Кичик бизнес ва тадбиркорлик корхоналарини ташкил этиш тартиби

Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatini rejalashtirishni o'rgatish
Техник-иқтисодий асослаш. Ишлаб чиқариш фаолияти билан боғлиқ корхонани ташкил қилишда корхонанинг техник-иқтисодий асосланишини ишлаб чиқиш мақсадга мувофиқдир. Техник-иқтисодий асослашга қуйидагиларни киритиш лозим:
1. Ишлаб чиқаришга мўлжалланган товарларга бўлган талабни таҳлил қилиш.
2. Ишлаб чиқариш кўрсаткичлари:
а) талаб қилинувчи конструкторлик, технологик ва бошқа ҳужжатларнинг мавжудлиги;
б) ишлаб чиқариш дастури;
в) дастурни бажариш зарур бўладиган машина, асбоб-ускуна ва жиҳозларнинг мавжудлиги;
г) ишлаб чиқариш қувватлари мавжудлиги ёки уларнинг лойиҳаси;
д) асосий ишлаб чиқариш фондларининг мавжудлиги;
е) айрим турдаги маҳсулот ёки хизматларнинг самарадорлиги;
ё) амортизация тўловларининг миқдори.
3. Молиявий кўрсаткичлар:
а) маҳсулот сотишдан ёки хизмат кўрсатишдан олиниши мўлжалланган даромад;
б) моддий ва унга тенглаштирилган бошқа сарф-харажатлар;
в) бюджетга ўтказиладиган тўловлар;
г) соф даромад;
д) иш ҳақи жамғармаси;
г) ташкил этилаётган бошқа жамғармалар миқдори.
4. Ижтимоий кўрсаткичлар:
а) ишчиларнинг тахминий сони;
б) кутилаётган иш ҳақи миқдори;
в) бир ишчига тўғри келаётган сотиш миқдори;
г) ногиронлар ва пенсионерлар меҳнатидан фойдаланиш имконияти.

Кичик ва хусусий тадбиркор корхоналар уз фаолиятини мустакил

режалаштиради, хом - ашё ресурслари ва материалларнинг мавжудлигини хамда ишлаб чикарилаётган махсулотга, бажарилаётган ишга, курсатилаётган хизматга булган талабларни хисобга олиб, тараккиёт истикболларини белгилайди.
Корхона давлат эхтиёжлари учун шартнома асосида ишлар бажаради, махсулотларини сотади ва турли хилдаги хизматлар курсатади.
Хозирги бозор иктисодиёти шароитида хар бир тадбиркор олдида дастлаб фаолият юргиза бошлагандан авваламбор асосий муаммо махсулот ишлаб чикариш, истеъмол бозорида потенциал клиентларни топиш ва бозорда уз мавкеига эришиш чора-тадбирларини ишлаб чикиш ва уни олдиндан тугри режалаштиришдан иборатдир.
Тадбиркор тармоклар иш юритишининг дастлаб боскичида узокни кура оладиган максадга мувофик бизнес-режаларини ишлаб ишлаб чикишади. Бу бизнес-режа умумий жихатдан фаолият юритиш сохаларидан катъий назар куйидаги булимлардан ташкил топади:
1. Товарнинг тавсифи, кимга мулжалланганлиги ва тузилиши.
2. Товар сотиладиган бозорни бахолаш.
3. Товар сотиладиган бозордаги ракобат.
4. Маркетинг режаси.
5. Ишлаб чикариш режаси.
6. Ташкилий режаси.
7. Хукукий режаси.
8. Фаолият сохаларини сугурталаш.
9. Лойихани маблаг билан таъминлаш.

Yevklid negizlari — Yevklidning asosiy matematik asari. 13 kitobdan iborat boʻlgan. Yevkliddan keyin Gipsikl (mil. av. 2-asr) va miletlik Isidor (mil. av. 6-asr) Yevklid "Negizlari"ga XIV va XV kitoblarni qoʻshganlar; shuning uchun asar 15 kitobdan iborat ham deyiladi. Asarda Yevklid davrigacha boʻlgan yunon matematikasi bayon etiladi. Yevklid "Negizlari"da geom. deduktiv asosda, yaʼni aksiomatik usulda yoritiladi; birinchi jumla (tasdiq) lar isbotsiz qabul qilinib, qolgan hamma daʼvolar — teoremalar shu aksiomalardan xulosa tariqasida chiqariladi. Yevklid "Negizlari"ning 1-1U kitoblari planemetrik kitoblar boʻlib, asosan, hozirgi oʻrta maktab dasturiga kirgan planemetriya bayon etiladi. V— VI kitoblarida geometrik miqdorlar (kesmalar, yuzalar) ning nisbatlari nazariyasi bayon etiladi. Bunda Yevdoks Knidlikning nisbatlar nazariyasi asos qilib olingan. VII—IX kitoblar arifmetik kitoblar boʻlib, butun sonlarga asoslangan nazariy arifmetika bayon etiladi. X kitobda irratsionalliklar nazariyasi va tasnifi beriladi. XI—XIII va qoʻshimcha XIV-XV kitoblar stereometriya ga bagʻishlangan. Yevklid "Negizlari" kamchiliklardan ham xoli emas. Masalan: nuqta, toʻgʻri chiziq va b. geometrik obrazlarning taʼrifi mantiqiy nuqtai nazardan nuqsonli hisoblanadi. Asarda zaruriyatsiz kiritilgan aksiomalar mavjud (masalan: aksioma sifatida olingan „Xamma toʻgʻri burchaklar oʻzaro teng“, degan iborani isbotlash mumkin), geometriyani aksiomatik asosda qurish uchun zarur boʻlgan harakat aksiomalari va tartib aksiomalari berilmagan, vaholanki asarda ulardan foydalanilgan^[1]
Евклид замонидан бошлаб унинг 5-постулати ёки унга тенг кучли параллеллик аксиомасини исботлашга жуда кўп уринилган (жумладан, Насриддин Тусий, Умар Хайём, И. Г. Ламберт), чунки математикларда у теорема бўлиши керак деган ишонч ҳукм сурган, хилма-хил "исботлар" ҳам таклиф этилган, лекин бу исботларнинг барчасида мантиқий носозлик учрайди — Евклид аксиомасига тенг кучли бошка тасдикдан (мас, учбурчак бурчакларининг йигиндиси 180° га тенглигидан) фойдаланиб кетилган. Бу соҳадаги изланишлар аввал Евклид геометриясидан параллеллик аксиомаси соқит қилинган мутлақ геометрия, сўнг параллеллик аксиомаси ўрнига унинг инкори аксиома қилиб олинган ноевклид геометрия (Лобачевский геометрияси, 1826 й.) ихтиро қилинишига олиб келди. Евклид геометрияси ҳам, ноевклид геометрия ҳам бир хил даражада зиддиятдан холи эканлигини қатий исботлаган Ф. Клейн группа тушунчаси ёрдамида геометрия соҳаларининг таснифини берди (Эрланген дастури). Унга мувофиқ ҳар бир геометрия ўзининг геометрик алмаштиришлар группаси билан ифодаланади. Шаклларнинг бундай алмаштиришларда ўзгармай қоладиган (инвариант) хоссалари тегишли геометрия соҳаларининг ўрганиш объекти бўлади. Клейн нуқтаи назаридан махсус нисбийлик назарияси Лоренс группасига мос келувчи геометриядир. Шаклларнинг хоссаларини ўрганишда уларнинг кўламига қараб геометрия яна икки турга бўлинади: шаклларнинг кичик (маҳаллий) соҳалари хоссаларини ўрганувчи соҳалар геометрияси ва шаклларни яхлит объект сифатида ўрганувчи тўла (глобал) геометрия Ҳозирги даврда геометрия математиканинг барча соҳаларида, шакл ва ҳолатларга доир тушунчаларни тасаввур қилишда қўлланилмоқда.

As you know, our group has two English lessons a week: on Tuesday and Friday. When the teacher comes and opens the door, we come in and sit down. Then we open our bags and take our exercise-books and Bonk's text-books.

And soon the lesson begins... We usually start it by pronouncing different words and sounds. Then we are usually invited to the blackboard by the teacher and Miss Anna asks us the words we were to teach by heart. After that we usually do some exercises from the text-book. These exercises teach us to ask questions, or how to make negative sentences and so on. Then, using tests in our exercise-books, we usually write spelling, two tests and a quiz. During the lesson we speak mostly English, but sometimes, when the students don't understand the teacher or the task in the text-book, we start speaking Armenian.
What I like best of all in our English lessons is the merry, friendly atmosphere in the class. The funny joke are always greeted.
To the end of the lesson the teacher always gives us a huge homework. It usually consists of learning new words or a text by heart and making several exercises in a writing form. Then we all say good-bye to our teacher and begin preparing to the new lesson.
Here I want to end my small composition about the English lessons in the university, where I study. And I want to say you that all English lessons are among the most interesting and the most exciting lessons; that's why I like them very much.

1. Metod deganda nima tushuniladi? Metod so‘zi yunoncha tadqiqot, maqsadga erishish yo‘li, usuli deganidir. Metod eng umumiy ma’noda - maqsadga erishish usuli, ma’lum tarzda tartibga solingan faoliyat. Ko‘rinadiki, bu o‘rinda ham o‘qituvchining o‘rgatuvchi ishi va u tashkil etgan o‘quvchilarning faol o‘quv-bilish faoliyati uyg‘unlashadi.

2. Ta’lim metodi tushunchasini qanday izohlash mumkin? Ta’lim metodlari deyilganda, o‘rganilayotgan materialni egallashga qaratilgan turli didaktik vazifalarni hal etish bo‘yicha o‘qituvchining o‘rgatuvchi ishi va o‘quvchilarning o‘quv-bilish faoliyatini tashkil etish usullari yig‘indisi tushuniladi.
3. “Ta’lim metodlari” va “ta’lim usullari” tushunchalari bir xil mazmunga egami? Ta’lim usuli - ta’lim metodining tarkibiy qismi yoki alohida tomoni. Metodlar bilan usullar munosabati o‘zaro bir-biriga bog‘langan. Usul va metod butun va qism sifatida bir-biriga bog‘lanadi. Usullar yordamida faqat pedagogik yoki o‘quv vazifasining bir qismi hal qilinadi. Xuddi shu metodik usullar turli metodlarda foydalanilgan bo‘lishi mumkin. Va aksincha, xuddi shu metod turli o‘ qituvchilar tomonidan turli usullarda ochib berilishi mumkin.
4. Ta’lim usullari deganda nima tushuniladi? Ta’lim usuli - o‘qitish metodining tarkibiy qismi yoki alohida tomoni. Usul va metod butun va qism sifatida bir-biriga bog‘lanadi. Usullar yordamida faqat o‘quv vazifasining bir qismi hal qilinadi.
5. Ta’lim metodlarini qo‘llashda qandaydir ko‘rsatmalarga rioya etish zarurmi?
Ta’lim metodlarini tanlashda quyidagi holatlar inobatga olinishi lozim:
— zamonaviy didaktikaning yetakchi g‘oyalari, ta’lim, tarbiya va rivojlantirishning umumiy maqsadlari;
— o ‘rganilayotgan fan mazmuni va metodlari, mavzularining o‘ziga xosligi;
— xususiy fanlar metodikasining o‘ziga xosligi va umumdidaktik metodlarni saralashga qo‘yiluvchi talablarning o‘zaro aloqadorligi;
— muayyan dars materialining maqsadi, vazifalari va mazmuni;
— u yoki bu mavzuni o‘rganishga ajratilgan vaqt;
— o‘quvchilarning yosh xususiyati, bilish imkoniyatlari, darajasi;
— o‘quvchilarning darsga tayyorgarlik darajasi;
— o‘quv muassasalari, auditoriyalarning moddiy ta’m inlanganlik
darajasi, jihozlar, ko'rsatmali qurollar, texnik vositalarning mavjudligi; — o‘qituvchining imkoniyatlari, nazariy va amaliy jihatdan kasbiy tayyorgarlik darajasi, pedagogik mahorati, shaxsiy sifatlari;

6. Ta’lim metodlarini qo‘llashga doir ko‘rsatmalar nima deb ataladi?