Компьютер вирусларидан химояланиш

Viruslar bilan kurashuvchi dasturlar (antiviruslar)

Kompyuter viruslarini aniklovchi va davolovchi turli dasturlar (antiviruslar) ishlab chikilgan. Antiviruslarni kuyidagicha guruxlash mumkin:

- detektor va doktor – viruslar bilan zararlangan fayllar va zararlantiruvchi virus turini aniklaydigan dasturlar (AIDSTEST, Doctor Web, ADINF, SHERIF).
Bu turdagi antiviruslar fayllarda viruslarning bayt kombinasiyalari mavjudligini tekshirib, mos bulgan axborotni ekranga chikarib beradi. Ba’zi detektor dasturlar viruslarning yangi turlariga moslasha oladi, buning uchun shu viruslarga mos bulgan baytlar kombinasiyasini belgilab berish kerak. Doktorning vazifasi zararlangan fayllar va disk soxalarini tekshirib, ularni dastlabki xolatga kaytarishdir.
Tiklanmagan fayllar, odatda ishlatib bulmaydigan xolga tushadi yoki yuk kilib yuboriladi.

• 
  vaksina dasturlar yoki immunizatorlar disk yoki dasturlarni shunday uzgartiradiki, bu narsa dasturlarning ishida namoyon bulmaydi, vaksinasiya kilingan virus dastur va disklarni zararlangan deb xisoblanmaydi.
  

- 9 -

Urnatilgan ANTIVIRUS detektor - dasturlari bilan ishlashni urgatish.

1. 
   Kompyuter viruslaridan ximoyalanish usullarini sinflashtirish.
   

Dastlabki nazorat:
Kelayotgan dasturlarni detektor dasturlari bilan tekshirish.
Profilaktika: «Yozishdan ximoyalangan» disketlari bilan ishlash, yozish uchun disketni minimallashtirish, ilgarigi va amaldagi disketlarni aloxida saklash, dasturlarni vinchesterda arxivlashgan usulda saklash.
Reviziya (taftish):
Yangi dasturlarni maxsus dasturlar bilan taxlil kilish.
Karantin:
Xar kaysi yangi dastur yangi karantin muddatini utashi lozim. Ular mutaxassislar tomonidan viruslarga tekshirilgan bulishi kerak.
Filtrlashtirish:
Flushot Plus, Antirus dasturlari orkali extimol tutilgan viruslarni tutish.
Terapiya: (davolash).
Dasturni dastlabki «soglom» xolatga keltirish. Bu ish xar bir fayldan zararli viruslarni «tishlab olib tashlash» usuli bilan amalga oshiriladi.
Yukorida aytilganlardan kurinib turibdiki, virusdan ximoyalanishning bir necha dasturiy vositalari mavjud: dastur-detektorlar (disket yoki diskdagi viruslarni «tutadi») va dastur-antiviruslar (viruslardan davolaydi). Ular xar bir foydalanuvchida bulishi va EXM ishga tushirilishidan oldin doimo sinab kurilishi kerak.
Shuni ta’kidlash kerakki, eng kulay detektorlar bir emas, bir nechta tarkalgan viruslarni «ushlaydi». Masalan, SCAN amaldagi detektorlar 800 virusni idrok eta oladi. D.L.Lozinskiyning Aidstest mujassam detektor dastur 1200 dan ortik virusni aniklay oladi. Antivirus - dasturlar zararlangan dasturlarni tiklashni ta’minlaydi.
Aidstest uziga ma’lum viruslarni aniklaydi. Detektor dasturning asosiy kamchiligi – no’malum viruslarni aniklay olmasligidir. Shunday bulsa xam Aidstest antivirus dasturi juda keng tarkalgan. Bu dasturdan foydalanishni kurib chikaylik.
Dastur formati:
Aidstest.yexe (Path) (Options)
Path - disk, fayl va fayllar guruxini belgilaydi.
(Options) – kuyidagi buyruklarning (kalitlarning) ixtiyoriy majmui.

- 10 -

/F – kasallangan dasturlarni davolaydi va tiklash mumkin bulmagan dasturlarni uchiradi;

/G – barcha dasturlarni birma – bir tekshiradi;
/S – fayllarni viruslarga sinchiklab tekshiradi;
/R (fayl nomi) - tekshirish natijalarini kursatilgan faylga yozadi;
/X – virus tarkibi uzgargan barcha fayllarni uchiradi;
/Q – tiklash mumkin bulmagan fayllarni uchirishga
/V – keyingi diskni tekshirishga taklif kilmaydi.
/D - antivirus tarkalish shartlari va imkoniyatlari xakidagi ma’lumotni beradi.
Ish jarayonida dastur virus tanasini «tishlaydi» va virus uzgartirib yuborgan buyruklar ketma-ketligini tiklaydi.