Kirish II. Asosiy qism

Xulosa

Okean sohilining fotosurati. Sariq qum usti odamlar bilan qoplangan. Shuningdek, baʼzi dam oluvchilar koʻm-koʻk okean suvida choʻmilyapti. Plyaj kichik shaharcha uylari bilan oʻralgan.
Agar odamlarning suvga tushish tezligi odamlarning suvdan chiqish tezligiga teng boʻlsa, unda bu holat muvozanatga misol boʻladi! Plyajdagi odamlarning umumiy soni va suvdagi odamlarning umumiy soni doimiy boʻlib qoladi, yaʼni oʻzgarmaydi. Bu degani suvdan sohilga nechta odam chiqsa, xuddi shunday sondagi odam sohildan suvga tushadi. Rasm flickrʼdan olingan, muallif: penreyes, CC BY 2.0

• 
  Bir vaqtning oʻzida bir-biriga teskari ikki yoʻnalishda (ham oldinga, ham orqaga) boradigan reaksiyalar qaytar reaksiyalar deyiladi. Bunda oldinga boradigan reaksiya – toʻgʻri reaksiya, orqaga ketadigan reaksiya esa teskari reaksiya hisoblanadi.
  
• 
  Toʻgʻri reaksiya tezligi teskari reaksiya tezligiga teng boʻlgan holat kimyoviy muvozanat deyiladi. Kimyoviy muvozanatda turgan sistemada barcha reagentlar va reaksiya mahsulotlarining konsentratsiyasi oʻzgarmas boʻladi.
  
• 
  aA+bB⇋cC+dDaA+bB⇋cC+dDstart text, a, A, end text, plus, start text, b, B, end text, \leftrightharpoons, start text, c, C, end text, plus, start text, d, D, end text tenglama berilgan. Bu tenglamaning muvozanat doimiysi �KK quyidagicha topiladi. Bunda muvozanat doimiysi �MKM​K, start subscript, start text, M, end text, end subscript muvozanatdagi moddalarning molyar konsentratsiyasi yordamida topilyapti, shu sababli �cKc​K, start subscript, start text, c, end text, end subscript:
  

�c=[C]c[D]d[A]a[B]bKc​=[A]a[B]b[C]c[D]d​K, start subscript, start text, c, end text, end subscript, equals, start fraction, open bracket, start text, C, close bracket, end text, start superscript, start text, c, end text, end superscript, start text, open bracket, D, close bracket, end text, start superscript, start text, d, end text, end superscript, divided by, open bracket, start text, A, end text, close bracket, start superscript, start text, a, end text, end superscript, open bracket, start text, B, end text, close bracket, start superscript, start text, b, end text, end superscript, end fraction

• 
  Muvozatda qaror topmagan reaksiyalarda reaksiya koeffitsiyenti (�)(Q)left parenthesis, Q, right parenthesis nomli tushuncha bor. Reaksiya koeffitsiyenti �cKc​K, start subscript, start text, c, end text, end subscript kabi kattalik boʻlib, muvozanat qaror topganda reaksiya koeffitsiyenti (�)(Q)left parenthesis, Q, right parenthesis muvozanat doimiysi �cKc​K, start subscript, start text, c, end text, end subscript ga teng boʻladi.
  
• 
  Muvozanat holatida turgan reaksiyadagi moddalarning muvozanat konsentratsiyalarini hisoblashda va reaksion muhitda reagentlar yoki mahsulotlar miqdori koʻpligini aniqlashda �cKc​K, start subscript, start text, c, end text, end subscript dan foydalaniladi.