Ko‘krak-bcl umurtqalari

Asl kaltakesaklar (Lacertidae) oilasining 22 ta avlodi va 200 tacha j turi bor. Ularning tanasi silindr shaklida, bo‘yin qismi tanasidan yaqqol I ajralib turadi, besh barmoqli oyoqlari yaxshi takomil etgan, tashqi quloq teshigi bo‘ladi. Asl kaltakesaklar boshining usti shox qalqonlar, tanasining usti mayda tangachalar, qorin tomoni esa bo‘yiga va ko'nda- langiga qator o‘rnashgan to‘rt burchakli qalqonlar bilan qoplangan. | Dumidagi tangachalari esa halqa bo‘lib o‘rnashgan.

Asl kaltakesaklar mayda va o‘rtacha kattalikda boMadi, dumi uzun | va uziluvchan, son teshiklari bor. Har xil hasharotlar va ularning lichinkalari bilan oziqlanadi. Yevropa, Osiyo va Afrikada tarqalgan. I Yevrosiyoda keng tarqalgan tipik vakillariga yashil kaltakesak (Lacerta viridis), tez yoki ildam kaltakesak (Lacerta agilis) va tirik tug‘ar kaltake­sak (Lacerta vivipara) kiradi.

Aksariyat turlari cho‘l va dashtlarda hamda tog‘etaklarida yashaydi. Rossiyaning salqin o‘rmonlarida tiriktug‘ar kaltakesak, o‘rta mintaqada, S jumladan, 0‘zbekistonning cho‘l mintaqalarida targ‘il chiziqli rang-barang ^ kaltakesakchalar, togli va shimoli-sharqiy hududlarda ildam keltakesak , uchraydi. Ukraina va Kavkazda esa yashil kaltakesaklar tarqalgan.