Kichik yoshdagi o’quvchilarga dasturlashni o’rgatish muammolari mansurova Nodira Narzuloyevna

Talablar:Bu vaqtda barcha dasturlarning tavsifi, ularning «loyihasi» algoritm 
ekanligi aytiladi. Algoritmga oddiy ta’rif beriladi, pishirishdan misollar keltiriladi, 
algoritmlarning xossalariga to’xtalmaslik mumkin, algoritmlarni ko’rsatish shakllari 
keltiriladi, so’ngra Algoritmlash bo’limi taqdim etishning standart usuliga erishiladi. 
«Algoritmlash» bo’limining taxminiy mazmuni quyidagicha ko’rinadi: 
- Algoritmlar haqida umumiy ma’lumot. 
- Algoritmlarni ishlab chiqish tushunchasi 
- Siklik jarayonlarni tashkil etish 
- Tuzilmalarning asosiy to’plamidan foydalangan holda algoritmlarni ishlab 
chiqish. 
Algoritmni bosqichma-bosqich takomillashtirish usuli yordamida murakkab 
jarayonlarning algoritmlarini ishlab chiqish. Algoritmlarni bajarish, doska va daftarda 
loyihalash, algoritmni bosqichma-bosqich bajarish, shartlarni tekshirish natijalariga 
alohida e’tibor beriladi. Algoritmlarni ishlab chiqish bo’yicha yakuniy ish uchun 
kompyuter algoritmi ijrochisi qo’llaniladi, uning yordamida algoritmni bosqichma-
bosqich yoki to’liq kompyuterda bajarish mumkin bo’ladi. Bu har qanday ijrochi 
bo’lishi mumkin. 
Algoritmni ishlab chiqish bo’yicha darsdan so’ng, uni turli xil dastlabki 
ma’lumotlar bilan o’rganish uchun kamida bitta dars mavjud. Shu bilan birga, 
o’rganilayotgan jarayonning borishiga individual o’zgaruvchilarning ta’sirini tahlil 
qilish va bolalar bilan tahlil qilish zarurati tug’iladi. 
Algoritmlash va dasturlash bo’limini qo’llab-quvvatlash uchun vazifalarni tanlash 
eng katta qiyinchilik bo’lib, bu bo’limni boshqa ta’lim bosqichlarida o’qitish 

---

tajribasidan, shuningdek, turli ilmiy nashrlarda chop etilgan har qanday ishlanmalardan, 
hamkasblarning ishlaridan foydalanish mumkin. Bunday materialni tizimlashtirish juda 
muhimdir. 
Taxlil va natijalar. Ammo bolalar uchun eng katta qiziqish - bu bolalar uchun 
tushunarli bo’lgan ta’lim sohasi yoki ularning atrofidagi dunyo bilan bog’liq bo’lgan 
biron bir loyihani kichik jamoaning bir qismi sifatida birgalikda amalga oshirishdir. 
Algoritmlarning 
o’quv 
ijrochilari 
algoritmlarni 
o’rganishda 
an’anaviy 
qo’llaniladigan didaktik vosita bo’lib, undan akademik A.P. Ershov informatika 
kursining birinchi versiyasida. 
O’quv ijrochisi quyidagi shartlarga javob berishi kerak: 
1. Ijrochi «atrof-muhitda» ishlashi kerak. 
2. Ijrochi qandaydir real obyektni, masalan, robot, toshbaqa, chizmachi va 
hokazolarni boshqarish jarayoniga taqlid qilishi kerak. 
3. Ijrochining buyruqlar tizimi barcha asosiy tuzilmaviy boshqaruv buyruqlarini - 
sikllarni, tarmoqlarni o’z ichiga olishi kerak. 
4. O’quv ijrochi algoritmlardan (protseduralardan) foydalanishga ruxsat berishi 
kerak. 
Bunday bajaruvchida algoritmlash bo’limida o’qitishning asosiy maqsadi bo’lgan 
algoritmlashning strukturaviy usulini o’rganish mumkin.