«kompyuter injiniring ats»

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

«KOMPYUTER INJINIRING ATS» FAKULTETI

“Tizimli tahlil” fanidan

Tayyorladi: 106-guruh talabasi
Mirzakarimov B. Qabul qildi: Abdukarimov A.

SAMARQAND 2023

1. 
   Ideal qaror qabul qilish. Tabiat bilan uyinda operatsiyani o‘tkazuvchi tomon optimal strategiyasining tanlanishi tabiat holatlarining yuz berish ehtimollari haqidagi maʼlumotlar aniqligiga bog’lik ekanligi oldingi leksiyada taʼkidlangan edi. Maʼlumotlar yetarli bo‘lmagan xollarda tabiat holatlaridan qaysi biri ro’y berishini aniqlab olish uchun eksperiment (tajriba) o‘tkazishga harakat qilinadi. Ammo bunday eksperiment maʼlum mablag sarflanishini talab kilgani uchun
   

«Tajriba o‘tkazish kerakmi yoki undan voz kechish maʼkulmi?», - degan savol paydo bo‘ladi.
Iqtisodiy nuqtai nazardan qaraganda eksperimentni o‘tkazish uning xarajatlari operatsiya muhitini aniqroq bilish tufayli erishiladigan yutuqdan oshmaydigan bo‘lsa maqsadga muvofikdir.
Noaniqlik vaziyatida eksperimentni rejalashtirish masalasi deb ataluvchi ushbu muammoni hal qilish yullaridan baʼzilarini karab chikamiz.
Faraz qilaylik, tabiat bilan o‘yinda yutuqlar matritsasi

H  (a_{i j} ), i  1,…, m,
j  1,…, n,
berilgan va tabiatning turli T₁,T₂,...,T_n holatlarining

ro‘yobga chiqish ehtimollari Q₁,Q₂,...,Q_n lar maʼlum bo‘lsin. Shuningdek eksperiment o‘tkazish xarajatlari S pul birligini tashkil etishi ham maʼlum.
Dastlab operatsiya amalga oshiriladigan tabiat Tj holatini aniq bilib olish imkoniyatini beradigan ideal eksperiment o‘tkazish holini qaraymiz.
Agar eksperiment o‘tkazilmasa, I o‘yinchining o‘rtacha yutug‘i formula
^{  max} n ^{a Q } yordamida topiladi. Endi eksperiment o‘tkazilgan va shu
^ ij j ^
i _ j 1 _
eksperiment natijasiga ko‘ra operatsiyaning qanday tabiat holatida amalga oshirilishi aniqlangan bo‘lsin. Agar bu holat T₁ bo‘lsa, I o‘yinchining maksimal

yutug‘i
₁  max a_i1 , agar T₂ bo‘lsa, uning maksimal yutug‘i
i
₂  max a_{i 2} va
i

hokazo, T_n bo‘lsa, –
_n  max a_in
i
bo‘ladi. Lekin aslida tabiatning haqiqatan yuz

beradigan holati nomaʼlum hamda eksperiment o‘tkazilishining maqsadga muvofiqligini aniqlash talab etilmokda. Shu sababli I o‘yinchining kutilayotgan
n

maksimal yutuqlari o‘rtacha qiymatini topamiz:
^{ } _ ^{ jQ}_j .
j 1