Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

II. PUTUR ETKAZMAYDIGAN NAZORAT TIZIMINI 
SHAKLLANTIRISH VA RIVOJLANTIRISH 
KONTSEPTSIYASINING ASOSIY VAZIFALARI 
Putur etkazmaydigan nazorat tizimini shakllantirish va rivojlantirish 
kontseptsiyasi quyidagi asosiy vazifalarni hal etishga yo`naltirilgan: 
putur etkazmaydigan nazorat sohasidagi faoliyatni tashkiliy-metodik 
va ilmiy-texnik ta`minlashni takomillashtirish; 
putur 
etkazmaydigan 
nazorat 
xodimlari 
malakasini, 
laboratoriyalarining vakolatliligini, metodik hujjatlari va vositalarining 
texnik darajasini oshirish; 
putur etkazmaydigan nazorat tizimining qoidalari va tartib-
qoidalarini putur etkazmaydigan nazorat bo`yicha xalqaro standartlar 
talablari va mezonlariga uyg’unlashtirish; 
putur etkazmaydigan nazorat xodimlari, laboratoriyalari, metodik 
hujjatlari va vositalarini baholash va ularning muvofiqligini tasdiqlash; 
putur etkazmaydigan nazorat xodimlari, laboratoriyalari, metodik 
hujjatlari, vositalari ma`lumotlar bankini shakllantirish va putur 
etkazmaydigan nazorat tizimini axborot bilan ta`minlash; 
muvofiqlikka baho berish va tasdiqlash bo`yicha tashkiliy 
tuzilmalarni maqbullashtirish; 
muvofiqlikka baho berish va tasdiqlash bo`yicha normativ 
hujjatlarni ishlab chiqish va tasdiqlash; 
putur etkazmaydigan nazorat natijalari xalqaro e`tirof etilishi uchun 
shart-sharoitlar yaratish. 
III. MAHSULOT SIFATINI TA`MINLASHDA PUTUR 
ETKAZMAYDIGAN 
NAZORATNING ROLI 
Putur etkazmaydigan nazorat mahsulotning ishonchliligi va sifatini 
oshirish imkonini beradi, yangi, murakkabroq ishlab chiqarishni 

---

662 
o`zlashtirishga, shuningdek yangi progressiv texnologik jarayonlarni joriy 
etishga ko`maklashadi. Putur etkazmaydigan nazorat nazoratning boshqa 
usullaridan farq qilgan holda nazorat qilinadigan turkumda buyumlarning 
100 foizini qamrab olishi mumkin, shu sababli ishlab chiqarish jarayoni 
samaradorligini tekshirish imkonini beradi, keyinchalik qayta ishlash 
uchun mahsulotning yaroqli qismini tanlab olish imkonini beradi va ishlab 
chiqarilayotgan buyumlarning sifatini kafolatlaydi. 
Texnologik jarayonning har xil bosqichlarida putur etkazmaydigan 
sinovlarni muntazam o`tkazish va ushbu sinovlar natijalarini statistik qayta 
ishlash nuqsonlar paydo bo`ladigan texnologik jarayonlar bosqichini 
aniqlash va, tegishlicha, nuqsonning sabablarini aniqlash va bartaraf etish 
imkonini beradi. 
Murakkab texnologik jarayon sharoitlarida tayyor detallar sifatini 
qayd etadigan putur etkazmaydigan nazorat jarayoniga tuzatish 
kiritishning faol usu liga aylanadi. Ishlab chiqarish avtomatlashtirilishi 
sharoitlarida nazoratning tuzatuvchi roli ayniqsa oshadi. 
Shunday qilib putur etkazmaydigan nazorat usullaridan oqilona 
foydalanilgan taqdirda ular texnologik jarayonni takomillashtirishning 
samarali vositasiga aylanishi mumkin. 
Putur etkazmaydigan nazorat operatsiyalari o`zida texnologik 
jarayonning ajralmas va teng huquqli bo`g’inini ifodalaydi. Ushbu 
operatsiyalar: 
buyum sifatini aniqlashga; 
buyumlarning mustahkamligini aniqlashga; 
eng yaxshi konstruktiv va texnologik echimga yo`naltirishga; 
tayyorlovchining markasini qo`llab-quvvatlashga; 
baxtsiz hodisalarning oldini olish va xavfsizlikni oshirishga; 
ishlab chiqarish qiymatini pasaytirishga qodir.