Компьютер арxитектурасининг асосий тушунчалари, рақамли ва мантиқий асослари

Белгиси
Таърифи
Узунлик	L	метр	m	Метр бу ёруғлик 1/299792458 s вақт оралиғида вакуумда босиб ўтадиган масофа
Масса	М	килограмм	kg	Килограмм бу масса бирлиги бўлиб халқаро килограмм- прототипининг массасига тенг

2.4. Бирликларни ва ўлчамларни белгилаш ва ёзиш қоидалари
2.1-жадвал (давоми)

Катталик		Бирлик
Номи	Ўлчам- лиги	Номи	Белгиси	Таърифи
Вақт	Т	секунд	s	Секунд бу цезий - 133 атоми асосий ҳолатининг икки ўта нозик сатҳлари орасидаги бир-бирига ўтишига мувофиқ келадиган нурланишнинг 9 192 631 770 давридир
Электр токи (электр токининг кучи)	1	Ампер	А	Ампер бу вакуумда бир-биридан 1 m оралиқда жойлашган, чексиз узун, ўта кичик думалоқ кўндаланг кесимли икки параллел тўғри чизиқли ўтказгичлардан ток ўтганда ўтказгичнинг ҳар 1 m узунлигида 210-7 N га тенг ўзаро таъсир кучини ҳосил қила оладиган ўзгармас ток куч

2.1-жадвал (давоми)

Катталик		Бирлик
Номи	Ўлчам- лиги	Номи	Белгиси	Таърифи
Термодинамик ҳарорат	θ	Кельвин	К	Кельвин бу термодинамик ҳарорат бирлиги бўлиб, у сувнинг учланма нуқтаси термодинамик ҳароратнинг 1/273,16 қисмига тенг
Модда миқдори	N	моль	mol	Моль бу массаси 0,012 kg бўлган углерод- 12 да қанча атом бўлса, ўз таркибига шунча элементларини олган тизимнинг модда миқдоридир. Мольни тадбиқ этишда элементлари гуруҳланган бўлиши лозим ва улар атом, молекула, ион, электрон ва бошқа заррачалар гуруҳларидан иборат бўлиши мумкин

2.1-жадвал (давоми)

Катталик		Бирлик
Номи	Ўлчам- лиги	Номи	Белгиси	Таърифи
Ёруғлик кучи	J	Кандела	cd	Кандела бу берилган йўналишда 540-10 Hz частотали монохраматик нурланишни тарқатувчи ва шу йўналишда энергетик ёруғлик кучи 1/683 W/sr ни ташкил этувчи манбанинг ёруғлик кучидир

Изоҳлар: 1. Кельвин температурасидан (белгиси Т) ташқари t=T-To ифода билан аниқланувчи Цельсий температураси (белгиси t) қўлланилади, бу ерда таърифи бўйича Т=273,15 К. Кельвин температураси кельвинлар билан Цельсий температураси - Цельсий градуслари билан ифодаланади (халқаро ва ўзбекча белгиси ° С). Ўлчови бўйича Цельсий градуси кельвинга тенг. Цельсий градуси бу «кельвин» номи ўрнига ишлатиладиган махсус ном.
2.1-жадвал (давоми)
Изоҳлар:
2. Кельвин температураларининг айирмаси ёки оралиғи кельвинлар билан ифодаланади. Цельсий температураларининг айирмаси ёки оралиғи кельвинлар билан ҳам, Цельсий градуслари билан ҳам ифодалашга рухсат этилади.
3. Халқаро амалий температура белгисини 1990 йилги халқаро температура шкаласида ифодалаш учун, агар уни термодинамик температурадан фарқлаш лозим бўлса, унда термодинамик температура белгисига «90» индекси қўшиб ёзилади (масалан, Т90 ёки t90)