Kbk: 84(5O‘zb)7

YETTINCHI OQSHOM HIKOYATI
Yaxshi bo‘lsang – taxt-u baxting qo‘lingda,  
Turfa gullar ungay o‘ng-u so‘lingda.
Kelinchak xulq-atvori haqida kecha aytilgan 
so‘zlar qizlarda chuqur taassurot qoldirgani 
shundoqqina ko‘zlaridan ko‘rinib turar edi. 
Saodat buvining kechagi gaplardan ko‘ngli uncha 
to‘lmagan, shekilli, qizlar to‘planar-to‘planmas 
gapini yana o‘sha mavzudan boshladi:
– Kechagi suhbatimizda kelinchak qanday 
bo‘lishi, o‘zini qanday tutishi to‘g‘risida gap-
lashdig-u, lekin oilada, ayniqsa, kelin bilan 
qaynana o‘rtasida janjal chiqib qolsa, uni qanday 
bosish, umuman, janjal chiqarmaslik yo‘lini 
topish to‘g‘risida gaplashib olishga ulgurmadik. 
O‘zlaringiz eshitdilaringiz, Hilola tili achchiq, 
zahar qaynanadan qo‘rqishini aytdi. Lekin 
shunaqa qaysar, qildan qiyiq qidiradigan injiq 
kampirni iyitib olish mumkinmi-yo‘qligi ustida 
gaplashib ololmadik.
Holbuki, bu juda muhim masala. Qaynanalar 
nima uchun kelinlarini ilg‘ashadi, qiynashadi, 
tergashadi – eng oldin shuni aniqlash kerak. 
Aslida, qaynanasi shunaqa fe’li yomon, qitmir 
xotinmi yo kelinining xatti-harakati uni shu 
kepataga solganmi? Agar, aslida fe’li o‘zi shunaqa 
bo‘lsa, u vaqt kampirga yoqadigan, uni iyitib 
olishga yordam beradigan yo‘lni tutish kerak. 
Bordi-yu, bunda kelinchak aybdor bo‘lsa-chi? 
U holda kelin insof yo‘liga kirishi, o‘zini o‘nglash 
harakatiga tushishi lozim bo‘ladi. Agar qaynana 
bilan kelin o‘rtasida hadeb jan jal chiqaversa, 

---

122
o‘rtada ittifoqlik, ahillik bo‘lmasa, bunday oiladan 
halovat ko‘tariladi, xosiyat ham ketadi. Buning 
ustiga, kelinning ham, qaynananing ham ular 
kasriga qolgan qaynata bilan kuyov bolaning 
ham yegan-ichgani zahar bo‘ladi. Bunday oila 
uzoqqa bormay qazoga uchraydi. Shu haqda 
ikkita hayotiy hikoyatim  bor, yo‘q demasalaringiz, 
o‘qib bersam.