Kirish biron bir vaqtda, siz kompaniyaning ishchisi yoki aktsioneri bo'lishingiz mumkin, uning ishlashi yoki omon qolishi esa davlat savdo amaliyotiga bog'liq
Xalqaro biznes. Ma`ruza matn 2
- Bu sahifa navigatsiya:
- 7.1 jadval.
- Proteksionizm
- Notarif bolgan savdo tosiqlari
| IQTISODIY ASOSLAR
| |
|
IQTISODIY BO'LMAGAN ASOSLAR | |
|
Ishsizlik bilan kurashish |
Muhim tarmoqlarni saqlash |
|
Go`dak sanoatni himoya qilish |
Chet elda maqbul amaliyotni targ'ib qilish |
|
Sanoatlashtirishni rivojlantirish |
Ta'sir doiralarini saqlash yoki kengaytirish |
|
Qiyosiy pozitsiyani takomillashtirish |
Milliy madaniyatni saqlash |
|
|
|
7.1 jadval. Hukumatlar xalqaro savdoga iqtisodiy yoki iqtisodiy bo'lmagan sabablarga ko'ra aralashadilar turlari
HUKUMAT ARALASHUVINING MOHIYATI
(Intervensiya - Davlat aralashuvi – Proteksionizm)
P roteksionizm, ehtimol hukumatning xalqaro biznesga aralashuvining yetakchi namoyonidir. Proteksionizm - bu erkin savdoni cheklash va mahalliy sanoatni tashqi raqobatdan himoya qilish uchun ishlab chiqarilgan milliy iqtisodiy siyosatdir. Proteksionizm odatda tariflar, kvotalar kabi notarif to'siqlar va importni cheklash uchun mo'ljallangan ma'muriy qoidalar shaklida paydo bo'ladi. Tarif (shuningdek, boj deb ham ataladi) - bu xaridor uchun sotib olish xarajatlarini faol oshirib, import qilinadigan mahsulotlarga hukumat tomonidan solinadigan to`lov hisoblanadi. Notarif bo'lgan savdo to'siqlari - bu aniq tariflardan tashqari vositalar orqali savdoga to'sqinlik qiladigan davlat siyosati hisoblanib asosna noqulay standartlar va import soniga cheklovda namoyon bo`ladi. Savdo to'siqlari mahsulotlarning bojxona, davlat xizmatchilari import qilinadigan mahsulotlarni tekshiradigan har bir mamlakatda kirish portlaridagi nazorat punktlari va bojlar orqali o'tishi bilan amalga oshiriladi. Tez-tez ishlatiladigan nodavlat savdo to'sig'ining shakli bu kvota, ma'lum bir muddat davomida ma'lum bir mahsulot importiga qo'yiladigan miqdoriy cheklashdir. Shuningdek, davlat aralashuvi xorijiy firmalar faoliyatini cheklaydigan investitsiya to'siqlari orqali to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar oqimiga ham salbiy ta`sir qilishi mumkin.
H ukumat aralashuvi, mahalliy ishlab chiqaruvchi firmalarning xalqaro miqyosda raqobatlashishiga to'sqinlik qilish yoki yordam berish orqali xalqning iqtisodiy faoliyatiga ta'sir qiladi. Ko'pincha kompaniyalar, mehnat jamoalari va boshqa maxsus manfaatdor guruhlar hukumatlarni o'zlariga foydali bo'lgan siyosatni qabul qilishga ishontirishadi. Masalan, 2000-yillarda prezident Bush ma'muriyati AQShga xorijiy po'lat importiga bojlar joriy qildi. Maqsad shu ediki, AQSh po'lat sanoati xorijiy po'lat ishlab chiqaruvchilarning qattiq raqobati tufayli pasayish yillaridan keyin qayta qurish va o'zini tiklash uchun vaqt berish edi. Garchi ushbu aksiya AQShdagi yuzlab ish joylarini saqlab qolishgan bo'lsa-da, tariflar Ford va Whirlpool kabi po'latdan foydalanadigan firmalar uchun ishlab chiqarish xarajatlarini oshirdi. Moddiy xarajatlarning yuqori bo'lishi ularni raqobatbardoshligini pasaytirdi va o'z mahsulotlarini jahon bozorlarida sotish istiqbollarini pasaytirdi. Oxir oqibat po'lat importiga o`rnatilgan tariflar olib tashlandi, ammo katta zarar yetkazgandan keyingina.
Download 203.52 Kb.
Do'stlaringiz bilan baham:
