Ko‘krak-bcl umurtqalari

Dumg‘aza umurtqalari. Dumg‘aza qismi ikkita umurtqadan iborat. Bu umurtqalarning ko‘ndalang o‘simtalari serbar bo‘lib chanoq kamariga birikadi.

Dum umurtqalari. Sudralib yuruvchilarning dum umurtqalari 15 tadan 40 tagacha boradi. Ularning oldingilari dumg‘aza umurtqalariga o‘xshash, biroq tanalari uzun, ko'ndalang o‘simta!ari ingichkaroq, ostist o'simtalari esa uzunroq bo‘ladi. Orqadagi dum umurtqalari sekin-asta kichrayadi, ostist o'simtalari yo‘qoladi va kalta-kalta suyakchalarga aylanadi. llonlar bilan oyoqsiz kaltakesaklarning umurtqa pog‘onasi faqattana va dum umurtqalariga boMinadi. Timsohlarda odatda bo‘yin umurtqalari 9 ta, ko‘krak umurtqalari 12—13 ta, bel umurtqalari 2-4 ta, dumg‘aza umurtqalari 2—3 ta va dum umurtqalari 30—40 ta bo'ladi.

Bosh skeleti. Suvda hamda quruqlikda yashovchilarga qarshi oMaroq sudralib yuruvchilarning bosh skeleti suyaklardan (faqat hidlov va qisman eshituv boMimidagina tog‘ay saqlanib qolgan) iborat bo‘lib suyaklarning soni juda ko‘p. Bosh skeletining miya qutisi (neurokranium) va yuz- visseral boMimlari embrional rivojlanishda mustaqil taraqqiy etsada, voyaga yetgan sudralib yuruvchilarda ular birikib ketadi. Bosh skeletning tarkibiga birlamchi almashinuvchi va ko‘p sondagi ikkilamchi — qop- lovchi suyaklar kiradi.