Kirish magistrlik dissertatsiyasi mavzusining asoslanishi va uning dolzarbligi

1.3- §. Prizmali va difraksion panjarali spektral qurilmalar va ularning asosiy xususiyatlari
Elektromagnit nurlanishlarning muhitlarni tashkil qilgan atom yoki molekulalari bilan o‘zaro ta’sirlashuv jarayonidagi fizikaviy qonuniyatlarni (jarayonlarni) optik usullar bilan tadqiq qilishda spektral qurilmalarni o‘rni alohida.
Masalan: a)Atomlarning tebranma harakat qonuniyatlarini yorug‘likning kombinatsion sochilish spektri orqali o‘rganish (effekt tushuntiriladi)
b)Molekulalarning issiqlik harakati bilan bog‘liq qonuniyatlarni xamda tashqi temperatura ta’sirida sodir bo‘ladigan relaksatsion jarayonlarni OSK yordamida o‘rganish (effekt tushuntiriladi)
v) Yutilish spektrlari yordamida tadqiq qilish
g) Lyuminessensiya spektrlari yordamida o‘rganish va h.k.
Spektroskop –nurlanish va yutilish spektrlarini kuzatish imkoniga ega bo‘lib, kirish kolematori, dispersiyalovchi sistema va ko‘rish trubasidan tashkil topadi.
Stilaskop – qattiq jismlar tarkibidagi elementlarni miqdorini aniqlashda (lekin sezgirligi juda kichik 50%) ishlatiladi.
Spektrograf – kirish kolimatori, dispersiyalovchi sistema va fizik jarayonni bevosita qayd qilvchi fotokameradan iborat. Ushbu qurilma yordamida sifat va miqdoriy emission analiz o‘tkazish mumkin (turlari ISP-22, 28, 51)
Stilometr- qattiq jism tarkibidagi turli elementlarni miqdorini (% xisobida) topish imkonini beradi.
Kvantometr –Bir nechta elementlarni miqdorini aniqlash imkonini beradi. Stilometrdan farqli chiqish kolimatorida fotokuchaytirgich yoki fotodiod o‘rnatilgan.
Spektrometrlar – Barcha turdagi analizlarni o‘tkazish mumkin bo‘lgan optik qurilma bo‘lib, qonuniyatlarni fotoelektrik usul bilan registratsiya (qayd) qilinadi. (ya’ni dispersiyalovchi sistemani harakatga solish yo‘li bilan) (turlari DFS-3, 4, 12, 24, 52 ).
Spektrofotometrlar – absorbsion (yutilish) spektrlarini qayd qilishda ishlatilib, ikkita nur harakati (monoxromatik) asosida ishlatiladi. (turlari IKS- 12,14,UR-21 ).
Jadval-1