Киберхавфсизлик асослари

Киберхавфсизликнинг билим соҳалари

• “Ташкилот хавфсизлиги” билим соҳаси ташкилотни киберхавфсизлик таҳдидларидан ҳимоялаш ва ташкилот вазифасини муваффаққиятли бажаришини мададлаш учун рискларни бошқаришга эътибор қаратади.
• “Жамоат хавфсизлиги” билим соҳаси у ёки бу даражада жамиятда таъсир кўрсатувчи киберхавфсизлик омилларига эътибор қаратади.
• Кибержиноятчилик, қонунлар, ахлоқий муносабатлар, сиёсат, шахсий ҳаёт ва уларнинг бир-бири билан муносабатлари ушбу билим соҳасидаги асосий тушунчалар.

Компьютер хавфсизлиги муаммоси

• Кўплаб мавжуд дастурлар (ва ишонувчан фойдаланувчлар)
• Социал инжинерия (махфий маълумотларни ошкор қилишда ходимлардан фойдаланиш)
• Бошқа тизимлар орқали бузиб кириш
• Физик назоратлаш

Мотивациялар

• Ҳарбий
• Терроризм
• Фойда (масалан, пул, имтиёз ва ҳак.)

Хавфсизлик муаммолари

Заифлик
Таҳдид
Ҳужум

Хавфсизлик муаммолари

Заифлик бу, портлаганида тизим хавфсизлигини бузувчи кутилмаган ва ошкор бўлмаган ҳодисаларга олиб келувчи камчилик, лойиҳалашдаги ѐки амалга оширишдаги хатолик. Оддий сўз билан айтганда, заифлик хавфсизлик бўшлиғи бўлиб, турли фойдаланувчиларни аутентификациялаш усулларини айланиб ўтиб ҳужумчига тизимга кириш имкониятини тақдим этади.

Хавфсизлик муаммолари

Таҳдид бу, натижаси ташкилотнинг амалларига ва функционал ҳаракатларига зарар келтирувчи ва уларни узиб қўйувчи ошкор бўлмаган ҳодисаларнинг потенциал пайдо бўлишидир. Таҳдидлар ташкилотнинг бутунлик ва фойдаланувчанлик факторларига таъсир қилиши мумкин. Таҳдиднинг таъсири жуда юқори ва у ташкилотдаги физик АТ активларининг мавжудлигига таъсир қила олади. Таҳдидларнинг пайдо бўлиши тасодифий, қасддан ёки бошқа ҳаракатнинг таъсирида бўлиши мумкин.

Хавфсизлик муаммолари

Ҳужум бу, заифлик орқали АТ тизими хавфсизлигини бузиш томон амалга оширилган ҳаракат. Бунда шунингдек зарарли дастурларни ва буйруқларни юбориш орқали қонуний дастурий ва аппарат воситадан фойдаланиш имкониятини қўлга киритишга ҳаракат қилинади.

• Тармоқ ҳужуми - Компьютер тармоқлари орқали ташкилотнинг тизимига рухсатсиз таъсир кўрсатиш
• web-ҳужумлар - web технологиялар орқали ташкилотнинг тизимига рухсатсиз таъсир кўрсатиш
• Киберҳужум - Компьютер тизимларига рухсатсиз таъсир кўрсатиш