Компьютер арxитектурасининг асосий тушунчалари, рақамли ва мантиқий асослари

Маърузачи: ЭШМУРАДОВ ДИЛШОД ЭЛЬМУРАДОВИЧ

Техника фанлари номзоди, доцент

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ДАВЛАТ ГЕОЛОГИЯ ВА МИНЕРАЛ РЕСУРСЛАР ҚЎМИТАСИ
 
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ
 
ГЕОЛОГИЯ ФАНЛАРИ УНИВЕРСИТЕТИ
Мавзу: Бирликлар ва катталиклар
+ 998 – 97 – 767 – 20 – 10
+ 998 – 94 – 642 – 87 – 92
e-mail: [e-mail]
Dilshod Eshmuradov
Режа:
1. Катталиклар.
2. Катталикнинг ўлчамлиги.
3. Катталикларнинг бирликлари. Халқаро бирликлар тизими.
4. Бирликларни ва ўлчамларни белгилаш ва ёзиш қоидалари.
4.1. Халқаро бирликлар тизимининг ҳосилавий бирликлари.
4.2. Каррали ва улушли бирликларнинг номлари ва белгиларини ҳосил қилиш қоидалари.
Таянч сўзлар: катталиклар, ўлчамлик, ўлчаш бирлиги, катталикнинг асосий бирлиги, ҳосилавий бирлиги, СИ бирликлар тизими.
1. Катталиклар.
Атрофимиздаги ҳаёт узлуксиз тарзда кечадиган муайян жараёнлар, воқеалар, ҳодисаларга ниҳоятда бой бўлиб, уларни кўпини аксарият ҳолларда сезмаймиз ёки эътиборга олмаймиз. Четдан қараганда уларнинг орасида боғлиқлик ёки узлуксизлик билинмаслиги ҳам мумкин.
Баъзиларига эса шунчалик кўникиб кетганмизки, аниқ бир сўз билан ифодалаш керак бўлса, бироз қийналиб турамизда, “...мана шу-да!” деб қўямиз. Бутун суҳбат барчамиз билиб-билмайдиган, кўриб-кўрмайдиган ва сезиб сезмайдиган катталиклар ҳақида боради.
Катталикларнинг таърифини келтиришдан олдин уларнинг моҳиятига муқаддима келтирсак. Ён-веримизга бир назар ташласак, ҳар хил буюмларни, жонли ва жонсиз предметлар(буюмлар)ни кўрасиз.
Олдимизда тингловчиларимиз ҳам маъруза эшитиб ўтиришибди. Гарчи бу санаб ўтилганлар бир-бирларидан тубдан фарқ қилса ҳам ҳозир кўришимиз керак бўлган хоссалар ва хусусиятлар бўйича улардаги муайян умумийликни кўришимиз мумкин.
Масалан,

• микрофон,
• стол ва
• тингловчиларни

олайлик. Булар бир-биридан қанчалик ўзгача бўлмасин, лекин ўзларида шундай бир умумийликни касб этганки, бу умумийлик уларнинг учаласида ҳам бир хилда тавсифланади.

Юқоридаги объектларнинг фарқи – уларнинг катта-кичиклигида, аммо барчаси бир макон, масофада жойлашган.