Kompyuter tarmoqlari telekommunikatsiya texnologiyalari, 5 semestr Kirish. Kompyuter tarmoqlarining tarixi Kompyuter tarmoqlarining protokollari, ilovalar va texnologiyalari haqida umumiy tushunchalar

Tarmoqning protokol modeli
Protokol modeli axborotni uzatish va qayta ishlashda asosiy jarayonlarni amalga oshirishda obyekt va mantiqiy modullar o‘zaro ta'sir pog‘onasida tarmoq ishi qoidalarini tasvirlab beradi. Modelda o‘zaro ta'sirning hamma qoidalari (protokollari) funksional ma'nosiga ko‘ra alohida guruhlarga-protokol bloklarga birlashadi. Protokol bloklar iyerarxik tartibda joylashgan va ulardan har biri ba'zi pog‘onadagi ob'ektlar o‘zaro ta'sir protokollar ro‘yxatidir.
N pog‘onadagi vazifani N-ob'ektlar bajaradi, ular mazkur pog‘onaning mahalliy funksiyalariga ega. Protokol bloklar pog‘onalar bo‘yicha shunday bo‘lganki, N pog‘ona vazifalarini bajarishiga avvalgi (N-1) pog‘ona ob'ektlari ishtirokiga to‘liq tobe va to‘liq ishtiroki bilan ta'minlanadi. Shunday qilib, har bir quyi pog‘ona yuqori pog‘onaga xizmat ko‘rsatadi. N pog‘onadagi har qanday ob'ekt faol holatga o‘tganda quyidagilarni beradi:
Oxirgi tizim portlar Oxirgi tizim
Umumiy aloqa funktsiyasi etti xil pog’onaga bo'linadi. Ya'ni, umumiy funktsiya bir qator modullarga bo'linib, modullar orasidagi interfeyslami iloji boricha soddalashtiradi. Bundan tashqari, axborotni yashirishni loyihalashtirish printsipidan foydalaniladi:
Quyi pog’onalar ko'proq darajadagi tafsilotlar bilan bog'liq; yuqori pog’onalar ushbu tafsilotlardan mustaqil. Har bir pog’ona keyingi yuqori pog’onaga xizmatlarni taqdim etadi va boshqa tizimlardagi teng pog’onadagi protokolni amalga oshiradi.
OSI modeli standartlashtirish uchun asos sifatida ko’rinishi
OSI modelini rivojlantirishning asosiy motivatsiyasi standartlashtirish uchun asos yaratishdan iborat edi. Model doirasida har bir pog’onada bir yoki bir nechta protokol standartlari ishlab chiqilishi mumkin. Model ushbu pog’onada bajariladigan funktsiyalarni umumiy ma'noda belgilaydi va standartlarni ishlab chiqarish jarayonini ikki jihatdan osonlashtiradi:
• Har bir pog’onaning funktsiyalari yaxshi aniqlanganligi sababli, standartlar har bir pog’ona uchun mustaqil va bir vaqtning o'zida ishlab chiqilishi mumkin. Bu standartlarni ishlab chiqarish jarayonini tezlashtiradi.
• Pog’onalar orasidagi chegaralar aniq belgilanganligi sababli, bir qavatdagi standartlarning o'zgarishi boshqa qavatdagi mavjud dasturlarga ta'sir ko'rsatmasligi kerak. Bu yangi standartlarni joriy etishni osonlashtiradi.