Kompyuterlarni ko’p satxli tashkil etilishi

Translyatsiya va interpretatsiya o’rtasida ko’p o’xshashliklar
mavjud. Ikkala holatda ham, kompyuter T1 buyruqlariga ekvivalent
bo’lgan T0 buyruqlar to’plamini bajaradi. Faqatgina farq shundaki,
translyatsiya paytida T1 dasturi T0 dasturiga aylantiriladi, T1 dasturi
o’chiriladi va yangi T0 dasturi kompyuter xotirasiga yuklanadi va keyin
bajariladi. Ishlash jarayonida T0 tilida yozilgan genertsiya qilingan
dastur kompyuterning ishlashini boshqaradi.

---

Muammoning aniq yechimi T1 ga qaraganda ko’proq odamga
yo’naltirilgan va kompyuterga nisbatan kamroq yo’naltirilgan boshqa
buyruqlar to’plamini yaratishdir. Ushbu uchinchi buyruqlar to’plami biz
T2 deb nomlanadigan tilni va mos keladigan virtual mashinani, M2 ni
hosil qiladi. Biror dasturchi T2 tilida dasturlarni yozishi mumkin, go’yo
T2 mashina tili bilan ishlash uchun virtual mashina mavjud. Bunday
dasturlar T1 tiliga translyatsiya qilinishi yoki T1 tilida yozilgan
interpretator tomonidan bajarilishi mumkin.
Turli tillarning ixtiro qilinishi, har biriga oxirgisidan ham ko’proq
biz uchun mos bo’lgan tilga kelgunimizcha davom etishi mumkin.
Har bir bunday til o’zidan oldingisidan asos sifatida foydalanadi,
shuning uchun biz kompyuterni tasirlangan sathlar qatori deb
hisoblashimiz mumkin. Ierarxik tuzilmaning eng pastki qismidagi til
eng sodda, eng yuqorisidagi esa eng murakkab.

---

Ko’p bosqichli mashina -bu
Til va virtual mashina o’rtasida muhim munosabatlar mavjud.
Har bir mashina ma’lum bir mashina tilini qo’llab-quvvatlaydi, bu
mashina bajarishi mumkin bo’lgan barcha buyruqlardan iborat. Aslida,
mashina tilni aniqlaydi. Xuddi shunday, til bir mashinani, ya’ni shu tilda
yozilgan barcha dasturlarni bajaradigan mashinani belgilaydi.
Albatta, bir tilda yoki boshqa tilda aniqlangan dastgoh elektron
davrlardan qurish juda qiyin va qimmat, ammo biz bunday mashinani
tasavvur qilishimiz mumkin. Mashina tili C yoki C ++ bo’lgan
kompyuter juda murakkab bo’lar edi, ammo printsipial jihatdan
zamonaviy texnologiyalarning yuqori sathi hisobga olingan holda ishlab
chiqilishi mumkin. Biroq, bunday kompyuterni qurmaslik uchun yaxshi
sabablar bor - bunday yechim boshqalarga nisbatan samarasiz.
Darhaqiqat, texnologiya nafaqat maqsadga muvofiq, balki oqilona
bo’lishi kerak.

---