Kirish konsentratsiya haqida ma’lumot eritmalar haqida umumiy ma’lumot. Eruvchanlik

ERITMALARNING KONSENTRATSIYASI VA ULARNING IFODALANISH USULLARI.
Eritmalarning asosiy ko’rsatkichi (xarakteristikasi) ularning konsentratsiyasi bo’lib amalda quyidagi tartibda toifalanib hisoblanadi:
1.Eritmaning foiz konsentratsiyasi
2.Eritmaning molyar konsentratsiyasi
3.Eritmaning molyal konsentratsiyasi
4.Eritmaning titr konsentiratsiyasi
5. Eritmaning normal konsentratsiyasi

T/r	Kattalik nomi	Shartli belgisi
1	Eritmada erigan modda massasi	m (gramm)
2	Erituvchi massasi	m1 (gramm)
3	Eritmaning ummumiy massasi	Α (gramm)
4	Erigan moddaning massa ulushi	ω (omego)
5	Eritmaning foiz konsentratsiyasi	C%
6	Eritmaning molyar konsentratsiyasi	CM
7	Eritmaning molyal konsentratsiyasi	CM1
8	Eritmaning narmal konsentratsiyasi	Ca
9	Modda miqdori (mol)	v (nyu)
10	Molyar massa	M
11	Moddaning ekvivalent massasi	E
12	Moddaning ekvivalent soni	n
13	Modda (eritma) zichligig/ml va h.k
14	Hajm (litr,ml,sm^3,dm^3,m^3)	V
15	Harorat (Tselsiy=^0C) Kelvin ^0K	T (t^0)
16	Atomlar soni	η (eta)
17	Gramm	g
18	Kimyoviy reaksiya tenglamasi	K.R.T

ERITMALARNING MASSA ULUSHI
Eritmada erigan moddaning assa ulushi o’lchovsiz kattalik bo’lib, erigan modda massasining eritma massasiga nisbati bilan aniqlanadi. U odatda birdan kichik sonda ifodalanadi va matematik jihatdan quyidagi tasvirga ega (1-1) ω= bundan esa (1-2) m=ω α, (1-3) α= shaklidagi hosilalar olinadi. Shu o’rinda α (eritmaning ummumiy massasi) =m+m₁ ekanligini nazarda tutib erigan modda massa ulushuni toppish uchun
ω= = ni yozish mumkin hamda masalalar yechishda ushbu formuladan foydalanish qulay. Ayni chog’da (1-4) m= ω(m+m₁), (1-5) m₁₌ = α-m ko’rinishdagi ifodalarni keltirish mumkin.
masala. 16 g suvda 2 g osh tuzi eritildi. Shu eritmadagi tuzning massa ulushini aniqlang.
Yechish. Berilgan: m=2g, m₁₌16g, ω=?
ω= = = =0,111
Eritmadagi tuzning massa ulushi 0,111 ga teng
Javob: 0,111
Eritma konsentratsiyasi – eritmaning yoki erituvchining ma’lum massa miqdorida yoki ma’lum hajmida erigan modda miqdoriga aytiladi.
Foiz konsentratsiya
Foiz konsentratsi (massa ulushi) 100 gr eritmada erigan moddaning massasini ifodalovchi konsentratsiya, foiz konsentratsiya deyiladi.
= * 100%
ω=
Masala. 200 g suvda 25 g NaOH eritilganda hosil bo’ladigan eritmaning foiz konsentratsiyasi qanchaga teng?
Yechish.Berilgan: m=25, m₁₌200, C%=?
C%= *100= = *100=11,11%
Javob: 11,11%
2. Molyar kontsentratsiya yoki molyarlik. Bunda eritma kontsentratsiyasi
erigan moddaning 1 litr eritmadagi mollar soni bilan ifodalanadi.
Agar 1 l eritmada 1 mol erigan modda bo’lsa, bunday eritma
kontsentratsiyasi 1 molyar bo’ladi va M bilan belgilanadi. Agar 1l eritmada
0,1 mol eruvchi modda bo’lsa, uning kontsentratsiyasi detsimolyar eritma deyiladi.
(0,1 M ). Yuqoridagi ta‘rifga binoan
С_{M= ;}