Kirish I. Bob. Oqova suvlar va ularni tozalash yo’llari haqida

Panjaralar va panjara-maydalagichlar 

           Panjaralar  temir  tayoqchalardan  iborat  bo‗lib,  kanallarda  o‗rnatiladi  va 

ular  orasidan  tozalanadigan  oqova  suvlar  oqib  o‗tadi.  Panjaralarda  oqova  suvlar 

tarkibidagi dag‗al iflos moddalar tutib qolinadi. Temir tayoqchalar bir - biridan ma‘lum 

bir masofada joylashtiriladi, tutib qolinadigan iflos moddalarning katta - kichikligi 

tayoqchalar  orasidagi  masofaga  bog‗liq.  Tayoqchalar  orasidagi  bo‗shliq 

chiqindilar  bilan  tiqilib  qolmasligi  va  qo‗shimcha  bosim  hosil  qilmasligi  uchun 

panjaralar muntazam ravishda tozalanib turishi kerak. 

Tayoqchalari  orasidagi  masofa  kengligi  30  dan  200  mm  va  tayoqchalari 

orasidagi  masofa  kengligi  5  mm  dan  25  mm  gacha    bo‗lgan  panjaralar  mavjud. 

Amalda panjara tayoqchalari orasidagi masofaning kengligi 16 mm, kichik bo‗lganlari 

kam qo‗llaniladi. 

---

25 

 

Panjaralar  konstruksiya  bo‗yicha  qimirlaydigan  va  qimirlamaydigan  turlarga 

bo‗linadi. Qimirlaydigan (harakatlanadigan) turdagi panjaralar vaqti - vaqti bilan oqova 

suvlardan tashqariga chiqarilib tozalanadi. 

Tutilgan chiqindilar qo‗lda yoki mexanizatsiyalashtirilgan usulda tozalanadi. 

Panjaralarni  chiqindilardan tozalash qulay  bo‗lishi uchun  gorizontga nisbatan 

ma‘lum bir burchak ostida, 45

0

 dan 90

0

 gacha, ko‗pincha 60

0

 burchak ostida o‗rnatiladi. 

Panjara  tayoqchalarining  ko‗ndalang  kesimi  yuzasi  to‗g‗ri  burchak 

shaklida  10x40  va  8x60  mm,  dumaloq  shaklda  D-  10mm,  tayoqchalarning 

pastki va yuqori qismidan doira shaklida yo‗naltirilgan bo‗lishi mumkin.  

 

5-rasm. Panjarani o‘rnatish shakli.