ота-оналар, иккинчиси халқ таълими ходимлари учун мўлжалланган. Ҳар икки вариантнинг калити ва олинган натижалар таҳлили бир-бирига мос келади.
Катталарнинг болага нисбатан касбий муносабати болалар билан муносабатнинг нафақат билим ва кўникмалари, балки болага нисбатан муносабатнинг Хулқ-атвор, касбий стереотипларини аниқловчи турли хил ҳис-туйғулар тизими сифатида ҳам тушунилади. Ишланмамизнинг ғояси шундан иборатки, одатда турли хилдаги катталар ва болалар ўзаро муносабатларидаги ностандарт ва низоли педагогиқ ҳаётий вазиятларда катталар ҳолат таъсири остида тез жавоб берадилар. Айнан шу тез таъсир кўрсатиш, ҳаётда «шахсдан» деб номланувчи холатни юзага келтиради ва катталарнинг болага нисбатан муносабатини хулқ- атвор (билим ва ҳис-туйғу сифатида эмас) сифатида аниқлайди. Катталар ва бо­лалар ўзаро муносабатларини ўрганиш буйича тадқиқотларнинг катта ҳажми шуни кўрсатадики, самарали педагогик таъсир кўрсатишнинг асосий шарти бо- лани қандай бўлса, шундайлигича эмоционал ижобий қабул қилиш ҳисобланади. Шунинг учун тавсия этилаётган методика катталарнинг болаларга бўлган муносабатининг таркибий қисми бўлган интеграл, эмоционал, когнитив ва ҳулқ-атвор хусусиятларини аниқлаш ва ўрганиш борасида муҳим қурол бўлиб ҳисобланади. Методика буйича тест натижалари психологга нафақат катталарни болалар би­лан ўзаро муносабатининг бўзилиши сабаблари тавсифини, балки педагог ёки ота-она учун зарур психологик рағбат ва тарбия маҳоратининг ривожланишини аниқлашни таъминлайди. Методикани индивидуал ва гуруҳий ишларда олиб бориш мумкин.
Сўровнома тўртта шкаладан иборат:

1. 
   «Қабул қилинган-хўрланган». Бу шкала катталарни болаларга эмоционал интеграл муносабатида намоён бўлади.
   
2.