Kengayish termometrlari. Suyuqlikli, dilatometrik va bimetalli termometrlar

xillarga bo‗linadi: 
1.Ko‘rsatishlariga tuzatish kiritilmaydigan termometrlar (keng miqyosda 
qo‗llaniladigan termometrlar): а) simobli termometrlar (–35 dan +600°С gacha);
b) органик suyuqlikli termometrlar (–200 dan +200°С gacha); 

---

2.Ko‘rsatishlariga pasportga binoan tuzatish kiritiladigan termometrlar:
а) aniqlik darajasi yuqori simobli termometrlar (–35 dan +600°С gacha); b) aniq 
o‗lchovlarga mo‗ljallangan simobli termometrlar (0 dan +500°С gacha); v) organik 
suyuqlikli termometrlar (–80 dan +100°С gacha). 
Konstruksiyalarining xilma-xilligiga qaramay barcha suyuqlikli termometrlar 
ikki asosiy turning biriga: tayoqcha shaklidagi yoki shkalasi ichiga o‘rnatilgan 
termometrlar turiga tegishli bo‗ladi. Tayoqcha shaklidagi termometr (5.1-rasm, a) 
qalin devorli, tashqi diametri 6 ... 8 mm ga teng qilib tayyorlangan kapillyar 
naychadan iborat. Naychaning pastki qismi suyuqlik 
saqlanadigan rezervuar hosil qiladi. Ularning shkalasi 
bevosita kapillyarning sirtida darajalanadi. 
Shkalasi ichiga o‗rnatilgan termometrlarda (5.1-rasm, 
b) kapillyar naychasi ingichka devorli bo‗lib, simob 
rezervuari kengaytirilgan. Shkala darajalari sut rang yassi 
shisha plastinkada joylashgan va kapillyar bilan birgalikda 
rezervuarga yopishgan shisha qobiq ichiga olingan. Hozirgi 
vaqtda shkalasi ichiga o‗rnatilgan yoki burchakli 
(termometrning pastki kismi 90°, 120° va 135° li burchak 
hosil qiladi) texnik termometrlar tayyorlanadi. Yuqori 
darajali termometrlarda kapillyardagi suyuqlik ustidagi 
bo‗shliq inert gaz bilan to‗ldiriladi. Temperaturaning 
ma‘lum darajada saqlanishini avtomatik ravishda ta‘minlash 
va uning ma‘lum qiymatini signalizatsiya qilish uchun 
kontaktli termometrlar qo‗llaniladi. Bunday termometrlar 
ikki yoki undan ko‗proq kontaktli bo‗lib, yuqoridagi 
kontakt o‗rni o‗zgaruvchan bo‗ladi. Temperaturani 
suyuqlikli shisha termometr bilan o‗lchash aniqligidagi yo‗l 
qo‗yiladigan xatolar bir qator faktorlarga bog‗liq: 
tekshirilmagan shkala bo‗linmalari uchun kiritiladigan 
tuzatish qiymatining noaniqligi; nol nuqtasining o‗zgarishi; 
termometrning 
o‗lchanayotgan 
muhitga 
kirish 
chuqurligining har xilligi, tashqi bosimning o‗zgarishi; 
termometr inersiyasining va rezervuar bilan atrof-muhit 
issiqligining muvozanati.