Klinik laboratoriya tashxisi

Benzidin sinamasi o‘tkazish tartibi: 
1. Probirkaga 2 ml muzlagansirkakislotasikuyilib, ungaoz miqdordabenzidinsolinadi va 
aralashtiriladi.
2. Probirkaga20 tomchivodorod peroksidning 3 % eritmasidanqo‘shiladi. 
3. Probirkadabirnechatomchisuyultirilgannajassolinadi.
4. Najasdaqon bo‘lsa, probirkadagiaralashmaochyashil-ko‘kranggabuyaladi. 

---

43 
Gregersen sinamasi o‘tkazish tartibi: 
1. 5 ml 50 % li sirka kislota, 25 mg benzidinva 0,1 g vodorod peroksid eritiladi.
2. Tekshiriladigan najas buyum oynasiga yupqa qilib suriladi va unga 1-3 tomchi yangi 
tayyorlangan eritma tomiziladi.
3. Najasdaqon bulsaochyashil-ko‘kranggabuyaladi.
Bu sinamalarda buyokning hosil bo‘lish muddati va intensivligi najasdagi 
qonning miqdoriga bog‘liq.
Sinama musbat chiqishi quyidagi xolatlarda kuzatiladi: 
− 12 barmoqli ichak va oshqozon yara kasalligi; 
− oshqozon, ichak, qizilo‘ngach o‘sma kasalligi; 
− yarali kolit, ichak sili; 
− gijja invaziyasi; 
− qorin tifi.
Sterkobilin 
Sterkobilinbilirubin maxsuloti bo‘lib, najasga rang beradi. O‘t yo‘llarida to‘siq 
bo‘lganda (tosh tiqilishi, o‘sma bilan o‘t yo‘lini berkilishi) najasda sterkobilinning 
bo‘lmasligi tufayli najas oq rangga kiradi. Najasdagi sterkobilinni aniklash uchun 
SHmidt reaksiyasidan foydalaniladi. 
SHmidt reaksiyasio‘tkazish tartibi: 
1. Petri 
idishi 
tubiga 
bir-biridan 
aloxida 
ravishda 
ikki 
bo‘lak 
tekshiriluvchinajassolinadi.
2. Ularningbirigasulemaning5% eritmasi, ikkinchisigadistillangansuvsolinadi. 
3. 24 soatdavomidatermostatgaqo‘yiladi.
4. 24 soatdan sung najasda sterkobilin bulsa,sulema solingan bo‘lak pushti rangga 
bo‘yaladi, ikkinchisi esa o‘z rangini o‘zgartirmaydi.
Najasda sterkobilin miqdorining kamayishi kuzatiladi: 
− virusli gepatilar; 

---

44 
− o‘t yo‘llarining qisman to‘silishi (o‘t chiqaruvchi yo‘llar tosh, o‘sma, askarida 
bilan bekilib qolganda); 
− jigar sirrozi; 
− alkogolli gepatit. 
Sterkobilin miqdorining oshishi eritrotsitlarda gemoliz bo‘lganda,gemolitik anemiyalar, 
megaloblast anemiyalardakuzatiladi. Bunda eritrotsitlar gemolizi natijasida ko‘p 
miqdorda bilirubin hosil bo‘ladi va u ichaklarda yakuniy maxsulot – sterkobilinga 
aylanadi. 
Eruvchi oqsil. 
Normada najasda eruvchi oqsilbo‘lmaydi. Eruvchioqsilichakda yallig‘lanish 
jarayoni bo‘lganda, yarali kolitda, chirish dispepsiyasida aniqlanadi.