Kirish. Adabiy jarayonda ro`y bеrayotgan yangiliklar va yangi tamoyillar

Shuning oqibati o'laroq, yagona organizm bo'lgan o'z adabiyoti ham 2 katta davrga bo'lingan va o'rtaga xitoy devori tiklangan: 1. O'zbek adabiyoti tarixi - 1917 yil 6.XI. 2. O'zbek sovet adabiyoti - (1917 yil 7.XI keyin) Ana shu 2-bosqich - sovet davri adabiyoti esa to'lasicha tarixiy tamoyilga asoslanib davrlashtirilgan. Masalan: misol keltiraman. Natijada taraqqiyot bosqichlarini atashda tutiriq bo'lmadi, siyosiy voqealarning shamoli ularni tez-tez o'zgartirib turdi. Davrlashtirish muammosi bir necha bor (1976 yil Boku, 1983 yil Samarqand) muhokama etilgan, ammo KP belgilangan doiradan chiqarishning iloji bo'lmagan.

Nihoyat, istiqloldan so'ng adabiyotshunoslik fani o'zini erkin his qildi, tarixi, buguni va ertasiga yangicha nigoh tashladi. Endi davrlashtirishda adabiy-estetik tamoyilga asoslandi. Bunga ko'ra adabiyotimizning yangilanish jarayonni 1917 yildan emas, balki ancha oldin, ya'ni rus chorizmi istilosi davridan boshlanishi ma'qul deb topildi. Bu bosqich 1860 yillardan to 1940 yilgacha bo'lgan davrni qamrab oladi.

Nihoyat, biz o'rganayotgan hozirgi adabiy jarayon (80-2000) boshlandi. Bu davr turlicha nomlar bilan ataldi va endilikda istiqlol davri adabiyoti atamasi to'la huquq bilan isteomolga kirdi. Biz asosan, shu jarayonni o'rganamiz, ammo kechagi kunimiz bilan chambarchas bog'liq holda. Hozirgi adabiy jarayon o'zining janrlar ko'lami kengayganligi, ya'ni xususiyat kasb etganligi, mavzu yangiligi, xarakterning mukammallashganligi bilan ajralib turadi.

ADABIYOTLAR: 1. Karimov I.A. O'zbekiston XXI asr bo'sag'asida T. 1997 2. Karimov I.A. O'zbekiston buyuk kelajak sari T. 1998. 3. Karimov I.A. Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir. T. 1995. 4. Karimov I.A. O'zbekiston XXI asrga intilmoqda T. 1999. 5. Barkamol avlod orzusi T. 1999. 6. XX asr o' adabiyoti tarixi. Darslik T. 1999. 7. Istiqlolimizning tarixiy ildizlari. Davra suhbati "Sharq Yu" jurnali № 11-12. 1995 8. Bosmachilik: haqiqat va uydirma. Davra suhbati "Sharq yulduzi" jurnali № 3, 1991 9. Y.Solijonov. Adabiyot so'zi, "O'zAS", 16.IX. 1994, № 37-38.