Keyns ta’limoti va keynschilik

Multiplikator nazariyasi

• 
  Multiplikator investitsiya o‘sishi bilan daromad (milliy daromad) o‘sishi o‘rtasidagi bog‘liqlikni ifodalaydi, multiplikatsiyaning «ishlash» holati quyidagi sxema ko‘rinishida bo‘ladi:
  
• 
  Investitsiya xarajatlari  Ishlab chiqarish vositalarini ishlab chiqarishning kengayishi  Ishlab chiqarish vositalarini ishlab chiqarish sohasida bandlikning oshishi  Ishlab chiqarish vositalarini ishlab chiqarish sohasida ish haqining o‘sishi (birlamchi daromad) 
  
• 
  Iste’mol tovarlari realizatsiyasining ko‘payishi  Iste’mol buyumlarini ishlab chiqarish sohasida bandlikning oshishi  Iste’mol buyumlarini ishlab chiqarish sohasida ish haqining o‘sishi (ikkilamchi daromad) 
  
• 
  Noishlab chiqarish sohasida xizmatlar realizatsiyasining ko‘payishi  Noishlab chiqarish sohasida bandlikning oshishi  Noishlab chiqarish sohasida ish haqining o‘sishi  (uchlamchi daromad).
  

Kishilarning o’z uylarida naqd pul zaxiralarini ushlab turishi, J.M.Keyns bo’yicha, quyidagi sabablarga bog’liq:

• 
  Kishilarning o’z uylarida naqd pul zaxiralarini ushlab turishi, J.M.Keyns bo’yicha, quyidagi sabablarga bog’liq:
  
• 
  – xarid qilish zarurligi (transaktsion motiv);
  
• 
  – kutilmagan vaziyat uchun (ehtiyot shartdan);
  
• 
  – chayqovchilik sababi (motivi).
  

• 
  www.arxiv.uz
  

Foiz stavkasi past bo’lganda qimmatli qog’ozlar kursi yuqori bo’ladi. Foiz stavkasi ko’tarilishi bilan obligatsiyalar kursi pasaydi. Demak, chayqovchilik funktsiyasi likvidligi foiz me’yoriga bog’liq. Foiz me’yori qancha past bo’lsa, chayqovchilik motivi bo’yicha naqd mablag’larga talab shuncha yuqori bo’ladi. Foiz me’yori qancha yuqori bo’lsa, naqd pulga talab shuncha past bo’ladi (yuqorida ko’rsatilgan sababga ko’ra).

• 
  Foiz stavkasi past bo’lganda qimmatli qog’ozlar kursi yuqori bo’ladi. Foiz stavkasi ko’tarilishi bilan obligatsiyalar kursi pasaydi. Demak, chayqovchilik funktsiyasi likvidligi foiz me’yoriga bog’liq. Foiz me’yori qancha past bo’lsa, chayqovchilik motivi bo’yicha naqd mablag’larga talab shuncha yuqori bo’ladi. Foiz me’yori qancha yuqori bo’lsa, naqd pulga talab shuncha past bo’ladi (yuqorida ko’rsatilgan sababga ko’ra).
  

• 
  www.arxiv.uz