7 .3-jadvalda tanlangan mamlakatlarning import tariflari namunasi keltirilgan. Shimoliy Amerika erkin savdo shartnomasi (NAFTA) bo'yicha Kanada, Meksika va AQSh bir-biridan mahsulot importiga deyarli barcha bojlarni bekor qildi. Shu bilan birga, Meksika butun dunyo bilan muhim tariflarni saqlaydi - qishloq xo'jaligi mahsulotlari uchun 19,7 foiz va noagrar xo'jaligi mahsulotlariga nisbatan 5,9 foiz. Hindistonning tariflari nisbatan yuqori, ayniqsa qishloq xo'jaligida, bu yerda o'rtacha ko'rsatkich 33,5 foizni tashkil etadi. Xitoy Jahon Savdo Tashkilotiga (JST, www.wto.org) a'zo bo'lganidan beri o'z tariflarini pasaytirdi, ammo ba'zi sohalarda savdo to'siqlari yuqori bo'lib qolmoqda.
Afrikadagi barcha ishchilarning yarmi qishloq xo'jaligida ishlaydi. Iqtisodiyoti rivojlangan mamlakatlarda sezilarli tariflar va boshqa savdo to'siqlar Afrikadan qishloq xo'jaligi mahsulotlarini olib kirishga to'sqinlik qilmoqda. Bu ko'plab Afrika mamlakatlarida allaqachon qashshoqlikni kuchaytiradi.
Y uqori tariflar erkin savdo va iqtisodiy o'sishni cheklaganligi sababli, hukumatlar vaqt o'tishi bilan ularni kamaytirishga moyil bo'lishdi. Bu tariflar va savdo to'g'risidagi Bosh Bitimning (GATT; hozirda JST) asosiy maqsadi edi. Chili, Vengriya, Turkiya va Janubiy Koreya singari xilma-xil mamlakatlar ilgari himoyalangan bozorlarini erkinlashtirishdi, savdo to'siqlarini pasaytirdilar va o'zlarini chet eldan kirib kelgan firmalar tomonidan katta raqobatga duchor qildilar. 7.4-chizma vaqt o'tishi bilan o'rtacha jahon tarif stavkalari tendentsiyalarini aks ettiradi. E'tibor bering, rivojlanayotgan iqtisodiyotlar 1980-yillarning boshidan boshlab tarif stavkalarini pasaytirmoqdalar. Davomiy pasayishlar bozor globallashuvining asosiy omilidir.
Notarif savdo to'siqlari
Nontarif savdo to'siqlari - bu to'g'ridan-to'g'ri soliq yoki bojni to'lamasdan savdo-sotiqni cheklaydigan hukumat siyosati yoki choralari. Ular kvotalar, import litsenziyalari, mahalliy tarkibga bo'lgan talablar, hukumat qoidalari va ma'muriy yoki byurokratik protseduralarni o'z ichiga oladi. So'nggi o'n yilliklarda noan'anaviy to'siqlardan foydalanish sezilarli darajada o'sdi. Ba'zida hukumatlar ularni afzal ko'radi, chunki ularni Jahon Savdo Tashkiloti va xalqaro savdoni kuzatuvchi boshqa tashkilotlardan yashirish osonroq.
Do'stlaringiz bilan baham: |