«Kompyuter injineringi» fakulteti «it-servis» baǵdari

Elektron pochtada MXA klassifikaciyası

• 1996 jıl 4 iyul (AQSh Ǵárezsizlik kúni) - Hotmail pochta xızmeti kommerciya iskerliginiń baslanıwı. Xızmettiń baslanıw sánesi Internet-provayderlardan shıǵarılıwınıń ramzi edi.
• 1997 jıl 8 mart - Yahoo! birinshi biypul elektron pochta xızmetlerinen biri bolǵan RocketMail Portalni satıp aladı. Yahoo-dıń payda bolıwı! Pochta.
• 1998 jıl, 15 oktyabr - Mail. ru den biypul elektron pochtanı aldı.
• 2000 jıl, 26 iyun - Yandex. Mail jumısqa túsirildi - Yandexden biypul pochta xızmeti.
• 2000 jıl, 1 avgust - Rambler / mail jumısqa túsirildi - Rambler kompaniyasınıń biypul pochta xızmeti.
• 2004-jıl, 1-aprel - Googledan Gmail biypul elektron pochta xızmeti jumısqa túsirildi.
MXA

Elektron pochtanı uzatıwda MTA, MDA hám MUA ortasındaǵı munasábetler
Elektron pochta terminologiyasida tómendegi komponentler ajratıladı :
• MTA (anglichan mail transfer agent - mail transfer agent) - pochta serverleri ortasında xat jıberiw ushın juwapker bolıp tabıladı; qaǵıyda jol menende, shınjır daǵı birinshi MTA MUA den xabar aladı, aqırǵısı xabardı MDA ga uzatadı ; sanalı xost arqalı pochta jıberiw menen ámelge asırıw múmkin.
• MDA (anglichan pochta jetkiziw agenti - pochta jetkiziw agenti) - pochtanı aqırǵı paydalanıwshına jetkiziw ushın juwapker bolıp tabıladı.
• MUA (ing. mail user agent - mail user agent; orıssha jazıwda pochta klienti termini ózgermeytuǵın edi) - qabıl etilgen xatlardı kórsetiwshi hám xatlarǵa juwap beriw, jaratıw, qayta jóneltiriw múmkinshiligin beretuǵın paydalanıwshı interfeysin támiyinleytuǵın programma.
• MRA (ing. mail retrieval agent) - MDA ushın mólsherlengen protokollar járdeminde basqa serverden xatlardı qabıl etiwshi pochta serveri.
Paydalanıwshı pochtasın saqlaw ushın ajıratılǵan serverlerden paydalanilganda, paydalanıwshı hám server ortasındaǵı barlıq óz-ara baylanıslar bul sxemaǵa uyqas kelmaytuǵın protokollar járdeminde ámelge asırılıwı múmkin.
Pochta serverleri ádetde MTA hám MDA wazıypasın atqaradı. Birpara pochta serverleri (programmaları ) da MTA, da MDA funktsiyasın atqaradı, geyparaları eki ǵárezsiz serverge bóliniwdi óz ishine aladı : MTA server hám MDA server (bul halda, eger pochta qutisiga kirisiw ushın túrli protokollar, mısalı, POP3 hám IMAP isletilse, ol halda MDA, óz gezeginde, bir programma retinde yamasa hár biri bólek protokol ushın juwapker bolǵan qosımshalar kompleksi retinde ámelge asırılıwı múmkin).
Elektron pochtanı qayta islew túrleri shólkem iskerliginiń ózgeshelikine baylanıslı. Bul tómendegiler bolıwı múmkin: elektron pochta maǵlıwmatlar bazasın jaratıw, túrli esabatlardı jaratıw, kompaniya iskerligin analiz qılıw hám basqalar. Bulardıń barlıǵı kompaniya daǵı qalǵan informaciya processleri menen tolıq integraciyalasqan birden-bir hújjet aylanıw sistemasın jaratılıwma múmkinshilik beredi. Elektron pochta júdá kóp artıqmashılıqlarǵa iye, biraq naǵız ózi artıqmashılıqlar onı isletiw menen baylanıslı tiykarǵı qáwiplerdi keltirip shıǵaradı. Mısalı, paydalanıwshılar spam jıberiw ushın pochtadan paydalanıwdı baslaǵanlarında, elektron pochtanıń bar ekenligi kemshilikke aylanadı, paydalanıw qolaylıǵı hám qadaǵalawdıń joq ekenligi maǵlıwmatlardıń sizib shıǵıwına, túrli formatdaǵı hújjetlerdi jiberiw múmkinshiligi - viruslardıń tarqalıwına hám taǵı basqalarǵa alıp keledi. Axır aqıbet, bul qáwiplerdiń hár biri kompaniya ushın saldamlı aqıbetlerge alıp keliwi múmkin. Bul jumıs natiyjeliliginiń joǵalıp ketiwi hám informaciya sistemaları xızmetlerin sapasınıń tómenlewi hám jasırın maǵlıwmatlardıń jarıyalaılıwı. Bul mashqalaǵa jetkiliklishe itibar bermaslik isbilermenlik iskerliginde úlken joytıwlar, ayırım jaǵdaylarda bolsa nızamdı buzǵanlıq ushın yuridikalıq juwapkerlikke tartıw menen abay salıp qoyıp atır. Kompaniya elektron pochtanıń bir qatar qásiyetleri sebepli bul qáwiplerge dús boladı. Mısalı, MIME standartınan paydalanıw sebepli elektron pochta xabarlarǵa biriktirilgen fayllar kórinisindegi túrli maǵlıwmatlar formatlarında úlken kólem degi maǵlıwmatlardı alıp júriwi múmkin. Bul múmkinshilikten hújimshiler tezlik penen paydalandı. Elektron pochtanıń salawatı abayǵa aylandı, sebebi elektron pochta hár túrlı túrdegi "qáwipli" qosımshalar, atap aytqanda, kompyuter virusları, zıyanlı programmalar, troyan atları hám basqalardı tasıw ushın derlik ideal quralǵa aylandı. Elektron pochtadan paydalanıwdı tuwrı qadaǵalaw etpeslik júdá saldamlı aqıbetlerge alıp keliwi hám hátte dúzetib bolmaytuǵın zálelge alıp keliwi múmkin. Bul qáwipden tek "qáwipli" qosımshalar menen xabarlardı bloklaw, sonıń menen birge biriktirilgen fayllardı virusqa qarsı skanerlew arqalı qutılıwıńız múmkin. Ámelde, málim túrdegi fayllardı blokirovka qılıw eń jaqsı qural bolıwı múmkin. Bular, qaǵıyda jol menende, atqarılatuǵın fayllar (exe, com, bat) hám makroslar hám OLE obiektlerin óz ishine alǵan fayllar (MS Office qosımshalarında jaratılǵan fayllar). Korporativ tarmaq ushın saldamlı abay - bul pochta sistemasın "tıǵılıp qalıw" ǵa qaratılǵan hár túrlı túrdegi hújimler. Bul, birinshi náwbette, úlken kólemdegi fayllar yamasa kóp ret arxivlanǵan fayllardı elektron pochta xabarlarında qosımshalar retinde jiberiw. Bunday fayllardı " ashıw" yamasa arxivti " keńeytiw" g urınıw sistemanıń " asılıp qalıwına" alıp keliwi múmkin. Usınıń menen birge, bul túrdegi kózkóreki hújimler, mısalı, " xızmetti biykarlaw etiw" (Denial of Service) hám "pochta bombalari" (pochta bombalari) hám paydalanıwshılar úlken kólem degi qosımshalar menen elektron pochta xabarların jıberiwde "tastıyıq bolmaǵan" hújimler, Qabıl etiwshiniń kompyuterinde bunday fayldı ashıw aqıbetleri haqqında oylamastan da tap sonday qáwipli. Pochta sistemasınıń "tıǵılıp qalıwı" jáne onıń artıqsha júkleniwinen qutılıwdıń nátiyjeli usılı bul uzatılǵan maǵlıwmatlar muǵdarı, elektron pochta xabarlarına qosımshalar sanı hám arxivlanǵan fayllardı jaylastırıw tereńligi boyınsha filtrlew bolıp tabıladı. Elektron pochtanıń taǵı bir ózgesheligi onıń bar ekenligi hám paydalanıw qolaylıǵı bolıp tabıladı. Kóp tárepten, bul Internet xızmetiniń bul túrinen keń hám keń paydalanıwǵa alıp keldi. Rawajlanıwdıń spontanligi hám pochta xızmetiniń islewi ushın birden-bir qaǵıydalardıń joq ekenligi elektron pochtadan qadaǵalawsız paydalanıwǵa hám usınıń menen baylanıslı túrde elektron pochtanıń qadaǵalawsız aylanıwı menen baylanıslı bir qatar qáwiplerdiń payda bolıwına alıp keldi. tarmaqta. Pochta aǵımı ústinen qadaǵalawdıń joq ekenligi, qaǵıyda jol menende, kompaniya xızmetkerleriniń elektron pochtadan kompaniya iskerligi menen baylanıslı bolmaǵan maqsetlerde paydalanıwına alıp keledi (mısalı, videofayllar hám grafikalar, jeke jazıwmalar almaslaw, kompaniyanıń xızmetlerinen paydalanǵan halda óz biznesin júrgiziw). Pochta resursları, túrli shólkemlerge rezyumelarni jiberiw hám basqalar ). Bul pútkil kompaniyada miynet ońimdarlıǵınıń keskin tómenlewine alıp keledi, sebebi xızmetkerlerdiń bunday iskerligi nátiyjesi: informaciya sisteması natiyjeliliginiń tómenlewi (biznesten tısqarı trafik kóleminiń asıwı ); jalǵız tártip degi xızmetkerdiń miynet ońimdarlıǵınıń tómenlewi (jumıs waqtın negizsiz joytıw ); Informaciya sisteması resurslariniń "tıǵılıp qalıwı" (biznes bolmaǵan pochta ushın disk maydanın iyelew). Bunnan tısqarı, xızmetkerler jumısında elektron pochta resurslarınan nátiyjesiz paydalanıw (mısalı, bunday jazıwmalarga mútajlik bolmaǵan jaǵdaylarda elektron pochta jazıwmalariga hádden tıs qızıǵıwshılıq, elektron pochtadan basqa maqsetlerde paydalanıw hám taǵı basqa ) tap sonday nátiyjege alıp keliwi múmkin. Óytkeni ádetde kompaniyada elektron pochta sistemasınan paydalanıwdı tártipke soluvchi qaǵıydalardıń joq ekenligi.. Pochta xızmetinen nátiyjesiz paydalanıw aqıbetleri kompaniyada miynet ońimdarlıǵınıń tómenlewi, sonıń menen birge, kereksiz finanslıq ǵárejetler bolıp tabıladı. Sistema iskerligi tuwrısındaǵı statistikalıq maǵlıwmatlarǵa tiykarlanǵan elektron pochta sistemasınan paydalanıw natiyjeliligin analiz qılıw aqshalardı tejewge úlken járdem beredi. Bunday statistikanı tek elektron pochta arxivı saqlanǵan halda alıw múmkin. Arxivdaǵı maǵlıwmatlardı qayta islew sizge elektron pochtanıń túrli parametrleri, onıń kólemi hám dúzilisi boyınsha esabatlardı alıw, kompaniya xızmetkerleri tárepinen elektron pochta trafikidan paydalanıwdıń anıq suwretin usınıw imkaniyatın beredi jáne bul, óz gezeginde, járdem beredi. kompaniya iskerligi menen baylanıslı bolmaǵan elektron pochtadan paydalanıwdıń aldın alıw hám korporativ pochta sistemasınıń natiyjeliligin asırıw. Ádetde, úlken kólemge iye bolǵan elektron pochta xabarlarında grafik, video hám dawıslı fayllardı uzatıw, hátte bunday uzatıw biznesti júrgiziw shártlerinde názerde tutılǵan sonda da, tarmaqtıń sezilerli tiqilib qalıwına alıp keledi, uyqas túrde qosımsha onı saqlaw ushın finanslıq ǵárejetler. Izertlewlerge kóre, ortasha kompaniyanıń pochta resurslariniń shama menen 30% hár kúni grafik, video hám dawıslı fayllardı jiberiwge sarplanadı.