«kimyo texnologiya» fakulteti «oziq-ovqat texnologiyasi» kafedrasi

Mol go‘shtini baxolash texnologiyasi
Mollarni suyish orkali olinadigan asosiy maxsulot go‘sht va mol yog‘i xisoblanadi. Nixoyat, uchunchi o‘rinda qo‘shimcha mahsulotlar xisoblanadi. Umuman xar bir go‘sht kombinati va kushxonani texnikaviy va iktisodiy kursatgichlari ularning kancha mikdorda maxsulot ishlab chikarish kuvvati bilan belgilagadi.
Ishlab chikarilgan go‘shtning sifati ko‘p jixatdan xayvonlarning semizligi, jinsi, yoshi va zotiga bog‘liq bo‘ladi. Lyokin go‘shtni kayta ishlash jarayonida uni xaridorbop va sifatli bo‘lishi, asosan go‘sht kombinati ishchilarining maxorati va tajribasiga bog‘liq. Bu borada ayrim kursatgichlar ishlab chikilgan.
Barcha zonalar buyicha yagona xolda qo‘shimcha mahsulotlar chikimi xam ishlab chikilgan. Shunga ko‘ra: 1 katyog‘oriyadagi qo‘shimcha mahsulotlar chikimi 3,42 foiz, 2 kat yog‘oriyadagi - 7,18 foiz, teri chikimi o‘rtacha 7 foiz atrofida. Bunda mollarning yoshi, jinsi va massasiga ko‘ra bu kursatgich 5, 9 foizdan 10 foizgacha bo‘lishi aniklangan.
Mol nimtasini muxrlash.
Katta yoshli mollarning nimtasi 4 kismga bulinib, uning xar biriga muxr bosiladi. Massasi yirik bulmagan novvoslarning nimtasini o‘zunasiga ikki (chap va ung) kismga bo‘lib sungra muxrlanadi.
Iste’mol uchun yoki kayta ishlash uchun junatiladigan mol nimtasi veterinariya shifokorlari tomonidan yana kurikdan utadi. Go‘sht nimtalarini muxrlashda uning sifati, go‘shtdorlik darajasi, yog‘ katlami va uning mikdoriga e’tibor beriladi.
Xar bir muxrda respublikaning kiskartirilgan nomi, korxona rakami va "Veterinariya kurigi" deb yozilgan bo‘ladi. Muxr doira, turtburchak va uchburchak shaklida bo‘lib, kattaligi 40, 45, 50mm bo‘ladi. U asosan, bronza yoki zanglamaydigan va yog‘ yopishib kolmaydigan metallardan tayyorlanadi. Muxrlashda binafsha rangli siyoxdan va kizil rangli zararsiz buyokdan foydalaniladi. Iste’molga chikariladigan go‘shtlar binafsha rangli siyox bilan muxrlansa, kayta ishlash maksadida junatiladigan go‘sht kizil rangli buyok yordamida muxrlanadi.
1 kat yog‘oriya mol go‘shtiga yumalok muxr, 2 kat yog‘oriya mol go‘shtiga turtburchak muxr va go‘sht orik bo‘lsa, uchburchak muxr bosiladi. Go‘sht nimtalari sovo‘qxonalarda saklanadi va junatishdan oldin tortiladi.