Kitob Muallifi haqida qisqacha ma'lumotlar; Sergey Nikolaevich Lazarev

Berish san'ati
Yaqinda televizorda bema'ni voqea ko'rsatildi. Yangi turmush 
qurganlar nikohni ro'yxatdan o'tkazgandan so'ng yangi kuyov yosh 
xotinini qo'llariga oladi va ayvondan zinapoyadan tushishda, sirpanib 
ketdi. Ikkalasi ham yiqilib, darhol zaks bo'limiga qaytib kelishdi va 
ajrashish uchun ariza berishdi.
Nega yosh oila bir necha daqiqa davom etdi holos? Nega yoshlar
bunday arzimas vaziyatlarda birbirini kechira olmaydi?
Kechira olmaslik - bu qurbonlik qila olmaslikdir. Kechira olmaslik 
- bu nizolarni hal qila olmaslikdir. Har qanday ziddiyatni hal 
qilishning asosiy qoidalaridan biri bu Masihning "Tinchlik 
o'rnatuvchilar baxtlidir" amridir. Dunyoni yaratishni biladiganlar 
baxtlidir. Tinchlik yaratish, tinchlikparvar bo'lish qobiliyati - bu 
murosaga kelish, o'ziga ma'lum darajada tajovuz qilish, o'z 
manfaatlarini, ambitsiyalarini, to'g'riligini, ideallarini qurbon qilish 
qobiliyatidir.
Biz qurbonlik degan diniy tushunchaga o‘rganib qolganmiz. Bu 
jismoniy qurbonlik - qo'chqorlar, qo'ylar, parrandalar ... Aslida 
qurbonlik kengroq tushunchadir. Qurbonlik - bu in'om, inson uchun 
qadrli bo'lgan narsadan kecha olishdir, bu Ilohiylik uchun inson o'z 
"men"nini buzishidir.
Gunohni yengishning universal mexanizmi, Masih aytganidek, ro'za 
va ibodatdir. Ro'za - bu nafslardan voz kechish, ya'ni qurbonlik, 
bundan tashqari, ixtiyoriydir va yana Majburiy qurbonlik bor, taqdir 
bizdan nimanidir olib qo'yganida ham ixtiyoriy qurbonlik bo'lishi 
kerak.
Qurbonlik jismoniy bo'lishi mumkin. Energiya qurbonligi - bu o'z 
xohish-istaklarini ushlab turishdir.

---

7
Biror kishi qo‘chqor yoki parranda qurbonlik qilganda o‘z mulkini 
o‘zining bir qismi deb bilganidan kechadi. Bu uning "men"ning bir 
qismidan kechishga o'xshaydi. Qurbonlik qilish bilan inson, aslida, 
o'zining "men"nini yo'q qiladi, chunki u uning bir qismini beradi. Va 
bizning "men"imiz yo'q bo'lganda, biz unga yopishishni to'xtatamiz 
va keyin Xudoga murojaat qilishimiz osonroq bo'ladi. Bizning 
"men"imiz yo'q bo'lganda, biz undan uzoqlashamiz va o'zimizning 
haqiqiy, abadiy "men"imizni his qila boshlaymiz, bu orqali biz Xudo 
bilan birlashamiz.
Ibodatda Xudoga murojaat qilishdan oldin, inson o'zining insoniy 
"men"idan voz kechishi, qandaydir qurbonlik qilishi kerak. Bizni 
xafa qilganlarni kechirsak, bizdan xafa bo'lganlarga sabr qilsak, bu 
qurbonlikdir. Inson hamma narsadan voz kechsa, hammani kechirsa, 
ibodati shunchalik samarali bo'ladi.
Ammo inson o‘zining “men”idan uzoqlashmay, duo bilan Xudoga 
yuzlansa, u, aslida, hayotining mustahkam bo‘lishini, omonligini 
so‘rab duo qiladi, ya’ni Xudoga iltijo qilmaydi.
Ibodat haqiqiy bo'lishi uchun qalbimiz Xudoga ochilishi kerak.
Ruhning jonlanishi uchun odamning loy komponenti jim bo'lib, 
pastga tushishi kerak. Bu qurbonlik, majburiy yoki ixtiyoriy, azob-
uqubat, voz kechish, kechirim orqali sodir bo'ladi.
Bizning insoniy "men"imiz biz uchun qanchalik qadrli bo'lsa, biz 
shunchalik Xudoga intilishni xohlamaymiz - biz uchun qurbonlik 
qilish (ya'ni kechirish) qanchalik qiyin bo'lsa, biz shunchalik tez-tez 
va kuchliroq xafa bo'lamiz va biz shunchalik murosasiz bo'lamiz.
Xudbin, ochko'z, hasadgo'y odam chin dildan qurbon qilishga qodir 
emas. Uning qurbonligi har doim majburiy, soxta, 
ikkiyuzlamachilikdir. Bunday odam ta'sirchan va qasoskordir, u 
kechirishni bilmaydi. Bunday odam uyg'un oilani yarata olmaydi.

---

8
Bunday odamning oilasi bo'lishi mumkin, lekin faqat tashqi 
bog'lovchi omil - masalan, pul, jamiyatdagi mavqei mavjud bo'lsa.
Uning oilasi o'zi uchun foydali ekan, u mavjuddir. Bu omil yo'qolishi 
bilanoq, oila ham darhol parchalanadi.
Oilaviy hayot qurbonlikni talab qiladi. Bola tug'ilganda, ota-onalar 
vaqtini, kuchini, sog'lig'ini qurbon qilishlari kerak. Ongsiz ravishda 
qurbon qilishni bilmagan odam oila va farzandli bo'lishni 
xohlamaydi.
Tana va pul manfaatlari birinchi o'rinda turadigan ochko'z, xudbin, 
hasadgo'y odamlar oilada yashashga unchalik mos kelmaydi.
Bunday odamlarga oilani saqlab qolish va oilaviy munosabatlarni 
yaxshilash haqida maslahat berishlari foydasiz. Agar inson yaxshi 
tomonga o'zgarishni istamasa, u o'z xarakterini yaxshilashga 
intilmasa, unga hech qanday maslahat yordam bermaydi.
Qurbonliksiz imon mumkin emas. Qurbonlik qilishni bilmagan 
kishi haqiqiy mo'min bo'la olmaydi. U o'zini imonli deb atashi, 
ma'badga tashrif buyurishi, ibodat qilishi mumkin, ammo bunday 
odam haqiqiy imonli emas.
Qobil va Hobil qissasini ko'rib chiqaylik. Xudo Hobilning 
qurbonligini qabul qildi, chunki Hobil quvonch bilan qurbonlik qildi.
Kimga Xudo birinchi o'rinda bo'lsa, hamma narsa ikkinchi o'rinda 
turadi. Agar inson uchun birinchi navbatda o‘z hayoti, jismi 
manfaati, hayot ne’matlari, moddiy va obro ne’matlari bo‘lsa – 
bunday inson doimo pushaymon bo‘ladi.
Ko'pchilik siz faqat pul, kuch, sog'liq ehson qilishingiz 
mumkinligiga ishonishadi. Eng og'ir qurbonliklardan biri adolat 
qurbonligidir. Bunday qurbonlik nimaga o'xshaydi? Inson o'zini haq 
deb hisoblasa ham, o'ziga nohaqlik qilganni kechiradi, u bilan murosa 
qiladi va ular birgalikda o'zaro maqbul yechim topadilar.

---

9
O'zining haq ekanligiga mutlaqo amin bo'lgan, doimo boshqalarni 
qoralaydigan, o'tmishdan afsuslanadigan, odam kechirishga qodir 
emas. O'zingizni mutlaqo to'g'ri deb hisoblash jiddiy aldanishdir.
Bunday odam o'zgarmaydi. Axir, kim haq bo'lsa, o'zgarishga, fe'l-
atvorini yaxshilashga hojat yo'q. Insonda esa o‘zgarish istagi 
bo‘lmasa, u vaziyatga, atrofdagilarga moslasha olmaydi, murosa qila 
olmaydi. Bu shuni anglatadiki, yaqinlari bilan u ultimatum tilida 
gaplashadi va bu oilaviy munosabatlarni va haqiqatan ham odamlar 
bilan har qanday munosabatlarni buzish yo'lidir. O'zini mutlaqo 
to'g'ri deb hisoblagan odam oilaviy hayotga mos kelmaydi.
Haqiqat bor va rostlik bor. Har kimning o'z haqiqati bor. O‘z 
haqiqatiga, to‘g‘riligiga, idealiga sig‘inadigan odam doimo 
tajovuzkor bo‘ladi. Birinchidan, u tashqi tomondan tajovuzkor, 
keyin esa ichkarida. Ichki, ongsiz tajovuz esa sezilmas tarzda oilaviy 
munosabatlarga putur yetkazadi va oilani buzadi.
O‘z g‘oyalarini, to‘g‘riligini, adolatini qurbon qilish qobiliyati 
muhabbatni insoniy qadriyatlardan ustun qo‘ya bilishdir. Aslida, bu 
Xudoga ishonishdir. Har qanday vaziyatda ham sevgini qurbon 
qilishni va saqlashni biladigan kishi - bu oilaviy hayotga mos 
keladigan odamdir.

---

10