Kayfiyatni yuzaga keltirish uchun xodimlaming qoniqqanlik darajasini aniqlash

3.4.5-rasm. Inson bozor munosabatlarining subyekti sifatida30
30 Muaiiiflar tomonidan ishlab chiqilgan
63

---

Tashkilot xodimni yollashda tashkiliy tuzilmaga va ishning mazmuniga muvofiq 
o‘z maqsadlari dan kelib chiqadi. Bunda xodim bilan yuridik shaxs sifatida 
tashkilotning maqsadlari ko'plab jihatlarga ega (3.4
.1
-j adval).
Qarama-qarshi maqsadlami muvofiqlashtirish vazifasi naqd resurslaming 
kamayishiga qarab yanada dolzarb ahamiyat kasb etadi. Nafaqat maqsadlami, balki 
ushbu maqsadlarga erishish vositalarmi ham tanlash lozim. Bulaming barchasi inson 
bilan tashkilotning bir-biriga nisbatan kutishlarini qanoatlantiruvchi murosalaming 
ishlab chiqilishiga va ulardan foydaJanishga olib keladi. Shu y o i bilan moslashish 
muammosi hal etiladi.
3.4.1-jadval
Korxona va uning xodimlari maqsadlarining tasnifi31________
Korxona xodimlarining maqsadlari
Yuridik shaxs sifatida korxonaning 
maqsadlari
Individiuumning o‘z hayotining mazmuni va 
maqsadiga dmyoqarashi bilan bog'liq falsafiy 
maqsadlar
Bunga o‘z resurslarining ma’lurn qismini 
ajratish yo‘li bilan jamiyat ehtiyojlarini 
qondirish bilan bog'liq jamiyat maqsadlari
Jamiyat maqsadlari — xatti-harakatning asosiv 
qoidalariga taalluqli maqsadlar (jamiyat a’zosi 
hisoblangan holda qarorlar qabul qilishda amal 
qilinishi lozim bo'lgan fikrlar)
Korxona ishining natijalari bilan bog'liq 
maqsadlar. Bundav maqsadlar ushbu korxona 
mahsulotining iste’molchilariga taalluqli 
bo‘lib, iste’molchilarehtiyojlarining 
o'zKarishiga qarab o'zgaradi
Ijtimoiy maqsadlar - individiuum ularga amal 
qilish shart, deb hisoblaydigan ijtimoiy, siyosiy 
va iqtisodiy strategiyalarga taalluqli maqsadlar
Korxona xodimlarining biznes jarayonlarga va 
korxonaning tuzilmasiga ta’smni tadqiq yetish 
bilan bog‘liq korxonani o'zgaruvchan tashqi 
sharoitlarga moslashtirish maqsadlari
Individiuumning shaxsiy hayoti bilan bog‘liq 
shaxsiy maqsadlar. Maqsadlaming ushbu xiliga 
hokimiyat, pul, nufuz, qulaylik, xavfsizlik, 
ishldan qoniqish hosil qilish, jamiyat 
manfaatlariga xizmat qilish istagi kiradi
Mahsulot tafsilotlari bilan bog‘liq maqsadlar. 
Ushbu maqsadlar korxona o ‘z isliining 
natijalarini qanday ko‘rishni xohlashiga 
taalluqli
Korporativ maqsadlar - faqat ushbu korxonaga 
xos bo'lgan maqsadlar. Korxona xodimlari 
korxonaning manfaatlarini chetlab o'tgan 
holda to‘g‘ridan-to‘g‘ri o'zining shaxsiy 
maqsadlarini ko‘zlav olishmaydi
Ijtimoiy tuzilma hisoblangan korxona o‘zining 
iqtisodiy yoki ijtimoiy mazmuniga ko'ra o‘z 
atrofiiga ko'rsatadigan ta’sir bilan bog'liq 
hosila maqsadlar
Shuming uchun inson tashkilotda qanday o‘ringa da’vogarlik qilishini, u q an day 
rolni bajara olishiini va tashkilot unga qanday rolni berishini aniq tasawur yetish 
zarur, chunki tashkilot insonga taklif etadigan rolga mos kelmaslik, uning tashkilotda 
muayyan o'riimi egallashgae’tirozlari inson bilan tashkilotdagi muhito‘rtasidayuzaga 
keladigan nizoning asosini tashkil etadi.