Китоблар тўпланмаси

«Сизларга жаннат аҳли ҳақида хабар берайми? У ҳар бир 
заиф, эътиборсиз аммо агар Аллоҳга қасам ичадиган бўлса, 
Аллоҳ унинг қасамини оқлайдиган одамдир. Сизларга дўзах аҳли 
ҳақида хабар берайми? У ҳар бир қўпол, кеккайган, мутакаббир 
кимсадир».
“Саҳиҳ Бухорий”, 4537-ҳадис, “Саҳиҳ Муслим”, 5092--ҳадис. 
* Шотибий айтадилар: 
Фарзи кифоя, баъзи одамлардан соқит бўлиш эҳтимоли билан 
ҳамманинг устидаги вожибдир. Чунки бу фарз омма манфаати 
учун амалга оширилади. Шунинг учун бу каби фарзларни бажо 
қилиш вазифаси умумий равишда ҳаммадан талаб қилинади. 
Улардан баъзи кишилар шу ишга бевосита қодир бўладилар. Ана 
ўша лаѐқатли одамлардан бу ишни бажариш тўғридан-тўғри 
талаб қилинади. Бошқалар эса шу фарзни бажаришга ўзлари 
қодир бўлмасалар-да, қодир бўлган кишиларни топиб, шу ишга 
йўллашга қодирдирлар. Шу ишга қодир бўлмаган кишидан 
талаб қилинадиган нарса қодир бўлган инсонни оѐққа турғазиб, 
ўша ишни мажбуран бўлса ҳам қилдиришдир. Демак, қодирдан 
ўша фарзни бажариш талаб қилинади, қодир эмас инсондан эса 
қодир кишини олдинга ўтказиш, шу ишга сафабар қилиш талаб 
қилинади. Чунки қодирнинг бу фарзни бажаришига фақат уни 
оѐқка турғазиш билангина эришилади. Бу вожибни амалга 
ошириш учун мавжуд бўлиши зарур бўлган воситани вужудга 
келтириш ҳам вожибдир, деган қоидага биноандир.
«Ал-мувофақот», 1-жузъ, 178-179-бетлар. 

---

30. Фасод – бузғунчиликнинг кўплиги ва 
ѐмонликнинг авж олганини кўриб, одамлардан узоқ 
бўлиш, узлатга чекинишни афзал билиш 
Халқдан ўзини четга олиш, машаққатларни тарк этиш қандай 
ҳам осон иш-а! Бизга кўфалик буюк тобеъин, ажойиб фақиҳ, Омир 
аш-Шаъбий шундай ҳикоя қиладилар: