Avtоnоm iste’mоl kategоriyasining mоhiyatini tushuntirib bering.
Avtonom iste'mol deganda iste'molchilar bir martalik daromadlari bo'lmagan taqdirda ham sarflashlari kerak bo'lgan xarajatlar tushuniladi. Iste'molchi har qanday vaqtda qo'lida qancha daromad yoki pul bo'lishidan qat'i nazar, ma'lum tovarlarni sotib olish kerak. Iste'molchining mablag'lari kam bo'lgan taqdirda, ushbu ehtiyojlar uchun to'lash ularni ilgari tejab turgan pullarini qarz olishga yoki ulardan foydalanishga majbur qilishi mumkin.Avtonom iste'molni o'zboshimchalik bilan iste'mol qilish bilan taqqoslash mumkin, bu iste'molchilar tomonidan muhim ahamiyatga ega bo'lmagan deb hisoblanadigan tovarlar va xizmatlarga beriladigan muddat, ammo ularni sotib olish uchun mavjud daromadlari etarli bo'lsa.Agar iste'molchining daromadi bir muncha vaqtga g'oyib bo'ladigan bo'lsa, ular muhim xarajatlarni moliyalashtirish uchun tejashga yoki qarzni oshirishga majbur bo'lishlari kerak edi.
Iste’mоl va jamg’arish grafiklaririni izоhlang.
Uy xo’jaliklarining iste’mol xarajatlari (bundan buyon iste’mol deb yuritiladi), yalpi talab, yoki YaIMning yakuniy iste’molga ko’ra tarkibida eng katta ulushga ega bo’lgan komponentdir. 2004 yilda O’zbekiston Respublikasi Davlat Statistika Qo’mitasining ma’lumotlariga ko’ra respublikamizda bu ulush 51,7 %ni tashkil etgan. Shuningdek, rivojlangan mamlakatlarda iste’mol xarajatlari shaxsiy tasarrufdagi daromadning 90 foizdan ortiq qismini tashkil etadi. Shu tufayli ham iste’mol xarajatlariga ta’sir etuvchi omillarni, uning o’zgarish qonuniyatlarini o’rganish muhim ahamiyatga ega.Uy xo’jaliklari tasarrufidagi daromadning iste’mol qilinmasdan qolgan qismi ularning jamg’armalarini tashkil etadi. Klassik maktab vakillari jamg’arish hajmi foz stavkasining funktsiyasi de qarashsa J.M. Keyns uy xo’jaliklarining iste’mol xarajatlari va jamg’arishlari hajmini belgilovchi asosiy omil ularning ishlab chiqarishda ishtirok etishdan olingan daromadlari deb hisoblaydi
Do'stlaringiz bilan baham: |
