- Конфиденциаллик
- Тизим маълумоти ва ахборотига фақат ваколатга эга субъектлар фойдаланиши мумкинлигини таъминловчи қоидалар.
- Мазкур қоидалар ахборотни фақат қонуний фойдаланувчилар томонидан “ўқилишини” таъминлайди.
- Яхлитлик (бутунлик)
- Маълумотни аниқ ва ишончли эканлигига ишонч ҳосил қилиш.
- Яъни, ахборотни рухсат этилмаган ўзгартиришдан ёки “ёзиш” дан ҳимоялаш.
- Фойдаланувчанлик
- Маълумот, ахборот ва тизимдан фойдаланишнинг мумкинлиги.
- Яъни, рухсат этилмаган “бажариш” дан ҳимоялаш.
Киберхавфсизликни фундаментал терминлари - Риск
- Потенциал фойда ёки зарар.
- Ҳужумчи каби фикрлаш
- Бўлиши мумкин бўлган хавфни олдини олиш учун қонуний фойдаланувчини ҳужумчи каби фикрлаш жараёни.
- Яхши инсонлар “ёмон инсон” каби ўйлаши керак !
- Милиция ходими…
- Ушбу курсда
- Тизимли фикрлаш
- Кафолатланган амалларни таъминлаш учун ижтимоий ва техник чекловларни ўзаро таъсирини ҳисобга оладиган фикрлаш жараёни.
- Масалан, вирусга қарши ҳимоя учун фақат антивирус дастурини ўрнатишнинг ўзи етарли эмас. Вируслар ва уларни тарқалиш усуллари бўйича ходимларга маълумотлар бериш ва семенарлар ўтказиш талаб этилади.
Киберхавфсизликни умумий кўриниши - Алиса (А) ва Боб (Б) яхши одамлар
Триди (Т) ёмон одам
- Триди умумий кўринишдаги “бузғунчи”
- Қонуний фойдаланувчи тизимини бузиш (Бутунлик, Фойдаланувчанлик)
- Фақат Алисага тегишли бўлган ахборотни ўқиш (Махфийлик)
Тизим
Do'stlaringiz bilan baham: |
