Термик куйишда мумкин эмас:
а) Куйган соҳага ностерил бўлган ёт жисмларни (пахта, ўсимлик мойи ва бошқа нарсаларни босиш), қўл билан билан текиниш;
б) Куйиш ўчоғига ёпишиб қолган кийимни тортиб олиш;
в) Куйиш пуфакчаларини ёриш;
д) Куйиш учун мўлжалланган махсус крем, малҳам ва сепиладиган дорилардан бошқаларини суриш.
Биринчи ёрдам кўрсатиш пайтида, айниқса катта майдонли термик ва кимёвий куйиш ҳолатларида жабрланувчини ечинтириш зарур. Жабрланувчининг қўли шикастланган бўлса, кийимни ечиш соғ қўлдан бошланади. Сўнгра шикастланган қўлдан енгини тортиб олинади, бунда қўл пастки томонидан ушлаб турилиши керак. Шим оёқ томонидан шу тарзда ечиб олинади.
Агар жабрланувчидан кийимни ечиб олиш қийин бўлса, у ҳолда кийим чокидан сўкилади. Жабрланувчидан кийим ва оёқ кийимини ечиб олиниши икки киши томонидан амалга оширилиши зарур. Куйиш натижасида кийим танага ёпишиб қолган бўлса, матони куйган жойнинг атрофи билан кесиб олиш керак, ҳеч қачон уни тортиб олиш мумкин эмас.
Агар жабрланувчининг кийими ёнаётган бўлса, оловни ўчириш учун ёнаётган соҳани сувга ботириш ёки қалинроқ материал билан ёнаётган соҳани ўраш лозим. Жабрланувчининг югуриши ёки бирон нарса билан силтаб ўчиришга харакат қилиши мумкин эмас. Бундай холларда ёниш жараёни ёниш сатҳига хаво кўп кириши хисобига кучайиши мумкин.
Агар жабрланувчининг устига қайноқ суюқлик тўкилса, дарҳол юқори хароратни ўзига шимдириб олган устки буюмларни ечиб ташлаш лозим. Бўлмаса, қайноқ суюқликни ўзига шимдириб олган буюм танани куйдиришда давом этаверади.
КИМЁВИЙ КУЙИШ
Кимёвий куйиш танага кимёвий моддалар тушиши натижасида юзага келади: кислота, ишқор ва бошқалар.
Кимёвий куйишда биринчи тиббий ёрдам кўрсатиш:
а) Куйган жойни 10-15 минут давомида кўп миқдордаги оқар сув билан ювиш (сўндирилмаган оҳакдан куйиш бундан мустасно);
б) Кислота билан куйганда ювилган соҳаларни кучсиз ишқорий эритма билан қайта ишлаш керак (ичимлик содаси ишлатиш мумкин - 1 стакан сувга 1 чой қошиқ ичимлик содаси);
в) Ишқор билан куйганда ювилган соҳаларни 1-2 % ли лимон ёки борат кислотаси билан қайта ишлаш керак (1 стакан сувга ярим чой қошиқ порошок);
г) сўнмаган охак билан куйганида куйган сохани ўсимлик мойи ёки хайвон ёғи билан тозалаш лозим.
д) Куйган сохага стерил боғлам қўйиш;
е) Кўп миқдорда суюқлик бериш;
ж) Оғриқ қолдирадиган дори бериш;
з) Дарҳол “Тез ёрдам” чақириш.
Қуёш нуридан куйганда биринчи ёрдам кўрсатиш:
а) Жабрланувчини салқин жойга ўтказиш.
в) Совуқ нам бинтли тўшамалар (примочка) қўйиш.
г) Ҳарорати кўтарилганда иссиқ туширувчи дори бериш лозим.
д) Дарҳол “Тез ёрдам” чақириш.
|
