K votalar firmalar mamlakatga import qilishi mumkin bo'lgan mahsulotlarning jismoniy hajmini yoki qiymatini cheklaydi. Klassik kvota turida AQSh hukumati har yili Qo'shma Shtatlarga import qilinishi mumkin bo'lgan shakarning umumiy miqdoriga taxminan 2 million funt miqdorida yuqori chegara qo'ydi. Ushbu darajadan oshgan shakar importi har bir funt uchun bir necha sentlik tarifga duch keladi. Bu siyosat AQSh shakar ishlab chiqaruvchilari chet el shakar ishlab chiqaruvchilariga nisbatan raqobatbardoshligini ta'minlab, arzonroq importdan himoyalaydi. Biroq, AQSh iste'molchilari va Hershey's va Coca-Cola kabi ba'zi turdagi mahsulotlarni ishlab chiqaruvchilar shakar uchun ko'proq pul to'laydilar. Shakarni o'z ichiga olgan mahsulotlar ishlab chiqaradigan kompaniyalar ishlab chiqarishni shakarga kvota yoki tarif belgilamaydigan mamlakatlarga ko'chirish orqali pulni tejashlari mumkin.
Hukumatlar ixtiyoriy kvotalar belgilashi mumkin, bunda firmalar ma'lum mahsulotlar eksportini cheklashga rozi. Ular eksportni ixtiyoriy cheklashlar deb ham ataladi. Masalan, Yevropa Ittifoqidagi import kvotalari Yevropadagi portlar va chegaralarda Xitoyda ishlab chiqarilgan millionlab kiyim-kechaklar to'planib qolishiga olib keldi. Yevropa Ittifoqi bu kiyimni hibsga olgan, chunki Xitoy Yevropa Ittifoqi bilan kelishib olgan ixtiyoriy import kvotalaridan oshib ketgan.
Import litsenziyasi. Hukumatlar vaqti-vaqti bilan import litsenziyasini, ya`ni importga rasmiy ruxsat olishlarini talab qiladilar, bu esa kvotalarga o'xshash tarzda cheklovlarni keltirib chiqaradi. (Import litsenziyalarini litsenziyalash bilan aralashtirib yubormang, litsenziyalash bu - tashqi firmalarga chiqish strategiyasi, bunda bir firma boshqasiga o'z intellektual mulkidan haq evaziga foydalanish huquqini beradi.) Hukumatlar import litsenziyalarini kompaniyalarga raqobat asosida sotadi yoki litsenziyalar beradi. Asosan bu birinchi kelish, birinchi xizmat taribida amalga oshiriladi. Bu odatda ularni sotib olish uchun mablag` yetishmayotgan kichik firmalarni kamsitishga moyildir. Litsenziyani olish qimmat va murakkab bo'lishi mumkin. Ba'zi mamlakatlarda importchilar davlat organlariga ulkan to'lovlarni to'lashlari shart. Boshqa mamlakatlarda ular byurokratik byurokratiya bilan shug'ullanishlari kerak. Masalan, Rossiyada litsenziyalash talablarining murakkab tarmog'i alkogolli ichimliklar importini cheklaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |