Kin A’zam Pakananing oshiq ko‘ngli (qissa)
Download 0.7 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Er
kin A’zam Pakananing oshiq ko‘ngli (qissa) kerag-ov, yekkita besh- ku!» deydigan darajada edi.) Tabiiyki, qizlarning aksariyati shuna qa peshqadamlarga talpinadi. Sirasi, u kezlar Zubayda hali yetilmagan g‘o‘r bir g‘uncha edi. Sevishganlar, odatdagidek, birga o‘qishga keladilar, birga o‘qiydilar. Uylanishgach, musofirchilik, kamxarj ro‘zg‘or, «igna bilan quduq qazish» mashaqqatlari azaldan jussasi chog‘roq erni ezg‘ilab, yanada pachoq qilib tashlaydi. Azaldan durkunroq, beg‘amrok, bo‘lgan xushro‘y xotin esa, tuqqani sayin yetilib, ochilib ketaveradi — avlodida shunday xislat bor ekan. Boz ustiga xizmat joyining sharofati bilan katta oxurl arga o‘rganib, dimog‘dor jamoatning teng huquqli a’zosiga, nainki oddiy a’zosi, ko‘pincha gultojiga aylanadiki, buni ko‘rgan sho‘rpeshona er borgan sari rashku xavotirda o‘rtanib, ich-etini yeb, battar sinib, nihoyat, mana shunday aftoda-abgor holga tushib qoladi. Endi biror o‘zgarish yasash mahol. Fan nomzodi tugul yetuk ulamo bo‘lganingda ham, bu soxta-sipo dabdabalardan voz kechib kindik qoning to‘kilgan ma’sum lolaqizg‘aldoq adirlarga chiqib ketganingda ham noming shu — «Zubaydaxonning eri»! …Rassom bot-bot ko‘z tashlab, ana shunday o‘ylar og‘ushida, nihoyat, parivash bir ruxsorni qog‘ozga ko‘chirib bitkazdi. Xo‘rsindi. Rassomlik yaxshi hunar, gashti bor. Lekin — pakanalik qandoq yomon, pachoqlik qandoq alamli! 9 Umidli dunyo, Pakana hali-hamon bir kuni mo‘jiza ro‘y berib bo‘yim cho‘zilib qolar, degan xomxayol bilan yashar ekan, bu orada yana bir baloga giriftor bo‘ldi. Ko‘za kunida sinar, lekin boshdagi soch bir kunda to‘kilmas!.. Pakana bo‘y o‘stirish g‘amida yuribdi, soqol-mo‘ylovning pardoziga zo‘r beribdi-yu, yana bir muhim narsani nazardan qochirgan ekan. Bir erta oynaga qarab soch tarayin desa, kuni kecha ko‘pirib turgan matoh, taroqqa ilinmaydi, barakasi ketgan. Siypab ko‘rmoqchi edi, bir tutami yulinib qo‘liga keldi, tagi ochilib qoldi. Ko‘zgu esa xuddi masxara qilgandek beshafqat hukmini o‘qib turardi: hayot — ana shunday bamisoli bir bekinmachoq, birodar, kutilmaganda pand beradi. Yoshlik davroni o‘tdi endi, qariding… Qaridim? Qachon? Men hali nimani ko‘ribman, axir? Mana, bor umidi — soch ham tamom bo‘pti. Bir mahallar, bo‘y o‘stirish tashvishida yurgan kezlari ko‘rgan tushi bugun chinga, achchiq haqiqatga aylandi. O‘shanda bir kecha uyqudan yig‘lab uyg‘ongan edi: tushida boshini silasa, sochi yo‘q emish. Tez orada bori ham uzoqqa yetmadi, sob bo ‘ldi. Soqol-mo‘ylovning bunday g‘ovlab ketgani bejiz emas ekan: bir joyda ko‘paysa, boshqa joydan kamayishi tayin. Hammasining hisobi bor. Tabiat qonuni deydilar buni, Pakanaboy! Shu tariqa, bo‘y tashvishiga mo‘y tashvishi qo‘shildi. Bu bobda ham dono ko‘p ekan. Birovi takror-takror ustarada qirdirishni maslahat bersa, boshqasi — guruchning zardobiyu namakob (jaydari tuz bo‘lishi shart!) bilan yuvishni, birovi — sarimsoqpiyozni boshga ishqashni, yana biri buqachaning shahvat beziniyu qora qo‘yning qatig‘ini surkashni uqtiradi. Kimdir hatto yermoyi — kerosin bilan |
