Ki-73 guruh talabasi Jo’rayev Qobil Topshiriq: Bozor makonini shakllantirishda raqobat strategiyasining taʼsiri

KI-73 guruh talabasi Jo’rayev Qobil
iqtisodiy raqobat ―hamma uchun, lekin hech kim uchun emas tamoyiliga almashinadi.
Zamonaviy bozor munosabatlari va iqtisodiyotning globallashuvi raqobat kurishining yanada shiddatli tus olishini rag‘batlantiradi. Kompaniyalarning o‘z faoliyatlarini iste‘molchilarning alohida turiga ixtisoslashtirishi raqobatning bozor taxmonlari strategiyasiga asoslanishidan darak beradi. Bugungi kunda bozor taxmonlari strategiyasi (profayling) marketing tadqiqotlarining asosiy yo‘nalishlaridan biri sifatida bozorni segmentlash, iste‘molchilarning tor segmentlariga ixtisoslashuvi va mukammal bozor nishalarini aniqlashni o‘z ichiga oladi.
Bozorni segmentlash atamasi 1956 yilda U.Smit tomonidan kiritilgan bo‘lib, ―...bir jinsli bo‘lmagan bozorni turli iste‘molchilarning turli ehtiyojlarini qondirishga ixtisoslashgan bir nechta bir jinsli mayda bozorlarga ajratish amaliyotidir. Ushbu tarif bugungi kunga qadar o‘z ahamiyatini yo‘qotmagan bo‘lib, birinchidan bir jinsli bo‘lgan mayda bozor, ikkinchidan, iste‘molchilarning ehtiyojlariga mos bo‘lgan tovar va xizmatlar taklif qilinishi zamonaviy raqobat strategiyalarida ham o‘z holicha qo‘llanib kelinmoqda. Raqobatning bozor taxmonlari strategiyasining nazariy va metodologik asoslari M. Uyedel, V.Kamakura ilmiy tadqiqotlarida bozorni segmentlash va bozor segmentasiyasi tushunchalari sinonim tarzda yoki ingliz tilidan
-market segmentation atamasining tarjimasi sifatida qo‘llanilishi ta‘kidlab o‘tilgan.
F. Kotlerning fikricha bozor taxmoni yoki bozorni segmentlash – bu bozorni aniq farqlanuvchi iste‘molchilar guruhiga ajratish bo‘lib, ular uchun alohida tovar taklif qilinishi yoki marketing kompleksi qo‘llanilishi talab qilinadi . M.MakDonald bozorni segmentlash masalalari marketing rejasini tuzish jarayoniga taalluqli ekanligini ta‘kidlagan holda ―...bozorni segmentlash raqobat ustunligiga erishish vositasidir. ... bozor mijozlarga bir turdagi imtiyozlarni taklif qiluvchi tabiiy segmentlarga bo‘lib tashlanadi.
M. MakDonald shuningdek segmentlarning yetarli darajada katta bo‘lishi, elementlar bir-biriga imkon qadar o‘xshashligi, tijorat nuqtai nazaridan asoslanishi va