Kirish dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati

KIRISH
Dissertatsiya mavzusining dolzarbligi va zarurati. O’zbekistonda hozirgi kunda oliy ta’limning islohotlariga jiddiy e’tibor qaratilgan bo’lib, bu borada zaruriy qonuniy hujjatlar qabul qilingan ( Ta’lim to’g’risidagi qonun, Oliy ta’lim to’g’risidagi qonun, Oliy ta’limdagi keying ta’lim va h.k). Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 8 октябрдаги «Ўзбекистон Республикаси олий таълим тизимини 2030 йилгача ривожлантириш концепциясини тасдиқлаш тўғрисида»ги ПФ-5847-сонли,
Oliy ta’lim- bu yuqori saviyadagi ishchilar intelektining majmuasidan iboratdir. Bunday ta’lim tashkilot oz’iga xos samaradorlikga ega bo’lib qo’yilgan maqsadga erishishning optimal yo’lini topish bilan bevosita bog’liqdir. Amaliyot shuni ko’rsatadiki bu murakkab tashkiliy tuzilma ba’zi bir masalalar yechimi jamoaviy harakat bilan bog’liq bo’lib qaysilaridir yakka tartibda amalga oshiriladi. Bunday yechimlarni qabul qilinishida ba’zi holatlar optimal variantdan chetlashadi qaysikim shaxsning o’z vazifasiga masuliyati bilan bog’liq holda, qabul qilinadigan yechimning oldindan ko’ra bilmaslik holati va hokazo, shuning uchun oliy ta’limda ta’lim jarayoninini tashkillashtirishda ko’p qirrali boshqaruv obyekti sifatida qaralishi zarurdir.
Ta’lim jarayonini tashkillashtirshga ko’pgina omillar o’z ta’sirini o’tkazib jarayonni kechishisga sezirarli ta’sir doirasidan iboratdir. Bu omillarni o’zganish va tizimli nazorat qilish oliy ta’lim jarayonini tashkillashtrishda va takomillashtrishda muhim ahamiyat kasb etadi. Tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki kundan kunga axborotlar oqimining o’sib borishi inson omilining navbatdagi ta’lim bosqichiga o’tishiga nisbatdan tezroqdir. Demak ta’lim jarayonini tashkillashtrishda yakuniy va oraliq nazoratlarini tashkillashtirish bosqichlari bilan talabaning auditoriyada olgan bilimlarini o’zlashtrish jarayonlarini modellashtrish, ta’lim jarayonini bosqichma bosqich tahlil qilish va optimal boshqarish masalalarini yechishni dolzarbligini ko’rsatadi.
Ta’lim jarayonini modeli ta’lim jarayoni ko’rsatgichlari dinamikasini tasvirlab statistik ma’lumotlarni ko’rsatib ta’lim o’sishini oldindan bilish bilan qabul qilinadigan yechimlarni kelgusida muhim ahamiyat kasb etishi ta’minlaydi.
Modellashtirishning birdan bir muhim sharti va maqsadi ta’lim jarayonini optimallshtirishda o’rganuvchi va o’rgatuvchi tomomlarga boshqaruvchi ta’sirini o’tkazishdan ibortadir. Barcha ta’lim jarayonlarida o’ragtuvchi tomonning o’rgatuvchi tomoniga ta’siri namoyon bo’ladi.
Oliy ta’limda ta’lim jarayoni murakkab tizim bo’lib talabalar ta’lim darajasiga sifatiy va miqdoriy yondasguvlarni taqozo etadi.
Tadqiqotning respublika fan va texnologiyalari rivojlanishining ustuvor yо‘nalishlariga mosligi. Dissertatsiya tadqiqoti Respublika fan va texnologiyalar rivojlanishining I. «Axborotlashgan jamiyat va demokratik davlatni ijtimoiy, huquqiy, iqtisodiy, madaniy, ma’naviy-ma’rifiy rivojlantirishda, innovatsion g‘oyalar tizimini shakllantirish va ularni amalga oshirish yо‘llari» ustuvor yо‘nalishiga muvofiq bajarilgan.