«konchilik elektr mexanikasi» kafedrasi “Kon korxonalarini elektrlashtirish”

Toklar va tegish kuchlanishi imkon boricha o’rnatilgan darajasi

Tok xili	Miq dorni me’yor lash	t, s tokining ta’siri davomiyligidagi toklar va tegish kuchlanishi miqdori
		0,01-0,08	0,1	0,2	0,3	0,4	0,5	0,6	0,7	0,8	0,9	1,0	1<
50 Gts o’zgaruvchan chastotada	U, V I, mA	650	500	250	165	125	100	85	70	65	55	50	36 6
Bitta yarim davrli to’g’rilagich	Uamp , V Iamp , mA	650	500	400	300	250	200	190	180	170	160	150	-
SHunday, ikki yarim davrli	Uamp , V Iamp , mA	650	500	400	300	270	230	220	210	200	190	180	-
O’zgarmas	U, V I, mA	650	500	400	350	300	250	240	230	220	210	200	40 15

Turli qazilma xom ashyolarni qazib olish tarmoqlarida elektrdan jarohatlanishni statistik tadqiqotlar yaxlit qator omillar tergovi sababli aniqlab berish imkonini berdi. Ishchi kuchlanish miqdori. Karyerlarda 1000 V dan yuqori kuchlanishda kelib chiqadigan elektr jarohatlar (70—80%) ortiq bo’lib, shu sabab 6kV kuchlanishda karьerlarning taqsimlovchi tarmoqlarida yerga bir fazali tutashuvda zaminlashga qarshi kurash ochiq kon ishlanmalarida elektr xavfsizligining muhim muammosi bo’lib qolmoqda, o’zgaruvchan tok 6 kV kuchlanishli elektr qurilmalarda elektrdan jarohatlar shu sababli ko’p bo’lmoqda.

• Turli qazilma xom ashyolarni qazib olish tarmoqlarida elektrdan jarohatlanishni statistik tadqiqotlar yaxlit qator omillar tergovi sababli aniqlab berish imkonini berdi. Ishchi kuchlanish miqdori. Karyerlarda 1000 V dan yuqori kuchlanishda kelib chiqadigan elektr jarohatlar (70—80%) ortiq bo’lib, shu sabab 6kV kuchlanishda karьerlarning taqsimlovchi tarmoqlarida yerga bir fazali tutashuvda zaminlashga qarshi kurash ochiq kon ishlanmalarida elektr xavfsizligining muhim muammosi bo’lib qolmoqda, o’zgaruvchan tok 6 kV kuchlanishli elektr qurilmalarda elektrdan jarohatlar shu sababli ko’p bo’lmoqda.

Elektr jarohatning asosiy sabablari

• Elektr jarohatlar sabablari tahlili shuni ko’rsatdiki amaldagi sistemada elektr xavfsizligini ta’minlashning samaradorligi bilvosita baholash uchun va elektr toki tufayli baxtsiz hodisalardan ogohlantirishni ta’minlovchi asosiy tadbirlarni aniqlab olish zarur ekan.
• Agar elektr tokidan shikastlanish holatlari bo’yicha baxtsiz hodisalarni guruhlar pozitsiyasidan tahlil qiladigan bo’lsak, elektr jarohatlar umumiy miqdorining 80-90 % (birinchi guruh) tok o’tkazuvchilarga tegish oqibatida sodir bo’lmoqda.
• Kuchlanishni olib tashlamasdan ishlash natijasida elektr jarohatlarning katta solishtirma og’irligi sodir bo’lishiga to’g’ri kelmoqda. Elektr qurilmalarni noto’g’ri uzish va kuchlanishni xato uzatish sabablari bo’yicha sodir bo’layotgan elektr jarohatlar (20 % gacha) yuqori foizda qolmoqda.

Kuchlanish ostida bo’lgan elektr qurilmalarning tok uztmaydigan qismiga tegish natijasida sodir bo’layotgan holatlar elektr jarohatlarning ikkinchi guruhini tashkil etmoqda. Bular o’rtasida elektr qurilmalar korpusida ularni izolyatsiyasini yomonlashuvi oqibatida tutashuvlar tufayli sodir bo’layotgan elektr shikastlanishlar ko’pincha elektr jarohatlar orasida ustun bo’lib qolmoqda.

• Kuchlanish ostida bo’lgan elektr qurilmalarning tok uztmaydigan qismiga tegish natijasida sodir bo’layotgan holatlar elektr jarohatlarning ikkinchi guruhini tashkil etmoqda. Bular o’rtasida elektr qurilmalar korpusida ularni izolyatsiyasini yomonlashuvi oqibatida tutashuvlar tufayli sodir bo’layotgan elektr shikastlanishlar ko’pincha elektr jarohatlar orasida ustun bo’lib qolmoqda.