Kommunikatsilarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nimidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali


Kommutatsiyalashning umumlashgan masalasi


Download 0.52 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/12
Sana28.12.2022
Hajmi0.52 Mb.
#1008996
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
2f47b81bcb4740ee48a947abeafb0763 Методичка C.M

1.Kommutatsiyalashning umumlashgan masalasi 
Iyerarxik tashkil etishda manzilli oralig’ bir-birlariga kiritilgan guruhlar va 
kichik guruhlar tarzida tashkil qilinadi. Umumiy manzilli oralig’ guruhlarga 
bo’linadi, ularga kichik guruhlar identifikatorlari va bog’lama identifikatorlari kiradi. 
Manzillarning bunday tashkil etish qiyin bo’lgan katta o’tchamli tarmoqlarda 
qo’llaniladi. Iyerarxik manzillarning namunaviy vakili - tarmoq IP-manzillari 
hisoblanadi. Ularda ikki pog’ona: katta qismi tarmoqning tartib raqamini, kichik 
qismi esa bog’lamaning tartib raqamni bildiradi. Bu holda tarmoqlar orasida xabar 
faqat manzillarni katta qismidan foydalanilgan holda uzatiladi, bog’lamalar tartib 
raqamlari (kichik qismlar) esa tarmoqqa xabar yetkazilgandan keyin ishlatiladi 
(pochta indekslariga o’xshash davlat-shahar-tuman).
Ko’pincha birdaniga bir necha manzillashtirish sxemalari qo’llaniladi, shuning 
uchun kompyuterning tarmoq interfeysi bir necha manzillarga ega bo’lishi mumkin, 
bunda ulardan har biri o’sha bir kompyuter turli konfigurasiyadagi tarmoqlarning 
abonenti hisoblangan hollarda ishlatiladi. 
Xabarlar uzatilganda belgili (simvolli) nomlar sonli manzillarga almashadi, 
ular yordamida xabar (ma’lumotlar) bir tarmoqdan boshqa tarmoqqa qayta uzatiladi. 



Boshqa tarmoqqa xabar kelganida bu tarmoqning ichida kompyuterning apparat 
manzili chiziqli manzillashtirish ishlatiladi. 
Tarmoqda har xil turdagi manzillar orasida mosliklarni markazlashtirilgan 
o’rnatish usulida bir necha kompyuterlar (nomlar serverlari) ajratiladi. Ularda har xil 
turdagi nomlarning, shu jumladan belgili (simvolli) va sonli mosliklar jadvali 
saqlanadi. Almashish jarayonida barcha bog’lamalar serverga so’rov bilan murojaat 
qiladi. 
Moslikni o’rnatilishining taqsimlangan usulida har bir kompyuter har xil 
turdagi o’ta tayinlangan barcha manzillarni saqlaydi. Xabar jo’natuvchining apparat 
manzilini iyerarxik manzillar bo’yicha aniqlash zarur bo’lgan kompyuter tarmoqqa 
keng uzatish signalni jo’natadi, tarmoqning barcha kompyuterlari so’rovdagi 
manzilni o’zidagi manzillar bilan solishtiradi va mos tushsa o’zining apparat manzili 
bilan javob jo’natadi (ARP protokol). Bu usul o’zining murakkabligi tufayli faqat 
uncha katta bo’lmagan tarmoqlarda ishlatiladi.
Agar kompyuterlar tanlangan topologiya bo’yicha aloqa liniyalari bilan 
ulangan va manzillashtirish tizimi tanlangan bo’lsa foydalanuvchilar kompyuterlari 
orasida ma’lumotlarni uzatish muammosi vujudga keladi. Umumiy holda ikki 
foydalanuvchilar orasida ma’lumotlarni almashtirish tranzit bog’lama orqali boradi. 
Foydalanuvchilarning tranzit bog’lama tarmog’i orqali ulanishi kommutasiya 
deyiladi, ular orqali bog’lanish ta’minlanadigan bog’lamalar ketma-ketligi esa 
marshrut deyiladi (3.4-rasm). Ko’rsatilgan tarmoqda 2, 3, 4, 7, 9, 10, 11 bog’lamalar 
oxirgi foydalanuvchilar vazifasini, 1, 5, 6, 8 bog’lamalar tranzit bog’lamalar 
vazifasini bajaradi. Masalan, 2-nchi oxirgi foydalanuvchi kompyuteriga xabarni 
uzatish uchun kommutasiyaning 2-1-8-5-4 tranzit bog’lamalari orqali marshruti 
tanlanadi.
Umumiy tarzda kommutasiya jarayoni quyidagi masalalarning yechilishini 
ta’minlaydi: 

uzatish marshrutlarining o’rnatilishi; 




kommutasiya tranzit bog’lamalari orqali oqimlarning harakatlanishi; 

oqimlarni multiplekslashtirish. 

Download 0.52 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling