Kegl cc pechat indd

Osmonda ba’zan yomg^£irdan keyin ko^£rinadigan kamalak (Hasan- Husan kamalagi) hodisasini ham to^£g^£ri tushuntiradi. Uning sababi Quyosh nurlarining atmosferadagi bulutlardan o^£tgan vaqtda rangli nurlarga ajralishidir. Uning yoy shaklida bo^£lishi sababi, Yer atmo- sferasining sharsimonligidandir.
Shunday qilib, allomalarimiz yorug^£lik hodisalarini turli afsonalarga emas, balki o^£zlarining ilmiy kuzatishlariga asoslanib tushuntirishgan.
Amaliy topshiriq
Sharsimon shakldagi kolbani olib, suvga to^£ldiring va uning Quyosh nurlarini to^£plash xususiyatini kuzating.
141
(Ь 1. Inson qanday qilib ko‘radi?
IВ 2. Yorugiik hodisalari haqida Beruniy va Ibn Sino aytgan flkrlarining qay darajada to⁽g⁽riligi haqida o⁽ylab ко ‘ring.
В» *Markaziy Amerikada Anableps degan baliq bor. U suvda ham, quruqlikda ham bir xil ko^£rsa kerak. Chunki u suv yuzida katta ko^£zlarining yarmi suvda, yarmi havoda bo^£lgan holatda suzib yuradi.
Ko^£zguga qaramagan odam bo^£lmasa kerak. Unga qarab nimani ko^£ramiz? Ko^£zguda biz o^£z aksimizni va atrofimizdagi buyumlarni ko^£ramiz. Ko^£zgudagi tasvir o^£lchamlari, buyumlar o^£lchami bilan bir xil bo^£ladi. Ko^£zguga yaqinlashsak, tasvir ham yaqinlashadi, uzoqlashsak tasvir ham uzoqlashadi. Demak, tasvir ko^£zguning yuzida emas, balki ichkarisida hosil bo^£ladi. Buning sababi nimada? Bir tomoni kumush bilan qoplangan shisha plastinaga ko‘zgu deyiladi. Narsa, buyumlardan qaytgan yorug^£lik ko^£zguga tushadi va uning kumushlangan qatlamidan qaytadi. Yorug^£likning qaytish qonunidan foydalanib, yassi ko^£zguda tasvir hosil qilishni ko^£raylik (110-rasm). Tasvir hosil qilish uchun buyumdan ikkita nurni ko^£zguga yo^£nal- tiriladi. Bu nurlar ko^£zgu yuzasidan qaytish qonuniga rioya qilib qaytadi.
Qaytgan nurlarni teskari tomonga davom ettirilsa, buyum tasviri ko^£zgu orqasida hosil bo^£ladi. Agar tasvirdan ko^£zgugacha va ko^£zgudan buyumgacha bo^£lgan masofalar o^£lchansa, ular teng bo^£lib chiqadi.