Kimyo-biologiya fakulteti zoologiya kafedrasi populyatsiyalar ekologiyasi fanidan

Tuzuvchi: Biologiya fanlari nomzodi, dotsent G‘. Bobonazarov

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI
KIMYO-BIOLOGIYA FAKULTETI
ZOOLOGIYA KAFEDRASI


Ro‘yxatga olindi: “Tasdiqlayman”
№______ ________ O‘quv ishlari prorektori
2022 yil _________
POPULYATSIYALAR EKOLOGIYASI
FANIDAN O‘QUV
DASTUR
Bilim sohasi: 100000 -Gumanitar soha
Ta’lim sohasi: 140000 -Tabiiy fanlar
Ta’lim o‘nalishi: 5140100-Biologiya (turlar bo‘yicha)


Qarshi shahri – 2022 yil


“Populyatsiyalar ekologiyasi” fanining o‘quv dasturi Qarshi davlat universiteti O‘quv-uslubiy kengashining 2022 yil “____” ____________dagi _____ - sonli yig‘ilishining qarori bilan tasdiqlangan.


Tuzuvchi: b.f.n., dots. G‘.Bobonazarov


Taqrizchilar: b.f.n. dots. A. Raxmatillayev
b.f.n. dots. O. Karimov
Fanning o‘quv dasturi Zoologiya kafedrasining 2022 yil
“____” ______________dagi ____ - sonly yig‘ilishida ko‘rib chiqilgan va tavsiya etilgan.
Kafedra mudiri: G’. Bobonazarov
Fanning ishchi o‘quv dasturi Kimyo-biologiya fakulteti uslubiy komissiyasi tomonidan ko‘rib chiqilgan va tavsiya etilgan.
UK raisi: I.Hayitov

Fanning ishchi o‘quv dasturi Kimyo-biologiya fakulteti Ilmiy kengashining 2021 yil “___” -____________dagi _____ - sonli yig‘ilishida tasdiqlangan.

Fakultet dekani: L. Kamolov

“Kelishildi”

O‘UB boshlig‘i P. Qurbonov

Kirish
Biz taraqqiy etayapmiz, lekin tabiat inqirozga yuz tutmoqda. Buning sabablari esa nihoyatda ko‘p va xilma xildir. Eng asosiylari esa tabiiy ekosistemalarning buzilishi, undagi tirik organizmlar sonining kamayib, ba’zilarining esa yo‘qolib borishidir.
Biosferada hayot uchun zarur bo‘lgan biogen elementlarni faqatgina tirik organizmlargina (ular populyatsiyalari) aylantira oladi, yoki akademik Vernadskiy V.I ta’biri bilan aytganda «Hayot - bu tirik organizmlarning ishlab chiqarish usulidir». Shuning uchun hozirgi zamon ekologiyasining o’ziga xos tomonlari va muammolari, ekologiyaga turli xil yondoshishlar, jumladan: ekosistemaviy va populyasion yondoshishni taqoza etadi. Bundan tashqari рopulyasiya tushunchasiga genetik va ekologik kabi boshqa turli qarashlar ham mavjud. Populyasiyalar ekologiyasi fani o’ziga xos dalada kuzatish, labaratoriya va dala eksprimentlari, matematik modellashtirish kabi tadqiqot usullariga ega. Populyasiyalar ekologiyasi fanining ayniqsa biologik fanlar sistemasida tutgan o’rni beqiyosdir. U bugungi kunda genetika, ekologiya, biosfera haqidagi ta’limot, biogeosenologiya, geobotanika, inson ekologiyasi, hayvonlar ekologiyasi, o’simliklar ekologiyasi, agroekologiya va sanoat ekologiyasi kabi fanlar bilan uzviy aloqada. Populyasiyalar ekologiyasi – o’z - o’zini yaratishga qobiliyatli, shu turning boshqa individlar majmuasidan makonda va zamonda alohidalashtirilgan, bir turga mansub individlar majmuasi to’g’risidagi fandir.