Keys stadyning mavzusi: Tender savdolarini tashkil etish va xaridni amalga oshirishda baholar monitoringi

3. Xaridni amalga oshirishda baholar monitoringi 
Tender savdolarini boshqarishda baholar monitoringini amalga oshirish 
tartibi, quyidagi sohalar misolida ko’rib chiqiladi: 

byudjet mablag’lari oluvchilar tomonidan oziq-ovqat mahsulotlarini sotib 
olish jaraenida; 

buyurtmachilar tomonidan kapital qurilish (rekonstruktsiya va ta’mirlash) 
bo’yicha xarajatlarni amalsha oshirish jarayonida. 
Bunda g’aznachilikning hududiy bo’linmalari tomonidan, byudjetdan 
mablag’ oluvchilar tomonidan xarid qilinadigan oziq-ovqat mahsulotlari 
baholarining monitoringini amalga oshirish, O’zbekiston Respublikasining 
demonopolizatsiya, raqobat va tadbirkorlikni qo’llab-quvvatlash Davlat qo’mitasi 
(keyingi o’rinlarda - Antimonopoliya qo’mitasi)tomonidan taqdim etiladigan,
respublika hududlari bo’yicha oziq-ovqat mahsulotlarining o’rtacha oylik baholari 
to’g’risidagi ma’lumotlari asosida amalga oshiriladi. Byudjetdan mablag’ 
oluvchilar tomonidan oziq-ovqat mahsulotlarini xarid qilish bo’yicha tuzilgan 
shartnomalarni ro’yxatdan o’tkazish jarayonida Antimonopoliya qo’mitasi 
tomonidan taqdim qilingan ma’lumotda ko’rsatilgan baholardan ortiq bo’lgan 
baholarda tuzilgan shartnomalar g’aznachilikning hududiy bo’linmalari tomonidan 

ro’yxatga olinmaydi. Antimonopoliya qo’mitasi tomonidan ma’lum hudud 

bo’yicha(tuman, shahar), ma’lum vaqt oralig’ida taqdim etilgan oziq-ovqat 
maxsulotlari bo’yicha baholar(xxxx) jadvalini misol tariqasida ko’rsatish mumkin: 

Mahsulot nomi

34

Bahosi (sum) 

Un 
xxxx 
O’simlik yog’i 
xxxx 
Sariyog 
xxxx 
Non 
xxxx 
Kartoshka 
xxxx 
Piyoz 
xxxx 
Sabzi 
xxxx 
Guruch 
xxxx 
Go’sht 
xxxx 

Ushbu yuqorida belgilangan o’rtacha baholarni hisobga olingan holda tuman 

g’aznachilik bo’linmasida hisob ishlari olib boriladi. Ya’ni, shartnomalar o’rtacha 
baholar asosida tuzilib, hisobvaraq-fakturalar ham ushbu baholar doirasida qabul 
qilinadi. Mazkur 9 xil oziq-ovqat maxsulotlaridan tashqari barcha boshqa oziq-
ovqat maxsulotlarga esa, hududiy bozor o’rtacha baholari orqali belgilanadi.
Baholar monitoringining ahamiyati debitor va kreditor qarzdorlikka chek 
qo’yish, hisobotlarni soddalashtirish, byudjet tashkilotlari xarajatlar smetasida 
tasdiqlangan xarajatlarini byudjet tasnifi buyicha xarajat kilinishi nazorat kilish, 
byudjet tashkilotlari uchun olinadigan yoki ko’rsatiladigan xizmatlar uchun 
tuziladigan shartnomalarni qonuniy tuzilishi, tovarlar yoki xizmatlar sifatli bo’lishi 
uchun tenderlar va tanlovlar orqali shartnomalar tuzish, byudjet mablag’ini anik 
maksadlar sarflanishini nazorat qilishlilik yuqori samara berishidan dalolatdir. 
Byudjetdan mablag’ oluvchilar tomonidan xarid etiladigan boshqa turdagi 
mahsulotlar baholarini nazorati 2009 yil 16 sentyabrda ro’yxatgan olingan 2007-
sonli “Davlat byudjetining g’azna ijrosi qoidalari”ga binoan hamda boshqa 
manbalardan olingan o’rtacha bozor baholari
35
bilan solishtirish orqali amalga 
oshiriladi. 
Baholar manitoringini o’tkazishdan ko’zlangan asosiy maqsad - bu, 
asoslanmagan debitorlik va kreditorlik qarzdorligining yuzaga kelishini oldini 

34
Ushbu mahsulotlar soni xarid baholari nazorat etish uchun yangidan kiritiladigan mahsulotlar hisobiga ortishi 

(kamayishi) mumkin.